Manifest over de werkloosheid (2004)

Printer-friendly version

Heel de arbeidersklasse, in alle landen, sectoren en bedrijven, leeft op dit moment met deze kwellende onzekerheid: hoe te ontsnappen aan de dreiging van de werkloosheid? Welke toekomst kan de huidige maatschappij onze kinderen nog bieden? Wat kan men doen om uit deze situatie te geraken?

Op deze vragen heeft de kapitalistische klasse die de wereld beheerst slechts één antwoord: we moeten vertrouwen stellen in de regeringen, alleen zij zouden over de middelen beschikken om het probleem op te lossen. We moeten geduld oefenen, bereid zijn offers te brengen en vooral begrijpen dat werkloosheid de tol is die de mensheid moet betalen voor de verdere technologische vooruitgang.

Het kapitalisme heeft geen oplossing voor de werkloosheid
De enige uitweg: eensgezinde strijd van alle arbeiders

 

Heel de arbeidersklasse, in alle landen, sectoren en bedrijven, leeft op dit moment met deze kwellende onzekerheid: hoe te ontsnappen aan de dreiging van de werkloosheid? Welke toekomst kan de huidige maatschappij onze kinderen nog bieden? Wat kan men doen om uit deze situatie te geraken?

 

Op deze vragen heeft de kapitalistische klasse die de wereld beheerst slechts één antwoord: we moeten vertrouwen stellen in de regeringen, alleen zij zouden over de middelen beschikken om het probleem op te lossen. We moeten geduld oefenen, bereid zijn offers te brengen en vooral begrijpen dat werkloosheid de tol is die de mensheid moet betalen voor de verdere technologische vooruitgang.

Onze uitbuiters willen ons de werkloosheid als een noodlot laten ondergaan. Als er niet genoeg werk meer is voor iedereen zou dat te wijten zijn aan de technologische ontwikkeling. De machine zou de mens vervangen opdat de kapitalisten nog meer winst kunnen opeenhopen. Voor wat betreft de economie, de crisis ervan zou van niet meer dan voorbijgaande aard zijn en vooral een volgende opleving van economische groei aankondigen. Maar kondigde de regering aan het eind van de jaren 1970 ook al niet ‘het einde van de tunnel’ aan? De werkelijkheid was dat in het begin van de jaren 1980 een nog veel dieper recessie begon dan die van de voorafgaande jaren. In die periode vormde de uitdrukking ‘sociale afwikkeling van de werkloosheid’ een vijgenblad voor de genomen maatregelen om de werklozen nog net in leven te houden, zogenaamd om ze in staat te stellen andermaal te wachten op een nieuwe opleving van de economie. In het begin van de jaren 1990 kondigde de ineenstorting van het vijandelijke Oostblok volgens de westerse bourgeoisie een eindelijk wonderbaarlijke wereld aan, een tijdperk van vrede en welvaart. We moesten geloven dat de oorzaken van de oorlog eindelijk waren verdwenen en dat er nieuwe markten opengingen! De werkelijkheid bestond in die periode uit oplopende werkloosheid, toenemende armoede en eindeloze oorlogen. Maar dat alles zou écht veranderen met het nieuwe millennium, door de ‘nieuwe economie’ die het internet te bieden had. Maar ook die nieuwe economie is op zijn beurt als een kaartenhuis ineengestort. Het is duidelijk gebleken dat al die redevoeringen leugens waren, vergelijkbaar met de leugens die werden opgehangen om kommunisme met stalinisme te kunnen vereenzelvigen!

Met het verdraaien van de werkelijkheid hebben de kapitalistische staat, zijn regering, werkgevers, politieke partijen, vakbonden en geestelijken maar één doel voor ogen: de arbeiders beletten tot het besef te komen dat het kapitalisme is gebaseerd op uitbuiting van de arbeidskracht van de proletariërs; en bijgevolg blijkt uit het onvermogen van de bourgeoisie om nog werk te bieden aan de uitgebuiten dat het systeem bankroet is. Door de werkloosheid voor te stellen als een noodlot kan de bourgeoisie de offers rechtvaardigen die ze van de arbeiders vraagt: omdat er in de productie niet meer voldoende plaatsen zijn voor iedereen zou de enige oplossing bestaan uit het verdelen van werk en loon.

Nu er een einde is gekomen aan de volledige werkgelegenheid wordt de hele arbeidersklasse aan werkloosheid onderworpen. Tegenover die algehele verbreiding van de armoede kan het proletariaat zich verdedigen. Dat kan echter alleen doeltreffend door overal zo breed mogelijk solidaire en eensgezinde strijd te leveren.

Of ze nog werk hebben of werkloos zijn, de proletariërs behoren tot één en dezelfde klasse. Zij kunnen hun krachten bundelen in één en dezelfde strijd.

De arbeiders hebben niets te verliezen dan hun ketenen. Zij hebben een wereld te winnen.

Nooit sinds de laatste wereldoorlog heeft de kapitalistische wereld een dergelijke graad van ellende en barbaarsheid bereikt zoals nu. Oorlogen blijven voortdurend doorgaan en de werkloosheid groeit onophoudelijk. In de onderontwikkelde landen zijn slachtpartijen, epidemieën en hongersnoden het dagelijkse lot van honderden miljoenen menselijke wezens. In de geïndustrialiseerde landen wordt een groeiende massa arbeiders op straat gegooid bij elke nieuwe golf van ontslagen. Staten zoals Duitsland, die ons gedurende tientallen jaren werden voorgeschoteld als modellen van voorspoed, blijven niet langer gespaard voor de ontwikkeling van massale werkloosheid. Zelfs Zwitserland, dat tot op heden nooit met dit verschijnsel was geconfronteerd, komt er nu mee in aanraking.

De huidige recessie van het wereldkapitalisme is de ernstigste die de maatschappij ooit heeft gekend sinds de jaren 1930. Anders dan in de jaren 1970 en 1980 zijn het nu niet alleen de slecht lopende bedrijven die worden geherstructureerd door ‘afslanking’ van de personeelssterkte. Het zijn juist de stokpaardjes van de kapitalistische economie die de één na de ander ineenstorten. En nog krijgen we te horen dat dit komt door een paar corrupte leiders en niet door het bankroet van het kapitalisme. De toename van de wereldwijde werkloosheid laat duidelijk zien dat de corruptie, hoewel die ook bestaat, niet de ware oorzaak is. Om alleen maar het voorbeeld van Frankrijk te geven: in 1973 was de werkloosheidsgraad 2,2%, in 1979 van 4,5%, in 1980 van 6,3%, in 1981 7,8%, in 1985 10%, en sindsdien, ondanks alle statistiekvervalsing, het ‘opschonen’ van de administratie en andere uitvluchten om de toename van de werkloosheid te verbergen, is de werkloosheidsgraad rond ongeveer de 10% blijven schommelen, een cijfer dat verre onder de werkelijkheid ligt.

Het zijn niet slechts de schoolverlaters die geen werk of alleen een armoede-baantje vinden, maar het geheel van de proletariërs die deel uitmaken van het productiesysteem worden iedere dag met duizenden tegelijk brutaal ontslagen zonder enige kans op het vinden van een andere vaste baan. De uitbreiding van die ellende voor de arbeiders neemt nu al zo’n omvang aan, dat de grote industrieconcentraties van West-Europa en de Verenigde Staten steeds lijken op de ‘Derde Wereld’ met groeiende massa’s daklozen die in de centra van de grote steden rondzwerven.

