De Corona-pandemie veroorzaakt wereldwijd duizenden doden. Waarom? Omdat het onderzoek naar dit type virus, dat al lang bekend is, is opgegeven omdat het als niet winstgevend werd beschouwd! Want toen de epidemie begon, was het in de ogen van de Chinese bourgeoisie belangrijker om al het mogelijke te doen om de ernst van de situatie te verdoezelen en zo haar economie en reputatie te beschermen, zonder te aarzelen om allerlei leugens te verzinnen en druk uit te oefenen op de artsen die de alarmbel luidden!

In alle landen werden de maatregelen om mensen af te zonderen te laat genomen, omdat de voornaamste zorg van de staten was ‘de economie niet te blokkeren’, ‘de ondernemers niet te laten lijden’! Want overal ontbreken maskers, hydro-alcoholische gel, middelen voor het opsporen van ziekten, ziekenhuisbedden, beademingsapparaten en plaatsen voor reanimatie!

Moeten we eraan herinneren dat de artsen en stagiaires op de afdelingen van de spoedeisende hulp in Frankrijk al meer dan een jaar staken om het rampzalige gebrek aan menselijke en materiële middelen in de ziekenhuizen aan de kaak te stellen? [1] De politici durven vandaag te praten over de bescherming van de meest behoeftigen tegen het virus, de ouderen, hoewel ook het personeel van medische bejaardentehuizen in Frankrijk, de EHPAD's [2], al meer dan een jaar in staking is, verontwaardigd over de mishandeling van de ‘bewoners’ door het gebrek aan personeel en dus aan tijd om voor hen te zorgen! In Frankrijk is het, ondanks het feit dat het de op één na grootste Europese economische macht is, onmogelijk om het kleinste masker te pakken te krijgen. Zelfs op de afdeling pneumologie, een afdeling die in de frontlinie staat in de strijd tegen de pandemie, moeten de artsen het doen met drie maskers per dag!

In Italië heerst dezelfde beschamende en onwaardige situatie. Veel arbeiders worden gedwongen om te gaan werken, vaak met miljoenen samengepropt in het openbaar vervoer, omdat ze officieel ‘onmisbaar zijn voor de economische continuïteit van het land’ - zoals de fabrieken in de automobielsector! Ze zitten bijeengepropt in productielijnen, zonder enige voorzorg, geen maskers, geen zeep. Er zijn de laatste dagen stakingen uitgebroken in dit land. Hier is een kort fragment van een getuigenis uit Bologna, waar de arbeiders de leuzen aanhieven:

"Arbeiders zijn geen slagersvlees.", "Stakingen in de fabrieken nemen hand over hand toe. Gedwongen om te werken zonder enige bescherming voor hun gezondheid, zijn de arbeiders in opstand: "Ik ben gedwongen om te werken in een werkomgeving die mijn gezondheid in gevaar brengt, die van mijn familie, mijn collega's, en de mensen die ik ontmoet". (...) In de magazijnen en de fabrieken zijn alle wijze voorschriften waar we elke dag naar luisteren niets waard. Op veel van deze plaatsen ontbreken de minimale voorwaarden om de verspreiding van het virus te voorkomen:

• de aanwezigheid van aanzienlijke aantallen arbeiders in kleine, drukke ruimtes is nooit in vraag gesteld;
• (...) er is niet eens zeep in de toiletten!
• handschoenen en maskers? De bazen zeggen dat dit goedkope excuses zijn van degenen die niet willen werken (…)
• Zijn er publieke interventies om het naleven van deze minimale voorschriften te verifiëren? In het geval van een staking komt er een politiemacht aanzetten".

De strijdkreet van deze stakingen is "Uw winst is meer waard dan onze gezondheid!" Dit is inderdaad de realiteit onder het kapitalisme, van dit systeem van uitbuiting in verval. Maar deze strijd laat ook zien dat er hoop is. De arbeidersklasse is de drager van solidariteit, van waardigheid en eenheid. Het is de drager van een wereld waarin het zoeken naar winst niet langer de regel zal zijn, waar "de internationale de menselijke maat zal zijn".

In het licht van deze pandemie moeten we niet alleen de solidariteit ontwikkelen en zorgen voor de meest behoeftigen, maar ook nadenken over wat het kapitalisme is, waarom het staat weg te rotten en, waar mogelijk, erover discussiëren, om het collectieve bewustzijn te voeden van de noodzaak om het omver te werpen. Aan deze overdenking wil het onderstaande artikel een bijdrage leveren.

