Hollandse en Duitse Linkerzijde

De Hollandse en Duitse Linkerzijdes worden in het algemeen samen genoemd vanwege de nauwe banden tussen de twee. Net als de Italiaanse Linkerzijde werden ze uitgesloten van de Derde Internationale toen deze ontaardde en in sommige opzichten hadden ze sneller juiste inzichten in de kritische vraagstukken van dat moment (met name het vakbondsvraagstuk). Hun volslagen onderschatting van het organisatievraagstuk daarentegen, bovenop de meedogenloze repressie tijdens de jaren 1930 en 1940, had tot gevolg dat deze groepen niet in staat waren om op samenhangende wijze voort te bestaan en hun lering aan een nieuwe generatie door te geven.

De Februaristaking van 1941 in Nederland

Welk verzet kan de arbeidersklasse plegen tegen de aanvallen van staten of rechtse groepen tegen buitenlanders of afzonderlijke etnische groepen? Op welke grondslag strijdt de arbeidersklasse tegen racistische pogroms – op een nationalistische of op een internationalistische? Over welke middelen beschikt de arbeidersklasse om zich als klasse te weer te stellen tegen dergelijke aanvallen? Hoe komen revolutionairen tussen in zo'n situatie? Dat de arbeidersklasse niet in het minst veroordeeld is tot hulpeloosheid of dadeloos moet toekijken bewijzen de reacties van de arbeiders in Nederland in de winter van 1941, exact 80 jaar geleden.

Het kommunisme is geen mooi ideaal, maar staat op de dagorde van de geschiedenis - Samenvatting van Boek II, deel 1

De tweede Band van de serie focust op verdere preciseringen van dit programma afgeleid van de praktische ervaringen en de theoretische overdenkingen van de proletarische beweging tijdens de revolutionaire golf die waaide over de kapitalistische wereld gedurende de jaren na 1917. We delen de inhoud van deze reeks op in twee delen: het eerste onderzoekt de heldhaftige fase van de revolutionaire golf, wanneer het perspectief van een wereldrevolutie zeer reëel was en het kommunistisch programma heel concreet leek; het tweede zal gecentreerd zijn op de neergaande fase van de revolutionaire golf, en van de inspanningen van de revolutionaire minderheden om de ongenadige opmars van de contrarevolutie te begrijpen.

 

De Communistische linkerzijde en de continuïteit van het marxisme

Hieronder publiceren wij een artikel gepubliceerd in het Russisch in 1998 in Proletarische Tribune. Sinds 1996 werd de IKS uitgenodigd deel te nemen aan een reeks conferenties, oorspronkelijk georganiseerd rond "de erfenis van Leon Trotski" (zie International Review nr.92). Ter gelegenheid van een van deze hebben we met deze tekst een bijdrage gedaan, door onder meer de Russische oppositie tegen de stalinistische ontaarding beter bekend te maken.

Darwinisme en Marxisme (Anton Pannekoek) Deel II

Het artikel dat wij hieronder publiceren is het tweede deel van de brochure van Anton Pannekoek, ‘Darwinisme en Marxisme’, waarvan wij de eerste hoofdstukken gepubliceerd hebben in het vorige nummer van de ‘Internationale Revue’. Deze tekst legt hier de evolutie van de Mens uit als sociale soort. Pannekoek verwijst terecht naar het tweede grote werk van Darwin  (1871), en maakt heel duidelijk dat het mechanisme van de strijd om het bestaan door natuurlijke selectie, ontwikkeld in ‘Het Ontstaan der Soorten’, niet schematisch kan toegepast worden  op de menselijke soort zoals Darwin het zelf had aangetoond. Bij alle sociale dieren, en meer nog bij de mens, zijn samenwerking en onderlinge hulp een voorwaarde voor het collectief overleven van de groep waarin de zwakste niet geëlimineerd, maar integendeel beschermd worden. De motor van de evolutie van de menselijke soort is dus niet de competitieve strijd voor het bestaan en het voordeel dat verleend wordt aan de levende wezens die het meest geschikt zijn voor de voorwaarden van de omgeving, maar de ontwikkeling van hun sociale instincten.

Darwinisme en Marxisme (Anton Pannekoek) Deel I

Het jaar 2009 is overal ter wereld, zowel door de wetenschappelijke instellingen als de uitgeverijen en de media, uitgeroepen tot het ‘Darwin-jaar’. Het komt in feite verwijst naar de tweehonderdste verjaardag van de geboorte van Charles Darwin (12 februari 1809) en de honderdvijftigste van de uitgave van het eerste van zijn fundamentele werken, ‘Over het Ontstaan van de Soorten’, verschenen op 24 november 1859.
In feite zijn deze ideeên, vanaf het moment dat ze uiteengezet werden in het ‘Ontstaan der Soorten’, het voorwerp geweest van een ideologische en politieke twist van de eerste orde. Dit kwam vooral door het feit dat deze opvattingen een ernstige klap toebrachten aan de religieuze dogma’s van die tijd maar ook omdat ze dadelijk gebruikt werden als instrumenten in handen van de verschillende ideologen van de bourgeoisie. En deze inzet bestaat vandaag nog altijd, in de interpretaties en veelvuldige vervalsingen waaronder de theorie van Darwin te lijden heeft. Om onze lezers een beetje meer helderheid te brengen publiceren wij opnieuw, in twee delen, de brochure van Anton Pannekoek, ‘Darwinisme en Marxisme’, geschreven in 1909 ter gelegenheid van de honderdste verjaardag van Darwin en die, in essentie, nog altijd actueel is. Het marxisme heeft altijd belangstelling gehad voor de evolutie van de wetenschappen, als een integraal deel van ontwikkeling van de productiekrachten van de maatschappij.

De Revolutie in Duitsland van 1918-1919

Het is 90 jaar geleden dat de proletarische revolutie haar tragische hoogte­punt beleefde in de gevechten van 1918-1919 in Duitsland. Na de zegevie­rende revolutie in Rusland van oktober 1917 was Duitsland tot het centrale slagveld van de wereldrevolutie geworden. Hier werden de beslissende ge­vechten geleverd... en verloren. De revolutionaire beweging bracht de heer­sende klasse bijna om haar klassenheerschappij.

Herman Gorter, door Anton Pannekoek, 1952

15 september 2007 was het tachtig jaar geleden dat Herman Gorter overleed in een Brussels hotel. Tien jaar geleden verscheen de tot dusverre uitvoerigste biografie van Herman Gorter, interessant voor wat betreft zijn leven, maar beslist onvoldoende voor wat betreft zijn politieke betekenis (1). Daarom publiceren we hieronder een artikel van Anton Pannekoek uit 1952, ter gelegenheid van het 25-jarig overlijden van Herman Gorter, dat in kort bestek veel beter zijn ware betekenis verwoordt, en dat eveneens in het Frans, Duits en Engels verscheen.
Abonneren op RSS - Hollandse en Duitse Linkerzijde