Het kapitalisme onderwerpt heel de arbeidersklasse aan de werkloosheid

De toename van armoede en werkloosheid treft volop alle arbeiders, in alle bedrijfstakken, in alle landen. Heel de arbeidersklasse wordt momenteel getroffen door deze overval door het kapitaal. Niet alleen de arbeiders die uit de productie worden gestoten, maar ook zij die nog werk hebben.

In fabrieken, werkplaatsen en kantoren leeft iedereen in de onzekerheid of hij of zij niet op de zwarte lijst staat voor de komende ontslagronde. Overal heerst hetzelfde gevoel van onrust en onzekerheid.

Maar de werkenden hebben de werkloosheid niet alleen voor de toekomst te vrezen. Deze overval ondergaan ze nu al in de dagelijkse werkelijkheid van hun levensomstandigheden.

Bovenop de maatregelen van technische werkloosheid, die de bourgeoisie in de jaren 1970 en 1980 vaak toepaste en waarmee de arbeiderslonen aanzienlijk werden verlaagd, zagen we dat de regering Baladur in Frankrijk de deeltijdse werkloosheid veralgemeenden over de hele arbeidersklasse door de toepassing van ‘een lange termijn-aanpak van de werkgelegenheid’; sindsdien kwamen er vooral steeds meer deeltijdse en tijdelijke baantjes biij, waarbij armoedelonen steeds gebruikelijker werden.

Bovendien ziet de hele arbeidersklasse na ieder ontslaggolf, na iedere inkrimping van de werkgelegenheid de arbeidsomstandigheden verder verslechteren, vooral door opdrijving van het arbeidsritme als gevolg van de vermindering van het aantal arbeidsplaatsen.

Tenslotte stelt de staat zich er niet mee tevreden om zo de druk van de werkloosheid op de werkenden af te wentelen. Er wordt ook nog een smerige chantage gepleegd waarbij de arbeiders de illusie krijgen aangepraat dat wanneer ze de loonsdalingen zonder morren aanvaarden ze kunnen bijdragen aan het verbeteren van de concurrentiekracht van hun bedrijven en daarmee nieuwe ontslaggolven kunnen voorkomen.

En om nieuwe loonsdalingen te rechtvaardigen, in naam van ‘solidariteit’ met de werklozen, schudde de bourgeoisie iets nieuws uit haar mouwen: de ‘verdeling van arbeid’, die naar voren werd geschoven als oplossing voor het werkloosheidsprobleem. Wat in werkelijkheid van ons wordt gevraagd is de verdeling van de armoede, het opleggen van de omstandigheden waarin de werklozen verkeren aan alle arbeiders.

Dat is de ondraaglijke toestand van de arbeiders die nog aan het werk zijn. Staat, ondernemers en bazen houden zo een vaste greep, jagen de arbeiders voortdurend op en dreigen onophoudelijk: “Als je niet tevreden bent kan je ophoepelen. Er zijn er honderden, ja duizenden die je plaats graag innemen.”

Niet alleen draaien de werkende arbeiders op voor de kosten van de crisis van het systeem dat hen uitbuit, maar met honderdduizenden moeten ze noodgedwongen ook, met hun steeds magerder inkomsten, voorzien in de elementaire levensbehoeften van hun gezinsleden die al werkloos zijn, vooral hun kinderen die als schoolverlater geen werk vinden.

De enige toekomst die het kapitalisme de nieuwe generaties proletariërs te bieden heeft is die van de volslagen ellende, een armoede nog erger dan die de werkloze arbeiders al te verduren hebben, ertoe veroordeeld te zijn van de hand in de tand te leven, hele dagen achter steeds schaarser vacatures aan te hollen en waarvoor tien, honderd, duizend mensen zich vruchteloos komen aanbieden.

De staat en de ondernemers dwingen deze werkloze arbeiders ertoe om het even welk onderbetaald en tijdelijk baantje aan te nemen, beknotten geregeld op hun uitkeringen of zetten die stop. Steeds meer ontslagen arbeiders worden zo tot wanhoop gedreven omdat ze niet meer over de middelen beschikken voor een dak boven hun hoofd, om zichzelf en hun gezin te kleden en te voeden, terwijl in de verpauperde arbeiderswijken steeds meer jonge werklozen in aanraking komen met drugs en met kleine en grote criminaliteit.

Met deze proletariërs die door het kapitalisme definitief uit de productie zijn gegooid zwelt de massa behoeftigen iedere dag aan. De heersende klasse, haar bereidwillige media en haar geestelijken hebben die tot ‘nieuwe armen’ en ‘uitgesloten’ gedoopt. Zo worden ze van hun klassenkarakter ontdaan om ze te scheiden van de rest van de arbeidersklasse, om ze te isoleren en te beletten dat er een gemeenschappelijke strijd van werklozen en werkenden wordt gevoerd.

Tegelijk probeert heel de bourgeoisie, door onophoudelijke media-campagnes, de werkende arbeiders op te zadelen met een schuldgevoel, door ze aan de werklozen voor te stellen als ‘bevoorrechten’, die door hun ‘egoïsme’ verantwoordelijk zouden zijn voor deze toestand, terwijl het de uitbuitende klasse is, met haar systeem in crisis, dat de verantwoordelijkheid draagt voor armoede en werkloosheid.

Zij die ons regeren, die de arbeidskracht uitbuiten, die ons voortdurend steeds meer willen laten opdraaien voor het bankroet van hun systeem, zij herhalen al jarenlang dat het gaat om slechte tijden waar we doorheen moeten, dat de huidige offers ertoe dienen om een betere toekomst voor te bereiden. Ze liegen!

De leugens van de bourgeoisie

Gisteren riepen al die bourgeois, die politici, bureaucraten en technocraten die de wereld leiden in de kolommen van een bereidwillige pers dat de werkloosheid te wijten was aan de luiheid van een stel ‘parasieten’ die liever rijkelijk leven op kosten van de werkenden dan zelf werk te zoeken of te houden. Zo probeerden ze de werklozen verantwoordelijk te stellen voor de economische crisis en de tekorten op de staatsbegroting. Ze verminderden omvang en duur van de uitkeringen en maakten het moeilijker om er een te krijgen. Ondanks al die beperkingen, ondanks het geknoei met de werkloosheidscijfers, is het aantal mensen zonder werk in alle landen blijven stijgen, bleven de ontslaggolven elkaar opvolgen.

Gisteren riepen alle fracties van de heersende klasse, van rechts net zo goed als van links: ‘om de werkloosheid terug te dringen, om een halt toe te roepen aan de ontslagen, om de economie aan te zwengelen, om de koopkracht te verhogen, moet er bij verkiezingen op de juiste mensen worden gestemd.’ In Frankrijk hebben de partijen van links, met de steun van alle vakbonden en ultra-links, rechts afgewisseld aan het hoofd van de staat. Met de hand op het hart bezworen ze ons dat er met een goed links beheer, dat ernstig rekening zou houden met de belangen van de arbeiders, een half miljoen banen zouden worden geschapen en dat de grens van de twee miljoen werklozen, daarna van de twee-en-een-half miljoen, niet zou worden overschreden... Voorwaar, het resultaat van dat alles, na tien jaar linkse regering, bestaat uit meer dan drie-en-een-half miljoen werklozen! De 35-urige werkweek zou ook, als we deze linkse ‘weldoeners’ mochten geloven, werkgelegenheid scheppen en de werkloosheid terugdringen. Er kwam niets van terecht: de werkloosheid bleef met de verscherping van de crisis sinds 2001 toenemen. De 35-urige werkweek diende natuurlijk een heel ander doel. Het ging in werkelijkheid om het opdrijven van de arbeidsproductiviteit door vele pauzes af te schaffen en het werk in minder uren te laten verrichten; het ging er ook om de productiekosten te verminderen door in vele gevallen de lonen te verlagen! Het enige doel van dat alles bestond er uit om te proberen over de ruggen van de arbeiders de nationale economie krachtig te laten blijven in een steeds meer verbeten wereldwijde concurrentie. In 2002 volgde rechts links weer op, en net als onder links bleef de werkloosheid onverbiddellijk stijgen.