Een manifestatie van de kapitalistische ontbinding

De meest pessimistische voorspellingen worden bevestigd en de WHO moet erkennen dat dit een wereldwijde pandemie is die zich al heeft verspreid naar ten minste 117 landen op alle continenten, dat het aantal getroffenen meer dan 120 000 bedraagt, dat het aantal doden in de eerste weken van de pandemie meer dan 4 000 bedraagt, enzovoort. Wat begon als een ‘probleem’ in China is nu een maatschappelijke crisis geworden in de kapitalistische grootmachten van de wereld (Japan, Verenigde Staten, West-Europa, enzovoort). Alleen in Italië is het aantal doden al hoger dan het aantal dat wereldwijd werd veroorzaakt door de SARS-epidemie van 2002-2003. De draconische beperkende maatregelen voor de bevolking, die de ‘dictatoriale’ Chinese autoriteiten een maand geleden hebben genomen, zoals de opsluiting van miljoenen mensen, [3] en die van het ware ‘sociaal-darwinisme’, bestaande uit het uitsluiten van ziekenhuisopname van alle mensen die niet ‘prioritair’ zijn in de strijd om de ziekte in te dammen, zijn nu gemeengoed in vele grote steden in de getroffen democratische landen op alle continenten.

De burgerlijke media bombarderen ons voortdurend met gegevens, aanbevelingen en eindeloze ‘verklaringen’ over wat ze ons willen presenteren als een soort plaag, een nieuwe ‘natuurramp’. Maar er is niets ‘natuurlijks’ aan deze catastrofe; ze is het gevolg van de verstikkende dictatuur van de seniele kapitalistische productiewijze over de natuur, en een bedreiging van de menselijke soort.

Revolutionairen zijn niet bevoegd om epidemiologische studies uit te voeren of prognoses te maken over de ontwikkeling van ziekten. Het is onze taak om op materialistische basis de maatschappelijke omstandigheden uit te leggen, die het ontstaan van deze catastrofale gebeurtenissen mogelijk en onvermijdelijk maken. We moeten daarom aantonen dat het kapitalistische systeem in wezen de uitbuiting, de winst en de accumulatie boven menselijke behoeften stelt. Een ander, goedgezind kapitalisme is niet mogelijk. Maar we kunnen ook bevestigen dat diezelfde kapitalistische productieverhoudingen, die ooit in de geschiedenis een enorme vooruitgang van de productiekrachten (van de wetenschap, van een zekere overheersing over de natuur om het leed dat ze de mens aandoet, in te dammen...) mogelijk maakten, vandaag de dag een obstakel zijn geworden voor hun ontwikkeling. We moeten ook uitleggen hoe de decennialange verlenging van de fase van het verval van het kapitalisme, door het ontbreken van een revolutionaire oplossing, heeft geleid tot de start van een nieuwe fase: die van het sociale ontbinding [4], waar al deze destructieve tendensen nog meer geconcentreerd zijn, met als gevolg een neerwaartse spiraal van chaos, barbarij en de geleidelijke ineenstorting van de sociale structuren die een minimum aan sociale samenhang garanderen, waardoor het voortbestaan van het leven op de aarde wordt bedreigd.

Zijn dit de waanideeën van een handvol ouderwetse marxisten? Zeer zeker niet. De wetenschappers met het grootste gezag ten aanzien van de ontwikkeling van de huidige Coronavirus beweren dat de verspreiding van dit soort epidemieën onder andere wordt veroorzaakt door de versnelde afbraak van het milieu, die leidt tot een grotere besmetting van de mens door dieren (zoönosen), die onder de menselijke bevolking leven om te overleven. Tegelijkertijd wordt de pandemie begunstigd door de overbevolking van miljoenen mensen in megasteden die een  duizelingwekkende toename van de besmetting veroorzaken. Zoals we in ons vorige artikel over Corona [5] hebben uitgelegd, hadden sommige artsen in China inderdaad geprobeerd te waarschuwen voor het nieuwe gevaar van een Corona-epidemie, die in december 2019 begon. Ze werden echter direct gemuilkorfd en onderdrukt door de staat, omdat dit een bedreiging vormde voor het imago, dat het Chinese kapitaal als leidende wereldmacht nastreeft.

De IKS is ook niet de eerste die benadrukt dat één van de belangrijkste en drijvende krachten achter de verspreiding van deze pandemie wordt gevormd door het toenemende gebrek aan coördinatie van de politiek van de verschillende landen, wat één van de kenmerken is van het kapitalisme, maar die steeds meer wordt versterkt door de opmars van ‘ieder voor zich’ en de ‘in de naar binnen gekeerde houding’ die de staten en de kapitalisten in de ontbindingsfase van dit systeem kenmerkt en die de neiging heeft om door te dringen tot alle maatschappelijke verhoudingen.

