Om de toestand in de wereld te beoordelen volstaat één vraag: welke gebeurtenissen kenmerkten het jaar 2003 het meest? Wat betekent dat?

De vermenigvuldiging van oorlogen en aanslagen in alle hoeken van de planeet hebben steeds grotere delen van de bevolking op een permanente wijze overgeleverd aan moordpartijen en terreur, aan chaos en oorlogsbarbarij. De nieuwe dodelijke oorlog in Irak in maart 2003 heeft het land in een bloedige chaos gestort die nog lang niet onder controle is. Ook de arrestatie van Saddam Hussein zal hieraan niets kunnen veranderen. Het Nabije Oosten is nog steeds ten prooi aan een verscherping van het geweld in het Israëlisch-Palestijns conflict dat steeds meer uitzichtloos lijkt. De kamikazeacties en terroristisch aanslagen die de bevolking blindelings treffen, zijn zodanig veralgemeend dat ze intussen op onverschillig welke plaats ter wereld kunnen toe­slaan

In tegenstelling tot alle officiële geruststellende praatjes en vredesbeloften is het duidelijk dat de wereld in een steeds bloediger oorlogsbarbarij wegzinkt. Het aantal slachtoffers van deze barbaarsheid wordt steeds groter. Bij de hel van terreur, vernieling, moordpartijen en verminkingen in de landen die er het meest door worden getroffen, voegt zich nog een afdaling in de meest afgrijselijke misère. De overheersing van deze barbarij over een groot deel van de aard­bol valt samen met een ongeziene versnelling van de aanvallen tegen de arbeidersklasse in de centrale industrielanden van het kapitalisme.

Of ze nu van linkse of rechtse signatuur zijn, of het nu in Frankrijk, in Oostenrijk, Duitsland of Brazilië, en vandaag in Italië is: alle regeringen treffen overal dezelfde maatregelen. Terwijl de werkloosheid blijft stijgen en steeds ergere ontslagplannen elkaar blijven opvolgen, terwijl de nepbaantjes zich als een olievlek verspreiden, onthult de aard zelf van deze aanvallen steeds schriller het bankroet van het systeem. Niet alleen smijt het kapitalisme steeds grotere delen van arbeidersklasse op straat, maar het blijkt ook steeds minder in staat te zijn om hen van de meest elementaire bestaansmiddelen te voorzien. De bourgeoisie valt tegelijkertijd de pensioenen en de gezondheid van de proletariërs aan, de uitkeringen van al diegenen die al werkloos werden gemaakt. Ze doet dat op een gelijktijdige, massale en frontale wijze, terwijl de arbeidsvoorwaarden verslechteren en de koopkracht in volle snelheid verwatert. Steeds meer arbeidersfamilies zinken steeds sneller in de ellende.

De ongeziene omvang en diepte van de aanvallen van de bourgeoisie op de arbeidersklasse brengen aan het licht dat het kapitalisme onvermijdelijk wegzinkt in de stuiptrekkingen van zijn wereldcrisis. De bourgeoisie toont steeds duidelijker dat ze niet meer over de middelen beschikt om haar aanvallen op de meest vitale levensvoorwaarden van de arbeidersklasse op een ‘gedoseerde’ wijze en stapje voor stapje uit te voeren.

Het kapitalisme is verplicht om steeds openlijker zijn bankroet te ontsluieren. De dramatische versnelling van deze toestand op de gehele wereld bewijst niet alleen dat dit uitbuitingssysteem niet in staat is om de mensheid een lotsverbetering te bieden, maar dat het bovendien de mensheid permanent dreigt te laten wegzinken in een maalstroom van ellende en barbarij. Tegenover de ernst van wat er op spel staat, bestaat er slechts één uitweg: de omverwerping van dit systeem door de enige klasse die niets anders te verliezen heeft dan de ketenen van zijn uitbuiting, het proletariaat. De arbeidersklasse heeft nog altijd de sleutel van de toekomst in handen. Zij alleen beschikt over de middelen om de mensheid uit deze impasse te halen. Zij is de enige klasse die historisch in staat is om zich op te werpen tegen het voortbestaan van dit uitbuitingssysteem. Zij is de enige klasse van de geschiedenis die zelf een andere maatschappij in zich draagt waarvan de motor niet langer de winst en de uitbuiting zijn maar het voldoen aan de menselijke behoeften. Tegenover het onafwendbaar wegzinken in ellende en barbarij zal de ontwikkeling van de strijd op haar klasseterrein, om zich te verdedigen tegen de aanvallen van de bourgeoisie, een ander perspectief kunnen doen opbloeien voor de mensheid.

Ondanks de tijdelijke nederlaag die de proletariërs hebben opgelopen, heeft de arbeidersstrijd die in het voorjaar van 2003 werd begonnen in Oostenrijk en Frankrijk, aangetoond dat alleen de arbeidersklasse in staat is om het hoofd te bieden aan de aanvallen, en vooral dat zij haar capaciteit heeft behouden om haar eigen revolutionair perspectief te bevestigen. De vrees van de bourgeoisie onthult volop de mogelijkheden van het proletariaat. De bourgeoisie weet maar al te goed dat zij in de komende jaren nog hardere aanvallen zal moeten doorvoeren en dat de arbeidersklasse geen andere keuze heeft dan haar strijd te ontwikkelen. Het is juist om dit te beletten, en vooral om te verhinderen dat de arbeidersklasse zich bewust wordt van het definitieve bankroet van het kapitalisme, dat de bourgeoisie het anders-globalisme (1) naar voren heeft geschoven. Deze misleiding is er op gericht om de arbeidersklasse te doen geloven dat een ‘andere wereld’ mogelijk zou zijn binnen het kader van een ‘ander beheer’ van het kapitalisme. Zij heeft als doel om verwarring te zaaien, om de ontwikkeling van het inzicht te belemmeren dat er geen enkele mogelijkheid bestaat om het systeem te verbeteren of het wezenlijk te hervormen.

De toekomst van de wereld ligt in de handen van de arbeidersklasse. Hieraan herinnerde al het Manifest van de IKS, dat meer dan twaalf jaar geleden werd geschreven en dat meer dan ooit geldig is voor de komende jaren: “Kommunistische revolutie of vernietiging van de mensheid: Nooit in de geschiedenis zijn de keuzes zo dramatisch en beslissend geweest. Nog nooit heeft een sociale klasse een dergelijke verantwoordelijkheid gedragen zoals het proletariaat nu” (2). Maar meer nog dan van deze noodzaak moet de arbeidersklasse zich bewust worden van het feit dat zij volop over de mogelijkheden beschikt om haar strijd te ontwikkelen en deze gigantische taak tot een goed eind te brengen.

IKS, januari 2004

(naar het redactioneel van Révolution Internationale nr. 342, januari 2004)

(1) In het Frans ‘alter-mondialisme’ genoemd.

(2) Manifest van het Negende Congres van de I.K.S., zomer 1991, bijlage bij Internationalisme, nr. 171, te vinden op deze site.