Hetzelfde vindt plaats in alle industrielanden, in de Verenigde Staten net zo goed als in de belangrijkste landen van West-Europa. In het Spanje voerde de ‘socialist’ Gonzalez dezelfde politiek als Mitterand in Frankrijk of Tony Blair in Groot-Brittannië. Het werkloosheidspercentage heeft inmiddels in werkelijkheid bijna de 25% van de actieve bevolking bereikt. En als de regering van Aznar ook al met de statistieken knoeit om te kunnen beweren dat het er minder zijn dan blijft de werkelijkheid hardnekkig aantonen dat de werkloosheid blijft groeien.

Nu net als vroeger hebben de rechtse en linkse regeringen nog het lef te zeggen: “Handen uit de mouwen en de broekriem aangehaald. We zijn gedwongen om ontslagen door te voeren om de nationale economie uit het slop te halen en nieuwe banen te scheppen.”

Die praatjes krijgen we nu al twintig jaar met enige regelmaat opgelepeld. Met elke nieuwe verscherping van de crisis wordt ons ‘het eind van de tunnel’ beloofd. Maar telkens wordt de toestand slechter.

Nu net als vroeger willen ze ons wijsmaken dat het de ‘gastarbeiders’ zijn die de verantwoordelijkheid dragen voor de groeiende werkloosheid. Al jarenlang zijn in Frankrijk net als in de meeste geïndustrialiseerde landen de grenzen gesloten, wordt er jacht gemaakt op ‘illegalen’, worden hele gezinnen met de sterke arm naar een ‘land van herkomst’ uitgewezen dat ze vaak nog nooit hebben gezien en waar de economische en sociale toestand nog veel rampzaliger is dan hier. Maar ondanks die politiemaatregelen blijft de werkloosheid onverbiddelijk stijgen, treft ze de ‘gastarbeiders’ net zo goed als de autochtone arbeiders. Als de taal voortdurend wordt aangepast dan blijven het dezelfde leugens. Momenteel zouden we bijvoorbeeld moeten geloven dat al de genomen maatregelen – aanval op de pensioenen, de gezondheidszorg, kortingen op de werkloosheidsuitkeringen – onvermijdelijke hervormingen zijn waardoor alleen degenen worden geraakt die er ‘misbruik’ van maken!

Al die leugens dienen verschillende doeleinden:

  • het verdelen van de arbeidersklasse in arbeiders van het land zelf en geïmmigreerde arbeiders, in werkloze en werkende arbeiders, om de eenheid en solidariteit van alle proletariërs tegenover de kapitalistische ellende te verhinderen;
  • door met aanvallen op geïmmigreerde arbeiders het repressieapparaat van de burgerlijke staat te versterken, met name door versterkte surveillance in de arbeiderswijken onder het mom van ‘jacht op illegalen’;
  • door binnen het proletariaat het gif van racisme en nationalisme te verspreiden, door ons wijs te maken dat de belangen van het nationale kapitaal overeenkomen met die van ‘onze eigen arbeiders’;
  • er wordt ons voorgehouden dat wanneer het slecht gaat met de economie, dat het komt door Amerikaanse, Japanse of Duitse trusts, dat we dus de rangen moeten sluiten achter de staat, de broekriem moeten aanhalen en onze mouwen moeten opstropen om de concurrentiekracht van ‘onze producten’ te verbeteren ten opzichte van de ongebreidelde concurrentie van buitenlandse indringers.
  • Met al die campagnes wil de bourgeoisie de proletariërs wijsmaken dat morgen alles veel beter zal gaan als ze nu maar inspanningen blijven leveren en solidair zijn met regering en ondernemers.

De regeringen van Europa en Amerika, van links en rechts, beweren dat ze nu aan bestrijding van de werkloosheid de hoogste prioriteit toekennen. Ze vertellen allemaal dat de economische heropleving, ook al is die nog niet voor morgen, niet lang meer uitblijft. Ze liegen! Evenzo leugenachtig zijn de ‘anders-globalisten’ die ons wijs proberen te maken dat voor werkloosheid en andere plagen er een oplossing zou bestaan in een degelijk beheerd kapitalisme en die schuld schuiven op het zogenaamde liberalisme. Deze bedriegers houden ons een kapitalisme voor zonder innerlijke tegenspraken waarin de staat, met enige goede wil, een garantie zou kunnen vormen voor het geluk van ieder en van allen! Al deze gepatenteerde leugenaars willen voorkomen dat het begint op te vallen dat de gesel van de huidige maatschappij vooral het dramatische bewijs vormt voor het bankroet van het kapitalisme.

De waarheid is dat er voor de crisis van de wereldeconomie geen uitweg bestaat. Wat voor maatregelen de bourgeoisie ook neemt, welke partijen er ook in de regering zitten, het kapitalistisch systeem zal ineen blijven storten. De arbeidersklasse hoeft zich geen enkele illusie te maken: de huidige offers vormen enkel de voorbereiding van de komende nog pijnlijker offers.

De ondernemers en de staten ontslaan, schrappen banen, verlagen de lonen omdat ze van de waren die door de arbeiders zijn voortgebracht er niet genoeg kunnen verkopen. Ze kunnen die waren niet afzetten omdat de wereldmarkt te eng is geworden om heel de productie van alle landen op te nemen. In de handelsoorlog die alle kapitalistische haaien voeren en waarin ze elkaar de slinkende delen van de wereldmarkt betwisten worden de nationale bourgeoisieën gedwongen hun productie te ‘rationaliseren’.

Vandaar dat ze noodgedwongen bedrijven sluiten, de arbeidsproductiviteit opvoeren, het personeelsbestand inkrimpen, het arbeidsritme opdrijven, de lonen verlagen.

Dat is de realiteit die de bourgeoisie met al haar leugens probeert te verbergen: de wereldcrisis en de massale werkloosheid die daardoor veroorzaakt wordt is niet cyclisch of conjunctuurgebonden zoals de burgerlijke economen beweren. Ze zijn het klinkend bewijs van de impasse, van het historisch bankroet van de kapitalistische productiewijze.

De huidige werkloosheid tekent het bankroet van het kapitalisme

Vanaf zijn ontstaan, met name in de negentiende eeuw, kende het kapitalisme crises die telkens leidden tot toename van de werkloosheid en aftakeling van de bestaansvoorwaarden van het proletariaat. Maar de cyclische crises die met de regelmaat van de klok de uitbreiding van het kapitalisme in de vorige eeuw begeleidden, zijn niet in het minst te vergelijken met de crisis die wij nu meemaken.