We openbaren niets nieuws als we erop wijzen dat het gevaar van deze ziekte niet zozeer ligt in het virus zelf, maar in het feit dat deze pandemie zich afspeelt tegen de achtergrond van enorme achteruitgang, gedurende tientallen jaren en op wereldschaal, van de infrastructuur van de gezondheidszorg. Het is in feite het ‘beheer’ van deze steeds meer afgeslankte en gebrekkige structuren die de politiek van de verschillende staten bepaalt, namelijk het trachten van nieuwe besmettingen uit te stellen, ook al betekent dit dat het effect van deze pandemie in de tijd wordt verlengd. Deze onverantwoorde achteruitgang van de middelen, die door decennia van menselijke arbeid - kennis, technologie, enzovoort - zijn opgebouwd, weerspiegelt dit niet een absoluut gebrek aan perspectief, een totale afwezigheid van zorg voor de toekomst van de menselijke soort, die kenmerkend is voor een vorm van maatschappelijke organisatie - het kapitalisme - die zich in een fase van ontbinding bevindt?

Hoe is het mogelijk dat de grootste wereldmachten de epidemie niet kunnen bedwingen?

Natuurlijk zijn er in de geschiedenis van de mensheid ook andere zeer dodelijke epidemieën geweest. Tegenwoordig is het gemakkelijk om in de burgerlijke ‘media’ onderzoeken en boeken te vinden over hoe pokken en mazelen, cholera of de pest miljoenen doden hebben veroorzaakt. Wat ontbreekt in dergelijke beweringen is een verklaring dat de oorzaak van deze sterfgevallen in wezen een maatschappij van schaarste is, zowel wat betreft de levensomstandigheden als de kennis van de natuur. Het kapitalisme stelt juist de historische mogelijkheid voor om deze fase van materiële schaarste te overwinnen en door de ontwikkeling van productiekrachten de basis te leggen voor een overvloed die een ware eenmaking en bevrijding van de mensheid in een communistische samenleving mogelijk zouden kunnen maken. Als we kijken naar de 19e eeuw, dat wil zeggen de fase van maximale kapitalistische expansie, dan zien we hoe gezondheid, en dus ook ziekte, niet langer als iets onvermijdelijks wordt ervaren, hoe er niet alleen vooruitgang is in het onderzoek maar ook in de communicatie tussen verschillende onderzoekers, hoe er een echte verandering plaatsvindt in de richting van een meer ‘wetenschappelijke’ benadering van de geneeskunde. [6] En dit alles heeft zijn toepassing in het dagelijks leven van de bevolking: van maatregelen ter verbetering van de openbare hygiëne tot vaccins, van de opleiding van medische specialisten tot de oprichting van ziekenhuizen. De toename van de bevolking (van één tot twee miljard mensen) en vooral van de levensverwachting (van 30-40 jaar aan het begin van de negentiende eeuw tot 50-65 jaar in 1900) is vooral te danken aan deze vooruitgang op het gebied van wetenschap en hygiëne. Niets van dit alles werd door de bourgeoisie gedaan uit onbaatzuchtigheid, voor de behoeften van de bevolking. Het kapitalisme werd geboren “druipend van bloed en vuil”, zoals Marx zei. Maar temidden van deze gruwel was het de bedoeling om een maximale winst te behalen uit de arbeidskrachten, uit de kennis die de loonslaven hebben verworven tijdens de decennia van het aanleren van nieuwe productieprocedures, om de stabiliteit van het transport van goederen en voorraden te verzekeren, enzovoort. Hierdoor heeft de uitbuitende klasse er ‘belang’ in gesteld om – tegen de laagste kosten, dat is waar - het arbeidsleven van haar werkers te verlengen, in het waarborgen van de reproductie van de waar die de arbeidskracht is, in het verhogen van de relatieve meerwaarde door het verhogen van de productiviteit van de uitgebuite klasse.

Deze situatie is omgekeerd met de verandering van de historische periode, van de opgaande periode van het kapitalisme naar de vervalperiode die wij revolutionairen, in navolging van de Communistische Internationale, vanaf de Eerste Wereldoorlog hebben vastgesteld. [7]

Het is geen toeval dat rond 1918 een van de dodelijkste epidemieën in de geschiedenis van de mensheid plaatsvond: de zogenaamde ‘Spaanse griep’ van 1918-1919. In de omvang van deze pandemie zien we dat het niet zozeer de virulentie van de ziekteverwekker was als wel de sociale omstandigheden die kenmerkend zijn voor de imperialistische oorlog in het verval van het kapitalisme (wereldwijde dimensie van het conflict, impact van de oorlog op de burgerbevolking van de belangrijkste naties, enzovoort). Dit verklaart de omvang van de ramp: 50 miljoen doden, terwijl het geschatte aantal doden door de Eerste Wereldoorlog zelf 10 miljoen bedroeg.

Deze oorlog en deze verschrikking kende een tweede, nog angstaanjagender episode in de Tweede Wereldoorlog. De wreedheden van de eerste imperialistische slachting, zoals het gebruik van verstikkende gassen, waren niets vergeleken met de barbaarse uitbarstingen door alle rivaliserende machten tijdens de wereldoorlog van 1939-1945: het gebruik van mensen voor experimenten door de Duitsers en Japanners, maar ook door de zogenaamde ‘democratische’ machten (door de Britten werd geëxperimenteerd met antrax, Noord-Amerikanen begonnen hun experimenten met napalm tegen Japan en testten amfetaminen op hun eigen soldaten), om hun hoogtepunt te bereiken met het gebruik van de atoombom op Hiroshima en Nagasaki.

En in de zogenaamde periode van vrede die volgde? Het is waar dat de grote kapitalistische mogendheden gezondheidsstelsels hebben opgezet, gebaseerd op het model van de Britse NHS die in 1948 is opgericht - en die wordt beschouwd als één van de fundamentele ijkpunten van de zogenaamde ‘welvaartsstaat’ - om ‘universele’ gezondheidszorg te bieden, die onder andere bedoeld was om epidemieën zoals de Spaanse griep te voorkomen. Was het meer humanitaire kapitalisme een overwinning voor de arbeiders? Zeker niet. Het doel van deze maatregelen was het herstel, tegen de laagste kosten, van een beroepsbevolking (een zeldzaam goed omdat de oorlog grote sectoren van het proletariaat de dood had ingejaagd) en het verzekeren van het hele productieve proces van wederopbouw. Dit betekent niet dat de gebruikte ‘remedies’ zelf geen bronnen van nieuw kwaad worden. Dat zien we bijvoorbeeld bij het gebruik van antibiotica, die worden voorgeschreven om infecties tegen te gaan, maar die volgens de noden van de kapitalistische productiviteit regelmatig onterecht worden voorgeschreven om de periode van ziekteverzuim te verkorten. En dit heeft uiteindelijk geleid tot een groot probleem van bacteriële resistentie - de zogenaamde ‘superbacteriën’ - die uiteindelijk het therapeutisch arsenaal om de infecties aan te vallen, verminderen. Het manifesteert zich ook in de toename van ziekten zoals obesitas en diabetes, veroorzaakt door een verslechtering van de voeding van de arbeidersklasse - dat wil zeggen een devaluatie van de voortplanting van de arbeidskracht van de uitgebuite klasse - en van de armste lagen van de maatschappij, tot het punt dat het gebruik van voedseltechnologie door het kapitalisme een factor wordt in de verspreiding van obesitas. En we kunnen ook zien hoe de medicijnen, die worden verstrekt om de groeiende pijn draaglijker te maken die dit uitbuitingssysteem aan de werkende bevolking toebrengt, hebben geleid tot verschijnselen zoals de epidemie die wordt veroorzaakt door het intensieve gebruik van opiaathoudende middelen. Tot de komst van het Coronavirus was dit bijvoorbeeld het grootste gezondheidsprobleem in de Verenigde Staten en heeft meer doden veroorzaakt dan alle slachtoffers van de Vietnamoorlog bij elkaar.

De Corona-pandemie kan niet los worden gezien van de rest van de problemen die de gezondheid van de mensheid aantasten. Integendeel, ze laten zien dat de situatie alleen maar kan verslechteren als ze onderworpen blijft aan het ontmenselijkte en gecommercialiseerde gezondheidsstelsel van de 21e eeuw. De oorsprong van ziekten is tegenwoordig niet zozeer het gebrek aan kennis of technologie bij de mensheid. Ook de huidige kennis van de epidemiologie moet het mogelijk maken een nieuwe epidemie in te dammen. Bijvoorbeeld: binnen twee weken na de ontdekking van de ziekte waren onderzoekslaboratoria er al in geslaagd om het virus dat Covid-19 veroorzaakte te detecteren. De hindernis die de bevolking moet overwinnen is dat de maatschappij onderworpen is aan een productiewijze die een uitbuitende sociale minderheid ten goede komt en een belemmering is geworden voor de strijd tegen ziekte. Wat we zien is dat de race om een vaccin te ontwikkelen, in plaats van een collectieve en gecoördineerde inspanning, eigenlijk een commerciële oorlog tussen laboratoria is. Echte menselijke behoeften zijn ondergeschikt gemaakt aan de wetten van de kapitalistische jungle. De hevige concurrentie om een product als eerste op de markt te brengen en te kunnen profiteren van dat voordeel is het enige dat voor elke kapitalist van belang is.