In de negentiende eeuw, in de periode waarin het kapitalisme een systeem in volle ontplooiing was en nog niet de hele planeet had veroverd, kwamen de overproductiecrises inderdaad altijd tot een oplossing door de ontdekking van nieuwe afzetgebieden in delen van de wereld waar nog verouderde productiewijzen overheersten. Te vuur en te zwaard ging de opkomende bourgeoisie, als opvolger van de feodale heren, op weg om nieuwe markten te veroveren. Zonder genade verjoeg ze de boeren van hun land om hen te dwingen hun arbeidskracht aan het kapitaal te verkopen. Ze stortte zich in koloniale veroveringen waarbij hele bevolkingsgroepen werden uitgeroeid om grondstoffen te roven en nieuwe afzetmarkten te openen.

Met in de geschiedenis van de mensheid ongekende barbaarsheid kon deze nieuwe uitbuitende klasse niet alleen haar overschot aan waren afzetten in de voor-kapitalistische gebieden, maar ook haar productiewijze over heel de planeet uitbreiden. Ten koste van gruwelijk lijden werden de oude producenten van de feodale maatschappij tot proletariërs omgevormd; met geweld werden ze gedwongen zich te onderwerpen aan de slavernij van de kapitalistische uitbuiting.

Maar de toestand van de eerste generaties proletariërs had tijdens die opkomstperiode van het kapitalisme ondanks haar buitengewoon onmenselijke karakter niet zo’n tragische betekenis, een zo rampzalig vooruitzicht als de toestand waarmee de arbeiders aan het begin van de éénentwintigste eeuw worden geconfronteerd.

In de opkomstperiode van het kapitalisme was de werkloosheid, ook al kwam die op momenten van scherpe crisis massaal tot uitbarsting, nooit van lange duur. Zodra de crisis wegebde met de opening van nieuwe markten, opende zich voor de arbeiders een nieuw vooruitzicht van het weer snel vinden van werk. De werklozen waren bovendien van groot nut voor de bourgeoisie. Zij vormden een ‘industrieel reserveleger’ dat in perioden van economische vertraging ook kon worden gebruikt om de productiekosten te drukken en de concurrentiekracht van haar waren te versterken. Dankzij deze hongerlijdende reserve aan arbeidskracht kon de heersende klasse de lonen drukken en de ontwikkeling van arbeidersstrijd belemmeren.

Zo was de werkloosheid in die periode een verschijnsel dat door de uitbuitende klasse in de hand en in stand werd gehouden al naar gelang de behoeften van de kapitaalsaccumulatie.

Voor de proletariërs maakte, ondanks de armoede en de overuitbuiting die ze ondergingen, de ontwikkeling van het kapitalisme het mogelijk om hun arbeidskracht te verkopen, en bovendien zichzelf te vormen tot een klasse, zich te organiseren, hun eenheid te ontwikkelen, en van hun uitbuiters aanzienlijke en blijvende verbeteringen van hun bestaansvoorwaarden af te dwingen.

De cyclische crises van de negentiende eeuw vormden dus haltes die het  kapitalistisch systeem moest passeren in zijn opmars naar verdere groei van de maatschappelijke productiekrachten.

Zodra het kapitalisme aan het eind van de negentiende eeuw zijn hoogtepunt bereikt, als het heel de aardbol aan zijn economische wetten heeft onderworpen, bestaan er geen buitenkapitalistische gebieden meer die de overproductie aan waren van de industrielanden konden opnemen. De heersende klasse wordt vanaf dat moment geconfronteerd met een verzadiging van de wereldmarkt. Dat vormt het begin van een nieuwe periode in de geschiedenis van de mensheid: die van het verval van het kapitalisme.

Sindsdien wordt dit systeem aangevreten door een permanente overproductiecrisis, die, wanneer ze openlijk aan de dag treedt, alleen kan uitmonden op een gewapend conflict tussen de grootmachten over de herverdeling van de wereldmarkt. Vandaar dat de Eerste Wereldoorlog het begin markeert van de periode van historische neergang van de burgerlijke productiewijze.

Momenteel, met de ontwikkeling van de massale werkloosheid, bevinden steeds meer arbeiders zich in een situatie van totale ontbering, zonder huis, zonder middelen om zich te kleden of te voeden. Een groeiend aantal van hen, teruggeworpen in een behoeftige toestand terwijl de staat ze tot op het levensminimum afknijpt, kan enkel overleven dankzij liefdadigheid of bedelarij. Als we alleen een momentopname zouden maken, zou die toestand zeker het beeld oproepen van de voorwaarden waaronder de arbeidersklasse leefde bij het ontstaan van het kapitalisme. Toch bestaat er een fundamenteel verschil tussen de huidige toestand en die bij de aanvang van het kapitalisme.

Al tachtig jaar raakt dit systeem aan zijn historische grenzen. Het kon sinds het begin van de twintigste eeuw alleen kunstmatig in leven worden gehouden door op steeds massaler schaal de rijkdommen van de maatschappij te vernietigen in een helse cyclus van crisis-wereldoorlog-wederopbouw-nieuwe crisis-nieuwe wereldoorlog... In die zin zijn de ellendige levensvoorwaarden van het proletariaat geenszins te vergelijken met die van de arbeiders in de eeuw daarvoor.

Terwijl in het verleden de belangrijkste bestaansreden van het kapitalisme bestond uit de ontwikkeling van de productiekrachten door de loonarbeid algemeen in te voeren, betekent zijn overduidelijke huidige onvermogen om werk te verschaffen aan tientallen miljoenen arbeiders dat dit systeem aan het eind van zijn mogelijkheden is gekomen. De doodstrijd ervan kan enkel worden gerekt door heel de menselijke samenleving in absolute verpaupering en ongekende barbaarsheid mee te slepen.

En het is evenzeer het onvermogen van het systeem om zijn crisis te boven te komen dat ten grondslag ligt aan de hongersnood in de landen van de ‘derde wereld’. Het kapitalisme produceert immers niet om menselijke behoeften te bevredigen maar om zijn waren te slijten. En wanneer de voorraden niet verkocht kunnen worden, dan worden ze vernietigd. Er kan binnen het kapitalisme geen sprake van zijn ze gratis uit te delen omdat zo’n maatregel onherroepelijk zou leiden tot een ineenstorting van de marktprijzen. Een kapitalisme dat weggeeft wat het produceert is geen daadwerkelijk kapitalisme meer.

De absurditeit van dit systeem vertaalt zich dus in een massale vernietiging van rijkdom aan de ene kant van de maatschappij, terwijl aan de andere kant armoede, gebrek en honger miljoenen mensen in de verdrukking brengt. Datzelfde onvermogen van het kapitalisme om zijn economische tegenspraken te boven te komen is ook verantwoordelijk voor de slachtpartijen die sinds het begin van de twintigste eeuw de planeet onophoudelijk in bloed hebben gedompeld. Het is inderdaad de onoplosbaar geworden crisis die de grootmachten ertoe dreef de confrontatie met elkaar op te zoeken op de slagvelden van de beide wereldoorlogen om te komen tot een nieuwe verdeling van de wereldmarkt. Het is de historische impasse van het kapitalisme die tijdens de periode van de ‘koude oorlog’ in alle uithoeken van de wereld zoveel gewapende conflicten voortbracht die gesteund werden en in stand gehouden door de twee rivaliserende imperialistische blokken, dat van de Sovjet-Unie en dat van de Verenigde Staten.

De ineenstorting van het sovjetblok heeft voor de huidige periode de tegenstellingen van dit systeem niet in het minst opgelost, zoals de bourgeoisie beweerde toen ze ons met haar campagnes over de ‘dood van het kommunisme’ een wereld van vrede en voorspoed beloofde. Die ineenstorting heeft de oorlogsspanningen in alle delen van de aarde enkel nog verder opgedreven.