Zijn het ‘onverantwoordelijke’ individuen of de tekortkomingen van een systeem in ontbinding?

Op ons onlangs gehouden 23e Internationale Congres hebben we een resolutie aangenomen over de internationale situatie, waarin we terugkwamen op en de geldigheid bevestigden van wat we hadden geschreven in onze ‘Stellingen over de Ontbinding’:

"De stellingen van mei 1990 over de ontbinding belichten een hele reeks kenmerken in de evolutie van de maatschappij als gevolg van de intrede van het kapitalisme in deze ultieme fase van zijn bestaan. In het door het 22e Congres goedgekeurde rapport wordt melding gemaakt van de verslechtering van al deze kenmerken, zoals bijvoorbeeld :

• De toename van de hongersnoden in de `Derde Wereld'-landen;
• De verandering van de `Derde Wereld' in één grote sloppenwijk, waar honder­den miljoenen mensen leven als ratten in de goot;
• De ontwikkeling van hetzelfde ver­schijnsel in het hart van de grote steden van de ‘ont­wikkelde’ landen;
• De recente toename van de ‘ongelukken’ (...) De steeds verwoestender gevolgen van de ‘natuur’-rampen voor mens, maatschappij en economie .
• De vernietiging van het natuurlijke milieu, die verschrikkelijke dimensies bereikt.”

Wat we vandaag constateren is dat deze manifestaties de doorslaggevende factor zijn geworden in de evolutie van de kapitalistische maatschappij en dat we alleen daaruit het ontstaan en de ontwikkeling van grootschalige sociale gebeurtenissen kunnen opmaken. Als we kijken naar wat er gebeurt met de Corona-pandemie, zien we het belang van de invloed van twee elementen die kenmerkend zijn voor deze fase van ontbinding van het kapitalisme:

In de eerste plaats is China niet alleen het geografische kader voor de oorsprong van de meest recente epidemieën met de SARS-uitbraak in 2002-2003 of Corona. Naast dit indirecte element is het noodzakelijk om de kenmerken van de ontwikkeling van het Chinese kapitalisme in het stadium van de ontbinding van het wereldkapitalisme en de invloed ervan op de huidige situatie te begrijpen. In een paar jaar tijd is China de tweede wereldmacht geworden met een enorme betekenis voor de wereldhandel en de -economie: eerst profiteerde China van de steun van de VS na zijn wisseling van blok (in 1972), en na het verdwijnen van deze imperialistsche blokken in 1989, profiteerde het het meeste van de zogenaamde globalisering. Maar juist daarom “draagt de macht van China alle stigma’s van de ultieme fase van het kapitalisme: het is gebaseerd op de superuitbuiting van de arbeidskracht van het proletariaat, op de ongebreidelde ontwikkeling van de oorlogseconomie, op het nationale programma van ‘militair-burgerlijke fusie’ en gaat gepaard met de catastrofale vernietiging van het milieu, terwijl ‘nationale cohesie’ gebaseerd is op de politiecontrole van de massa's die onderworpen zijn aan de politieke opvoeding van de eenpartijstaat (...) In feite is China slechts een gigantische uitzaaiing van het veralgemeende militaristische kanker van het hele kapitalistische systeem: zijn militaire productie groeit in een razend tempo, zijn defensiebudget is in 20 jaar tijd verzesvoudigd en hij staat sinds 2010 op de tweede plaats in de wereld.” [8]

Deze ontwikkeling van China, die zo vaak naar voren wordt gebracht als een illustratie van de blijvende kracht van het kapitalisme, is in feite de belangrijkste manifestatie van zijn neergang. Tegen de achtergrond van de uitstraling van haar technologische veroveringen of haar uitbreiding over de hele wereld, dankzij spectaculaire initiatieven zoals de ‘Nieuwe Zijderoute’, mogen we niet de omstandigheden van ‘superuitbuiting’ (uitputtende werkdagen, miserabele lonen, enzovoort) uit het oog verliezen, waarin honderden miljoenen arbeiders overleven in omstandigheden van huisvesting, voedsel, cultuur, die enorm zijn achtergebleven en bovendien steeds meer uitgeput raken. Zo zijn de gezondheidsuitgaven per hoofd van de bevolking, die toch al mager waren, met 2,3% gedaald. Een ander voorbeeld is voedsel dat wordt geproduceerd op basis van zeer lage hygiënische normen of zelfs een totale verwaarlozing ervan, zoals bij de consumptie van vlees van wilde dieren op de zwarte markt. In de afgelopen twee jaar heeft de ergste epidemie in de geschiedenis van de Afrikaanse varkensgriep zich verspreid naar China, waardoor 30 procent van deze dieren moest worden geslacht en de prijs van varkensvlees met 70 procent steeg.

Het tweede element dat de groeiende impact van de kapitalistische ontbinding laat zien, is de erosie van de minimale coördinatie, die tussen de verschillende nationale kapitalen heeft bestaan. Het is waar dat, zoals het marxisme heeft geanalyseerd, de maximale eenheid waarnaar het kapitalisme kan streven - zelfs met tegenzin - de nationale staat is, en daarom is super-imperialisme niet mogelijk. Dit betekent niet dat er bij de verdeling van de wereld in imperialistische blokken geen hele reeks structuren is ontstaan, van de UNESCO tot de Wereldgezondheidsorganisatie, die probeerden een minimum aan gemeenschappelijkheid tussen de belangen van de verschillende nationale kapitalen op te leggen. Maar deze tendens naar een minimum aan coördinatie gaat achteruit naarmate het stadium van de kapitalistische ontbinding vordert. Zoals we ook hebben geanalyseerd in de reeds eerder geciteerde resolutie over de internationale situatie van ons 23e Congres: "De verdieping van de crisis (evenals de eisen van de imperialistische rivaliteit) stelt de multilaterale instellingen en mechanismen op de proef." (Punt 20).

Dit is bijvoorbeeld te zien aan de rol van de Wereldgezondheidsorganisatie. De internationale coördinatie ten aanzien van de SARS-epidemie in 2002-2003 en de snelheid van bepaalde ontdekkingen [9] in laboratoria over de hele wereld verklaren de lage verspreiding van een virus uit een familie die sterk lijkt op die van de huidige Covid-19. Deze rol is echter in twijfel getrokken door de onevenredige reactie van de WHO op de uitbraak van influenza A in 2009, waarbij de paniekzaaierij van de instelling werd gebruikt om de massale verkoop van de antivirale ‘Tamiflu’ uit te lokken, dat werd geproduceerd door een laboratorium waarin de voormalige Amerikaanse minister van Defensie Donald Rumsfeld een direct belang had. Sindsdien is de WHO bijna gedegradeerd tot de rol van een NGO die gezaghebbende ‘aanbevelingen’ doet, maar niet in staat is haar richtlijnen op te leggen aan de verschillende nationale kapitalen. Ze is niet eens in staat om uniforme statistische criteria vast te stellen voor het tellen van besmette personen, wat de weg opent voor elke nationale kapitaal om te proberen de gevolgen van de epidemie in hun respectieve landen zo lang mogelijk te verbergen.

Niet alleen China heeft geprobeerd de eerste tekenen van de epidemie te verbergen, maar ook in de Verenigde Staten proberen de aantallen getroffen mensen onder het tapijt te vegen om geen gezondheidsstelsel te onthullen dat gebaseerd is op particuliere verzekeringen, waartoe 30 procent van de Amerikaanse burgers praktisch geen toegang heeft. De heterogeniteit van de criteria voor de toepassing van diagnostische tests, of de verschillen tussen de actieprotocollen in de verschillende fasen, hebben ongetwijfeld negatieve gevolgen voor het indammen van de verspreiding van een wereldwijde pandemie. Erger nog, elke nationale hoofdstad neemt protectionistische maatregelen op het gebied van beschermende en hygiënische voorzieningen of kunstmatige ventilatie, zoals Merkel in Duitsland en het Frankrijk van Macron ten aanzien van de mondkapjes doet. Dit zijn discriminerende maatregelen die de verdediging van nationale belangen boven de mogelijks meer dringende behoeften in andere landen stellen.

Hoe kunnen we een einde maken aan de verwoestingen op het vlak van de gezondheidszorg?

De mediapropaganda bestookt ons voortdurend met oproepen tot individuele verantwoordelijkheid en 'burgerzin' om te voorkomen dat de gezondheidsstelsels, die in veel landen tekenen van uitputting vertonen (uitputting van arbeiders, gebrek aan materiële en technische middelen, enzovoort) instorten. Het eerste wat we aan de kaak moeten stellen is dat we te maken hebben met de kroniek van een voorspelde ramp. En niet vanwege de ‘onverantwoordelijkheid’ van ‘burgers’, maar vanwege tientallen jaren van bezuinigingen op de uitgaven voor de gezondheidszorg, op het aantal werkers in de gezondheidszorg en de onderhoudsbudgetten voor de ziekenhuizen en het medisch onderzoek. [10] Zoals in Spanje, één van de landen die het dichtst bij deze ‘instorting’ staan die we zouden moeten vermijden, hebben de opeenvolgende bezuinigingsplannen geleid tot het verdwijnen van 8.000 ziekenhuisbedden [11], met bedden op de intensive care die onder het Europese niveau liggen, en met apparatuur die in een slechte staat verkeert (67% van de ademhalingsapparatuur is meer dan 10 jaar oud). De situatie is min of meer hetzelfde in Italië en Frankrijk. In het eerder genoemde Groot-Brittannië, dat werd gepresenteerd als het model van de universele gezondheidszorg, is de kwaliteit van die zorg de afgelopen 50 jaar voortdurend verslechterd, met meer dan 100.000 vacatures in de gezondheidszorg. En dit alles was al zo vóór de Bexit!