Sinds de spectaculaire ineenstorting van het Oostblok is de geschiedenis in een duizelingwekkende versnelling terechtgekomen: terwijl een steeds bloediger chaos losbarst (de Golfoorlog, de moordpartijen in voormalig Joegoslavië en op het Afrikaans continent, etnische botsingen in de republieken van de voormalige Sovjet-Unie, conflicten in het Midden-Oosten en in Cambodja, oorlog in Irak...), teistert de economische recessie de meest geïndustrialiseerde landen; het Europa van Maastricht, amper geboren, is als een kaartenhuis ineengestort. Het kapitalisme lijkt steeds meer op een machine die volkomen op hol is geslagen. De heersende klasse zelf weet niet meer welke kant het opgaat of hoe ze de oncontroleerbare wanorde van haar systeem nog kan beheren. Momenteel kan ze het roer alleen nog in handen houden door op zicht te varen, van de ene dag in de andere.

Geconfronteerd met dit overduidelijk bankroet van het kapitalisme kan het proletariaat aan maar één zekerheid vasthouden: dit stervende systeem, dat zoveel werkloosheid voortbrengt, ellende, honger en oorlogen, dat moet vernietigd worden, anders zal het, door verder tot ontbinding te komen, de hele mensheid naar de afgrond voeren.

De arbeidersklasse kan en moet de strijd aanbinden

De arbeidersklasse kan niet blijvend de lasten dragen van de ineenstorting van het kapitalisme waarvan de uitgebuite massa’s de belangrijkste slachtoffers zijn. Ze moet ophouden zich te laten intimideren en verlammen door de omvang van de aanvallen die op haar worden uitgevoerd. Ze kan de werkloosheid en de ontslagen niet als een noodlot ondergaan en zich nog minder inbeelden dat de economische situatie beter wordt als ze zich offers getroost. Integendeel, het brengen van offers lost niet alleen de crisis niet op, maar geeft bovendien de bourgeoisie de vrije hand om daarna nog harder toe te slaan.

In antwoord op de aanvallen van het kapitaal en alle leugenachtige redevoeringen van de bourgeoisie die ons het valse perspectief van een nieuwe economische ‘heropleving’ voorspiegelen, heeft de arbeidersklasse geen andere keuze dan de strijd weer aan te gaan voor de verdediging van haar levensvoorwaarden. De verenigde strijd van alle arbeiders vormt het enig mogelijke antwoord op het onherstelbare bankroet van het kapitalistische systeem.

Tegen alle fatalistische hersenspinsels en tegen ieder idee van verdediging van de nationale economie in, kunnen de arbeiders (zowel werkenden als werklozen) een krachtsverhouding opbouwen tegenover de burgerlijke staat. De kracht van de arbeidersklasse bestaat uit een strijd die wordt uitgebreidt naar alle bedrijven, naar alle sectoren en naar de werkloosheidsinstellingen. In die dynamiek zullen de proletariërs, zoals in mei 1968, met miljoenen zijn om weer zelfvertrouwen te verkrijgen en vertrouwen in de toekomst die de strijd hen biedt.

Als de arbeiders massaal strijden, allen verenigd, als ze zelfvertrouwen verkrijgen en weigeren zich te laten meeslepen in de verdediging van de belangen van hun uitbuiters, dan wordt de heersende klasse gedwongen haar aanvallen te temperen. Dat is een les die alle proletariërs kunnen trekken uit hun eerdere ervaringen.

Maar om de burgerlijke staat doeltreffend het hoofd te bieden is het nodig dat de arbeiders de vijand in eigen gelederen kennen. De vakbonden net als de andere vakbondsachtige structuren zoals de ‘coördinaties’ onder ultralinks leiding, zijn vertegenwoordigers van de kapitalistische orde binnen de arbeidersrangen. En hun enige functie bestaat uit het beschermen van de macht van de bourgeoisie, het verdedigen van de belangen van het nationale kapitaal, de eenheid te breken van de proletariërs om te voorkomen dat die de bestaande orde omver gooien. Iedere keer dat de arbeiders de controle over de strijd in handen van de vakbonden hebben gelegd, werden ze uitgeput, ontmoedigd in steriele strijd die de staat en de ondernemers op geen enkel moment dwongen om op hun bezuinigingsplannen terug te komen. Dat konden we onlangs nog zien met bijvoorbeeld de staking van Air France in de herfst van 1993, toen dankzij de sabotagemanoeuvres van vakbonden, regering en ondernemers er in slaagden de bezuinigingsplannen door te voeren en de arbeiders te ketenen aan de verdediging van de belangen van hun uitbuiters.

Zelfs als de arbeiders erin slagen om, zoals in mei 1968, hun eisen ingewilligd te krijgen, dan wordt dit onmiddellijk door de bourgeoisie teruggenomen zodra de arbeidersmobilisatie ophoudt. Moeten we daaruit concluderen dat de strijd niet loont en nergens toe dient? Nee.

De strijd is op zichzelf al een eerste overwinning voor de arbeidersklasse. Eerstens omdat hij het proletariaat in staat stelt zich bewust te worden van zijn kracht als klasse, zijn aard, zijn eenheid en zijn solidariteit in de strijd te laten gelden, en op die manier weerstand te bieden aan het isolement, aan het ‘ieder voor zich’ dat de bourgeoisie het voortdurend probeert in te fluisteren.

Door de strijd leert de arbeidersklasse ook haar vijanden kennen, stukje bij beetje de vakbondsmanoeuvres te verijdelen en zelfvertrouwen te verkrijgen. In en door de strijd scherpt ze haar wapens voor de komende strijd, leert ze zichzelf massaal te organiseren, haar eenheid te smeden, zelf de leiding van de strijd in handen te nemen vooral door lering te trekken uit de voorbije mislukkingen. Door zich te mobiliseren voor de verdediging van haar levensvoorwaarden ontwikkelt ze haar klassenbewustzijn, het besef van wat er in de strijd op het spel staat. Door zich te realiseren dat de staat en de ondernemers geen enkele blijvende concessie meer kunnen doen verliezen de arbeiders hun laatste illusies in het kapitalisme. Ze worden zich er steeds meer van bewust dat dit systeem bankroet is.

Zo vormt heel de strijd die het proletariaat nu voert voor zijn verdediging tegen de aanvallen van de bourgeoisie tegelijk de voorbereiding om later in staat te zijn het kapitalisme omver te werpen. Alleen die revolutionaire strijd zal een definitief antwoord kunnen geven op de ellende en barbaarsheid van de huidige wereld.

En dit perspectief kunnen de arbeiders niet beschouwen als een utopie, als een oude, onverwezenlijkbare droom. Ze kunnen het gevoel van machteloosheid overwinnen dat de bourgeoisie hen door middel van al haar mediacampagnes voortdurend probeert op te leggen. Alleen zij hebben het vermogen om de wereld te veranderen omdat zij de enige kracht in de maatschappij vormen waarvan de belangen volslagen en volkomen tegengesteld zijn aan die van het kapitaal. Nu al heeft de strijd die ze sinds het eind van de jaren 1960 heeft gevoerd een rem gevormd op de ontwikkeling van de ellende en op het uitbreken van de veralgemeende oorlog.

Inderdaad, omdat het proletariaat van West-Europa al dertig in staat is gebleken zijn strijd te ontwikkelen, vooral tegen de ontslagen en het schrappen van banen, kwam de massale werkloosheid in de geïndustrialiseerde landen niet eerder tot ontwikkeling hoewel de crisis sinds het einde van de jaren 1960 voortdurend verscherpte. Geconfronteerd met de strijdbaarheid van het proletariaat, en wel bewust van de gevaren die ze daardoor liep, heeft de bourgeoisie haar industriële programma van ‘herstructureringen’ gepland, het in tijd en ruimte uitgesmeerd om zo een massale en ongecontroleerde uitbarsting van arbeiderswoede te vermijden.

Vooral heeft de bourgeoisie in de hele jaren 1980, ondanks de plotselinge verscherping van de crisis die werd ingezet met de wereldrecessie van 1981-1982, het niet aangedurfd om aanvallen uit te voeren die in verhouding stonden tot de ernst van de economische situatie. De strijd die de arbeiders van Longwy-Denain in Frankrijk in 1978-1979 leverden tegen de ontslagen, evenals die in Italië, in Spanje, in België, in Groot-Brittannië...; ze hebben de bourgeoisie inderdaad tot de grootste voorzichtigheid gemaand.

Het is ook al omdat de arbeidersklasse in staat was haar strijd tegen de gevolgen van de crisis tot ontwikkeling te brengen dat de bourgeoisie de maatschappij niet kon meesleuren in een Derde Wereldoorlog toen de twee imperialistische blokken van de Sovjet-Unie en de Verenigde Staten lijnrecht tegenover elkaar stonden. Voorzover de proletariërs van de belangrijkste landen niet bereid waren zich opofferingen te getroosten voor de verdediging van de nationale economie kon de bourgeoisie moeilijk van hen verwachten dat ze het ultieme offer van hun leven zouden brengen door zich te laten ronselen voor een nieuwe imperialistische slachting.

Ja, de arbeidersklasse vormt een gigantische macht in de maatschappij, een macht die het lot van heel d menselijke soort in haar handen heeft. Het is de strijd tegen de gevolgen van de crisis van het kapitaal die bepaalt welke richting de maatschappij inslaat. Het is haar vermogen om zich op sociaal vlak te laten gelden die de verbreiding van de absolute ellende in de industrielanden heeft afgeremd en die de bourgeoisie heeft belet heel de mensheid te verzwelgen in de Apocalyps van een nieuwe wereldoorlog.

De arbeiders kunnen zich ten volle bewust worden van deze kracht door te beseffen dat zonder de ontwikkeling van hun klassenstrijd de wereld niet zou zijn wat hij nu is; de toestand zou nog veel erger zijn.

Daarom heeft het proletariaat alle reden, ondanks alle campagnes van de bourgeoisie om te proberen het te ontmoedigen – de arbeidersklasse zou niet meer bestaan, stalinisme zou gelijk staan aan communisme, marxisme zou hetzelfde zijn als stalinisme, er zou niets anders meer overblijven dan kapitalisme – om weer zelfvertrouwen te verkrijgen. Als de bourgeoisie dergelijke campagnes ontwikkelt, als ze de vakbonden nu weer in het zadel helpt, dan is dat juist omdat ze weet dat het proletariaat haar doodsvijand is, de enige die het kapitalisme omver kan werpen.

De bourgeoisie probeert de ontwikkeling van de arbeiderstrijd te voorkomen

Met het voortduren van de crisis kan de bourgeoisie steeds minder kracht ontlenen aan de illusies die binnen het proletariaat nog leven over het vermogen van het kapitalisme om het een betere toekomst te bieden. Momenteel berust deze kracht voornamelijk op haar vaardigheid om te manoeuvreren teneinde de ontwikkeling van de strijd tegen de ellende, de ontslagen en de werkloosheid te verhinderen.

Tegelijk met het inzetten van de aanvallen op de levensvoorwaarden van de arbeidersklasse wordt met het ideologisch bombardement getracht de arbeiders te verlammen, te intimideren, de reflex van het ‘ieder voor zich’ te stimuleren door hen wijs te maken dat hoe rustiger ze zich houden en hoe langer ze de bezuinigingsplannen blijven slikken, des te minder ze het risico lopen te worden ontslagen.

De ondernemers, de staat, zijn partijen en vakbonden buiten de angst voor de werkloosheid grondig uit om de aarzelingen van het proletariaat om de strijd aan te gaan nog te versterken. Vandaar dat de media geen terughoudendheid in betracht nemen om voortdurend de ontreddering in beeld te brengen van arbeiders die zonder opzegtermijn van de ene dag op de andere op straat worden gezet. Om angst aan te jagen worden we regelmatig ‘geïnformeerd’ over vergaande maatregelen zoals bijvoorbeeld ‘instant-ontslagen’ die in bedrijven via luidsprekers worden aangekondigd, of de faillissementsaanvrage van deze of gene onderneming tijdens de zomervakantie.

Al die informatie wordt niet voor niets verstrekt. Het maakt deel uit van een breed ideologisch offensief om de arbeiders te ontmoedigen, om hen het gevoel op te dringen alleen te staan, van onmacht en van onafwendbaarheid van de beslissingen. Bij het zien van die beelden, bij het horen van de ontslagen arbeiders, kan men inderdaad het hoofd buigen en denken: ‘Dat kan iedereen overkomen. Morgen ben ik misschien aan de beurt’.

De grove middelen waarmee de bourgeoisie momenteel ontslagen aankondigt laat, voorzover dat nog nodig was, heel het cynisme en de verachting van de heersende klasse zien voor wie door haar wordt uitgebuit.

Arbeiders, we moeten ons verzetten tegen al die intimidatiemanoeuvres! We moeten elkaar in gezamenlijke strijd verdedigen.

De bourgeoisie weet dat de arbeidersklasse in staat is die strijd aan te gaan. Daarom heeft ze zich in alle bochten gewrongen om tijdens de beweging van 1995 in Frankrijk weer kracht te verlenen aan haar vakbonden en hun geloofwaardig op te houden, net als die van haar linkse partijen die alleen maar doen alsof ze de belangen van de arbeiders verdedigen om ze des te beter te kunnen bedriegen. De bourgeoisie rekent vooral op hen en op ultra-links (vooral trotskisten en officiële anarchisten) om de arbeidersstrijd te saboteren, te verdelen, van elkaar te scheiden.

Terwijl de werkloosheid een aanval is die de hele arbeidersklasse raakt, proberen de vakbonden nu net als toen de arbeiders er bij iedere gelegenheid van te overtuigen dat ze met een ‘specifiek’ probleem te maken hebben.

Terwijl deze aanval de meest verenigde, omvangrijkste en zo breed mogelijke reactie vereist doen de vakbonden hun best om deze in te dammen, te beperken tot een bepaalde ‘groep’, tot deze of gene plaats, tot dit of dat moment: de ene dag in deze onderneming of sector, de volgende in een andere; de ene dag in deze stad of regio, de volgende in een andere; de ene dag is het een ‘immigranten’-probleem, de volgende een probleem van de regio; de ene dag is het een ‘jongeren’-probleem, de volgende dat van ‘ouderen’, en ga zo maar door.

Al die verdelingsmanoeuvres werden in de hele periode van de jaren 1970 en 1980 openlijk toegepast met slogans per bedrijf of bedrijfstak, in de regionalistische en nationalistische slogans van de vakbonden: ‘Manufrance moet blijven’, ‘Renault moet blijven’, ‘Red Lotharingen’, ‘de Franse staal moet blijven’... Nu is het duidelijk: al die leuzen waarachter de vakbonden, met de CGT voorop, de arbeiders in ‘actiedagen’, in operaties ‘dode-stad’, in zinloze manifestaties en in ‘speerpunt-acties’ optochten lieten houden, hebben slechts één doel gediend: de ontslagen er door te krijgen.