En het zijn diezelfde werkers in de gezondheidszorg die hun leef- en werkomstandigheden systematisch hebben zien achteruitgaan, geconfronteerd met een toenemende druk om zorg te verlenen (meer patiënten en meer ziekten) met steeds minder personeel, die nu extra onder druk staan door de ineenstorting van de gezondheidsstelsels als gevolg van de pandemie. Zij die applaus vragen voor de moed en de zelfopoffering van deze werkers in overheidsdienst zijn dezelfde die hen tot uitputting drijven door de reglementaire pauzes af te schaffen, door hen onder dwang van de ene naar de andere werkplek te verplaatsen, door hen - in het licht van een pandemie waarvan de evolutie onbekend is - te laten werken zonder voldoende persoonlijke beschermingsmiddelen (maskers, kleding, wegwerpuitrusting) en een adequate opleiding. Door het gezondheidspersoneel in deze omstandigheden te laten werken, worden ze nog kwetsbaarder voor de gevolgen van de epidemie, zoals we hebben gezien in Italië, waar ten minste 10% van hen met het virus is besmet.

En om de arbeiders te dwingen deze bevelen op te volgen, nemen ze hun toevlucht tot het repressieve middel van de ‘noodtoestand’ en dreigen ze met allerlei sancties tegen degenen die weigeren te gehoorzamen. Deze politiek van de autoriteiten heeft de bestaande chaos in een aantal gevallen nog verergerd.

Geconfronteerd met deze situatie, die het gezondheidspersoneel voor het ‘voldongen feit’ plaatst dat het stelsel van de gezondheidszorg in een rampzalige toestand verkeert, zijn de werkers in deze sector gedwongen methoden toe te passen die dicht bij die van de eugenetica liggen, aangezien ze geen andere keuze hebben dan de schaarse middelen te besteden aan de patiënten met de beste overlevingskansen, zoals we hebben gezien met de richtlijnen van de Italiaanse vereniging van anesthesisten en spoedartsen, die de situatie kenmerkt als een ‘staat van oorlog’. Het is inderdaad een oorlog tegen de menselijke behoeften die wordt gevoerd door de logica van het kapitaal, waarbij de werkers in deze sector zelf steeds angstiger worden, omdat ze moeten werken volgens deze onmenselijke wetten. De ongerustheid, die door veel van deze werkers wordt geuit, is het gevolg van het feit dat ze niet eens kunnen rebelleren tegen dergelijke criteria, of weigeren te werken in onwaardige omstandigheden, of zelfs weigeren offers te brengen in hun levensomstandigheden, want als ze dat doen, bijvoorbeeld door in staking te gaan, zouden ze hun klassebroeders en -zusters, de rest van de uitgebuiten, ernstige schade toebrengen. Ze kunnen niet eens samenkomen, zich verenigen met andere kameraden, fysiek uitdrukking geven aan de solidariteit tussen de werkers, omdat dit in strijd is met de protocollen van ‘maatschappelijke afzondering’, die de beheersing van de epidemie vereist.

Zij, onze kameraden in de gezondheidssector, kunnen in de huidige situatie niet openlijk de strijd opnemen, maar de rest van de arbeidersklasse kan hen niet alleen laten. Alle arbeiders zijn het slachtoffer van dit systeem en alle arbeiders zullen vroeg of laat betalen voor de kosten van deze epidemie. Of het nu komt door ‘niet-prioritaire’ bezuinigingen op de gezondheidszorg (opschorting van chirurgische ingrepen, medische consultaties, enzovoort) of door de tienduizenden annuleringen van tijdelijke contracten, of door de loonsverlaging als gevolg van ziekteverzuim, enzovoort. En dit accepteren zou groen licht geven aan nieuwe en nog brutere aanvallen op de arbeidersklasse in voorbereiding. Daarom moeten we het wapen van de arbeiderssolidariteit dus met woede in ons hart blijven aanscherpen, zoals we onlangs hebben gezien in de strijd tegen de hervorming van het pensioenstelsel in Frankrijk.