In de jaren 1990 zagen we datzelfde sabotagewerk in al de ‘mobilisaties’ van de vakbonden, bij Air France met als bij de Chausson-fabrieken, in de openbare zowel als in de privé-sector: om de massale werkloosheid, de loonsverlagingen, het schrappen van banen ‘aanvaardbaar’ te maken, enkel en alleen in het belang van het kapitaal.

Hoe strijd leveren?

Om al dat nauwkeurig georganiseerde werk van verdeling, afzondering en demobilisatie te lijf te kunnen gaan moeten is het nodig om als klasse te antwoorden. De arbeiders strijden overal voor de verdediging van hun bestaansvoorwaarden, voor de toekomst van hun kinderen, tegen één en dezelfde vijand: de kapitalistische staat. Alle strijd tegen de werkloosheid, de ontslagen, en voor fatsoenlijke levensomstandigheden, dat gaat onmiddellijk het geheel van de arbeidersklasse aan: alle arbeiders kunnen en moeten eraan deelnemen.

De werkende en de werkloze arbeiders kunnen zich aaneensluiten, hun krachten bundelen; hun strijd in handen nemen, uitbreiden en coördineren.

Werkloze arbeiders,

Blijf niet geïsoleerd en versnipperd en allemaal in je eigen hoekje zitten. Als ze hun werk verliezen lopen de arbeiders tegenwoordig het gevaar zich mee te laten slepen door de wanhoop, weg te kwijnen in het zoeken naar individuele oplossingen, en daarmee hun klassenkarakter te verliezen. Om niet toe te geven aan de ontmoediging bestaat er maar één middel: krachten bundelen, werklozencomité’s oprichten, discussiëren op alle ontmoetingsplaatsen, zoals bij de ingang van werklozenkantoren en arbeidsbureaus.

Alleen door met z’n allen te strijden kunnen de werklozen hun bestaansvoorwaarden verdedigen, zoals tegen huisuitzettingen, beslagnamen, afsluiting van gas en elektriciteit. Ze kunnen afdwingen dat de staat hen een bestaansminimum garandeert: fatsoenlijke huisvesting, gratis gezondheidszorg, het nodige aan voedsel en kleding, voor zichzelf en hun gezinnen. Ze kunnen hun menselijke waardigheid verdedigen door te weigeren zich terug te laten werpen in een staat van armlastigheid. Met zulke eisen vragen ze niet om aalmoezen maar eisen ze het product van hun voorbije arbeid op, het product van de arbeid die het kapitaal uit het geheel van de arbeidersklasse perst.

De werklozen kunnen niet van de werkenden verlangen ‘werk en loon te delen’ zoals de hele bourgeoisie, van rechts tot links, ze dat voorhoudt. Die surrogaat-solidariteit leidt slechts tot het verdelen van de ellende over iedereen en het veregeren ervan voor iedereen. Door te strijden voor een bestaansminimum, tegen de huisuitzettingen, voeren de werkloze arbeiders dezelfde strijd als diegenen die op hun werk in het geweer komen. Door zich in de strijd aaneen te sluiten vinden ze de werkelijke arbeiderssolidariteit terug.

De werklozen hebben geen andere keus dan collectief verzet te plegen in het besef dat hun strijd, als arbeiders die van de productie zijn uitgesloten, deel uitmaakt van de algemene strijd van de hele arbeidersklasse. Het is dezelfde arbeidersklasse die werkloos is of werkt. Het is dezelfde kapitalistische klasse die alle proletariërs aanvalt, of ze nu werkloos zijn of werkend. Het is dezelfde klasse van uitbuiters die ook nog probeert om ze, door de manier waarop ze aanvalt, te verdelen en tegen elkaar op te zetten door ze wijs te maken dat de werklozen leven op de rug van de werkenden.

Daarom kunnen de werklozen hun strijd niet voeren achter de kazuifels en toga’s van priesters en dominees, noch achter de spandoeken van de vakbonden. Ze moeten het heft in eigen hand nemen.

Als de heersende klasse nu haar uiterste best doet om weer ‘werklozenvakbonden’ op te richten, dan is dat niet om de arbeiders het ‘recht’ te verlenen zichzelf te verdedigen, maar wel degelijk om zichzelf de middelen te verschaffen om woede-uitbarstingen van werklozen in bedwang te houden. Door zulke inkaderings-structuren op te zetten wordt geprobeerd de strijd van de werklozen op te sluiten binnen het raamwerk van de burgerlijke wettigheid en ze af te zonderen van de rest van de arbeidersklasse door ze wijs te maken dat werklozen een ‘aparte’ groep vormen, die voor hun belangen niets gemeen hebben met de werkenden.

Omdat hun strijd deel uitmaakt van die van de gehele arbeidersklasse, is het nodig dat ze:

  • tegen elke prijs vermijden op zichzelf te worden teruggeworpen; werklozen-comités oprichten en die openstellen voor alle arbeiders die strijd willen leveren, of ze nu werkloos of werkend;
  • zich aansluiten bij de strijd van de werkenden door massaal solidariteit te zoeken bij fabriekspoorten, tijdens manifestaties, algemene vergaderingen en in strijd-comités;
  • beseffen dat als ze zich afkeren van de rest van hun klasse ze geen enkele redding hebben.

Hun kracht kunnen ze alleen maar putten uit het zoeken van solidariteit, de grootst mogelijke eenheid met de werkenden in strijd.

Werkende arbeiders,

In de toestand van de werklozen wordt momenteel de algemene toestand van de hele arbeidersklasse samengevat. Dat laat de toekomst zien die het kapitalisme in petto heeft voor wie nog zo ‘gelukkig’ is (voor zolang het duurt) een baan te hebben. Nu al maken het einde van de volledige werkgelegenheid en de veralgemening van de deeltijdse werkloosheid, die in alle sectoren en in alle landen in opmars is, duidelijk dat geen enkel deel van de arbeidersklasse nog aan deze aanval kan ontsnappen.

Omdat de werkloosheid alle proletariërs aangaat is de strijd van de werkende arbeiders dezelfde als die van de werklozen. De aanval op het geheel van de arbeidersklasse maakt een massaal en eensgezind antwoord noodzakelijk van de kant van alle arbeiders, werkend of werkloos.

Om een dergelijke strijd van de grond te krijgen is het bovenal noodzakelijk om geen geloof te hechten aan de leugens van de bourgeoisie volgens welke de kortingen op de lonen dienen om de werklozen te onderhouden. Dat is niet waar!

Als de heersende klasse de lonen verlaagt, dan is dat eerst en vooral om de productiekosten van haar waren te drukken en zo haar concurrentiekracht op de wereldmarkt te versterken. Onze uitbuiters proberen deze concurrentiegeest tussen kapitalisten in de arbeidersklasse te verspreiden. Door steeds meer opofferingen te eisen uit naam van ‘solidariteit’ met de werklozen proberen ze de werkelijke klassensolidariteit tussen proletariërs om zeep te helpen. We mogen niet in die leugens trappen!

Om te beginnen kunnen de werkende arbeiders, door overal in de bedrijven de strijd aan te gaan, aan hun klassenbroeders die van de productie zijn uitgesloten laten zien dat ze niet ‘bevoorrecht’ of ‘verwend’ zijn, zoals de heersende klasse en haar media sinds jaar en dag beweren.