De explosie van de onoverkomelijke tegenstellingen van het kapitalisme in het hart van de gezondheidszorg zijn ondubbelzinnige symptomen, die de terminale seniliteit en de impasse van het kapitalistische systeem markeren. Net zoals het virus de sterkste impact heeft op verouderende lichamen en de ernstigste ziekten verorzaakt, zo is het gezondheidssysteem diepgaand verzwakt door jaren van bezuinigingen en ‘management’ dat niet gebaseerd is op de behoeften van de bevolking, maar op de eisen van het kapitalisme in crisis en verval. Hetzelfde geldt voor de kapitalistische economie, die kunstmatig in stand wordt gehouden door de voortdurende manipulatie van de eigen waardewetten van het kapitalisme en de vlucht vooruit in de schulden, waardoor deze zo kwetsbaar is dat een epidemie de komt van een nieuwe en ingrijpender wereldwijde recessie zou kunnen ontketenen.

Maar het proletariaat is niet alleen het slachtoffer van het kapitalisme, dat een catastrofe voor de mensheid is. Het is ook de klasse die het potentieel en de historische capaciteit bezit om hem definitief uit te roeien door middel van haar strijd, door het ontwikkelen van haar bewuste overdenking, haar klassesolidariteit. Alleen de kommunistische revolutie kan en moet de menselijke verhoudingen, die gebaseerd zijn op verdeeldheid en concurrentie, vervangen door verhoudingen welke gebaseerd zijn op solidariteit. Door de productie, het werk, de middelen van de mensheid en de natuur te organiseren op basis van de menselijke behoeften en niet op basis van de wetten van de winst van een uitbuitende minderheid.

Valerio / 2020.03.13

Voetnoten

[1] Macron hield een toespraak op de televisie vol met afschuwelijke opschepperijen over de “uitmuntendheid van het Franse gezondheidsstelsel”, zogenaamd vrij en toegankelijk voor iedereen, terwijl hij de toewijding van het personeel in de gezondheidszorg begroette. De reactie volgde onmiddellijk: talrijke foto's op de sociale media van verzorgers, verpleegkundigen en artsen die met een bordje naar de president zwaaiden: “U kunt op ons rekenen. Het omgekeerde moet nog bewezen worden!”

[2]  EHPAD staat voor Etablissement d’Hébergement pour Personnes Agées Dépendantes.

[3] Het is noodzakelijk om te voorkomen dat mensen reizen en ze moeten worden aangemoedigd thuis te blijven, teneinde de verspreiding van de infectie te voorkomen. Maar de manier waarop deze maatregelen zijn opgelegd (vrijwel geen staatssteun voor de zorg voor kinderen of ouderen, waar die nodig was, strenge controle van de bevolking - terwijl het werk in de fabrieken bijvoorbeeld gewoon doorging) draagt het stempel van de modus operandi van het kapitalistische staatstotalitarisme. In onze volgende artikelen zullen we ook terugkomen op de impact van deze procedures op het dagelijks leven van de uitgebuitenen in de wereld.

[4] Zie onze “Stellingen over de Ontbinding” (Internationale Revue nr. 13) https://nl.internationalism.org/internationalerevue/201510/1290/stelling...

[5] “Het Coronavirus: Nog eens een bewijs dat het kapitalisme een gevaar voor de mensheid is geworden..” https://nl.internationalism.org/content/1505/het-coronavirus-nog-eens-ee...

[6] Door te zoeken naar de objectieve oorzaken van infecties en niet naar religieuze of fantastieke (zoals de ‘theorie van de vier levenssappen’ uit de oude geneeskunde), door te proberen een materialistisch beeld te krijgen van de menselijke anatomie en fysiologie, enzovoort, en door te proberen de oorzaken van deze infecties te vinden.

[7] Zie in de meest recente nummers van onze International Review, Frans-, Engels- en Spaanstalige uitgave nr. 162 en 163, onze artikelen over het honderdjarig bestaan van de Kommunistische Internationale.

[8] Punt 11 van onze “Resolutie over de Internationale Situatie (2019): Imperialistische conflicten, leven van de bourgeoisie, economische crisis”, beschikbaar op onze website. https://fr.internationalism.org/content/9922/resolution-situation-intern...

[9] Zoals bijvoorbeeld de rol van de civetkatten in de overdracht van de ziekte naar de mens, wat heeft geleid tot een bliksemsnelle uitroeiing van deze dieren in China, waardoor de verspreiding van de ziekte snel tot stilstand kon worden gebracht.

[10] In Frankrijk werd het onderzoek naar de familie van de coronavirus, na de epidemie van 2002-2003, in 2005 bijvoorbeeld abrupt onderbroken als gevolg van bezuinigingen op de begroting.

[11] Deze trend is een dynamiek die in alle landen en onder regeringen van alle politieke kleuren kan worden waargenomen, zoals te zien is in deze grafiek van Euroestat.

[12] Zie (in het Italiaans): “Recomendaciones UCI en Italia”