Vervolgens kunnen ze, door de strijd te ontwikkelen, een werkelijke arbeiderssolidariteit tot uiting brengen en er blijk van geven dat die solidariteit de enige kracht vormt die het tegen het kapitaal kan opnemen. Om dat te bereiken kunnen de arbeiders proberen hun strijd onmiddellijk uit te breiden door massale delegaties naar andere bedrijven te sturen, naar andere bedrijfstakken, om hen op te roepen zelf ook de strijd aan te gaan. Ze kunnen proberen de strijd te verenigen, door eisen te stellen die niet alleen gelden voor het een of andere bedrijf of deze of gene sector, maar vooral ook eisen die voor iedereen gelden.

Wanneer het de richting inslaat van vereniging van alle strijdhaarden hebben de werkende arbeiders de verantwoordelijkheid om de werklozen in hun strijd op te nemen. Daartoe is het nodig dat ze:

  • de fabriek uitkomen en de werklozen opzoeken, door massale delegaties te sturen naar de arbeidersbuurten, naar de ingangen van de werklozenkantoren; naar comité’s en instellingen van werklozen;
  • de eisen van de werkloze arbeiders tot de hunne maken, ze oproepen om deel te nemen aan algemene vergaderingen en manifestaties om ze op te nemen in één en dezelfde beweging van de hele arbeidersklasse;
  • beseffen dat de werkloze arbeiders een onlosmakelijk deel van hun klasse vormen.

Het is enkel en alleen in de strijd dat de werkende arbeiders hun solidariteit kunnen betuigen met de werklozen, in het besef dat die, als ze geïsoleerd blijven, geen enkele kans maken zich aan hun ‘lot’ te ontworstelen.

De werkende arbeiders dienen in de strijd voorop te gaan. Doordat ze deel uitmaken van het gezamenlijk bestaan van hun kameraden op het werk zijn ze minder dan de werklozen blootgesteld zijn aan het gevaar van de ‘verlompenisering’ dat voortvloeit uit de ontbinding van de kapitalistische maatschappij (drugs, prostitutie, zwarte handel, persoonlijke gladheid, kleine criminaliteit...). Zij zijn in staat de productie stil te leggen, de gehele kapitalistische economische activiteit te verlammen, en dus om druk uit te oefenen op de bourgeoisie, om voor aller ogen de macht van het proletariaat tentoon te spreiden.

Om deze verantwoordelijkheid op zich te kunnen nemen, om de belangen van de hele arbeidersklasse te verdedigen en om de maatschappij als geheel een perspectief te bieden, dienen de arbeiders de leiding over hun strijd zelf in handen te nemen. Zij kunnen noch op de vakbonden, noch op de ultralinkse handlangers daarvan rekenen om hun strijd te verenigen. Integendeel. Het toevertrouwen van de teugels van de strijd aan deze kapitalistische inkaderingsstructuren, aan deze specialisten van de ‘verdeel en heers’-politiek en van de georganiseerde sabotage, komt neer op het regelrecht koers zetten naar de nederlaag.

We moeten voorkomen dat de vakbonden de strijdwapens (zoals algemene vergaderingen en massale manifestaties, stakingscomité’s, strijdcomité’s) voor zichzelf inpalmen. De algemene vergaderingen moeten:

  • open blijven staan voor alle arbeiders, of die nu werkend zijn of werkloos;
  • de plaatsen zijn waar collectief wordt besloten over de te voeren acties, waar ieder het woord kan voeren, voorstellen kan doen en ze ter stemming kan voorleggen;
  • afgevaardigden kiezen die op ieder moment afzetbaar zijn en die verantwoording afleggen aan het geheel van de arbeiders in strijd.
  • Het is uitsluitend door zo voortdurend de controle over de strijd te behouden dat de arbeiders in staat zullen zijn de valstrikken van de vakbonden te ontlopen. Alleen door op zichzelf te vertrouwen kunnen ze hun eigen kracht ervaren als solidaire, verenigde, georganiseerde en bewuste klasse.

Van de vereniging van de arbeidersstrijd hangt de toekomst van de mensheid af

Werkloze arbeiders, werkende arbeiders!

Door onophoudelijk steeds grotere massa’s proletariërs uit het productieproces te stoten onthult het wereldkapitalisme zijn ware gelaat: dat van een systeem dat de mensheid niets anders meer te bieden heeft dan steeds gruwelijker ellende en barbaarsheid. Het geeft blijk van zijn historisch bankroet.

Dit systeem kan de arbeiders alleen een baan en een loon bieden, en gebruikmaken van hun spieren en hersenen, zolang het over de middelen beschikt om haar eigen crises te boven te komen. Als het nu tientallen miljoenen proletariërs berooit, als het tweederde van de mensheid tot honger veroordeelt, dan is dat precies omdat het niet langer in staat is de tegenstellingen op te lossen waardoor het wordt geteisterd.

De arbeiders moeten de werkelijkheid onder ogen durven zien: een systeem dat het voortbestaan van de mensheid in gevaar brengt, niet omdat het te weinig produceert maar omdat het teveel produceert, is een absurditeit.

De arbeidersklasse heeft de verantwoordelijkheid om dit stervende systeem te vernietigen voordat het de hele maatschappij in zijn doodstrijd meesleept. Alleen door juist de fundamenten van het kapitalisme aan te grijpen, door overal strijd tegen armoede en uitbuiting tot ontwikkeling te brengen en te bundelen, zal het proletariaat zijn historische taak kunnen vervullen. Vandaar dat de onmiddellijke strijd voor de verdediging van zijn levensvoorwaarden een breder vooruitzicht in zich draagt, dat van de omverwerping van het kapitalisme, voor de opbouw van een andere maatschappij zonder crisis, zonder uitbuiting, zonder hongersnood, zonder oorlogen. Een maatschappij waarvan het economische leven niet zal worden bepaald door de zucht naar winst of de dwang van de markt, maar door de bevrediging van de behoeften van de gehele mensheid.

Alleen het proletariaat is in staat om definitief een einde te stellen aan de plaag van de werkloosheid omdat het ieders deelname aan de productie vooropstelt. Het arbeidsleven, bron van rijkdom voor de hele mensheid, zal niet langer staan voor dwang en afstomping, maar in tegendeel gericht zijn op de zelfverwezenlijking van ieder en van allen.

Daaruit bestaat de ware inzet van  de arbeidersstrijd. Door de strijd aan te gaan tegen de werkloosheid in al zijn vormen raakt de arbeidersklasse niet slechts aan één aspect van de kapitalistische barbaarsheid. Het gaat juist het wezen van deze barbaarsheid te lijf.

In tegenstelling tot de uitzichtloze rellen in de landen van de ‘Derde Wereld’ of in de voorsteden van de grote industriële metropolen vertegenwoordigt deze strijd van meet af aan een strijd van algehele maatschappelijke omvang. Een strijd die niet slechts de onmiddellijke verdediging van het loonpeil met zich meebrengt maar ook de afschaffing van de loonarbeid.

Door de ontwikkeling van eenheid en solidariteit van alle arbeiders in strijd zal het proletariaat zich bewust worden van zijn wezen als revolutionaire klasse. Die eenheid en solidariteit vormen een absolute voorwaarde voor het omverwerpen van het kapitalisme. Het zijn precies die eenheid en solidariteit die ooit deel zullen uitmaken van de grondslag waarop de uitgebuite klasse een werkelijk menselijke wereldgemeenschap kan oprichten.

Januari 2004, Internationale Kommunistische Stroming.

Erfenis van de Kommunistische Linkerzijde: 

Structuur van de site: 

Theoretische vraagstukken: