Marxisme: de theorie van de revolutie

Het communisme: het echte begin van de menselijke maatschappij

Nadat Marx de verschillen facetten van de vervreemding van de mens had onderzocht, was de volgende taak die hij op zich nam in de Economische en filosofische manuscripten de kritiek van de ruwe en onvolmaakte opvattingen over het communisme, die in de proletarische beweging van zijn tijd overheersten.

Het kommunisme is geen mooi ideaal, maar een materiële noodzaak - Samenvatting van Boek I

De eerste band – met uitzondering van het eerste artikel dat de kommunistische ideeën bekijkt, die vooraf gingen aan de opkomst van het kapitalisme, en afgesloten wordt met de vroegste vormen van proletarisch kommunisme – richt zijn blik voornamelijk op de evolutie van het kommunistische programma in de periode van opkomst van het kapitalisme, toen de kommunistische revolutie nog niet op de historische agenda stond. De titel van de Band is een polemisch antwoord op de veel gehoorde opvatting die, hoewel ze misschien erkent dat het zogenaamde kommunisme van de stalinistische regimes niet precies is wat Marx en de anderen in gedachten hadden, toch de argumenten voor het kommunisme verwerpt met de tegenwerping dat het in theorie een mooi idee mag zijn, maar dat het in de werkelijke wereld nooit kan werken. De marxistische zienswijze echter is dat het kommunisme niet een mooi idee is, in de zin van iets dat bedacht is door goedbedoelende zielen of individuele genieën. Het kommunisme is zeker een theorie, of anders gezegd: het is een beweging die een theoretische dimensie bevat; maar kommunistische theorie komt voort uit de werkelijke praktijk van een revolutionaire maatschappelijke kracht. En centraal bij deze theorie is dat kommunisme, als een vorm van maatschappelijk leven, een noodzakelijkheid wordt op het moment dat het kapitalisme niet langer functioneert, als het in toenemende mate in tegenspraak komt met de menselijke behoeften.

 

Het kommunisme is geen mooi ideaal, maar ...

Het alledaagse gezond verstand van deze tijd ziet het communisme in werkelijkheid als een 'visie',  in de negatieve zin van het woord, als een hallucinatie ontsproten uit ziekelijke breinen. In het allerbeste geval is het een onverwezenlijkbare mooie droom en in het allerslechtste geval een gevaarlijke illusie, die uitmondt in totalitaire en monsterlijke dictaturen. Dat zou welteverstaan, eens en voor altijd bewezen zijn door de 'ineenstorting van het communisme' in 1989-91. Het hoeft geen woorden om te weten dat de 'visie op het communisme' voor de authentieke communisten een heel andere betekenis heeft.
De IKS heeft via een reeks artikels de visie op het communisme in de arbeidersbeweging verwerkt. Het eerste boekdeel is in 2007 als boek verschenen in het Engels. Deze brochure bevat een verkorte en gemakkelijker toegankelijke samenvatting van de eerste twee boekdelen.

De Communistische linkerzijde en de continuïteit van het marxisme

Hieronder publiceren wij een artikel gepubliceerd in het Russisch in 1998 in Proletarische Tribune. Sinds 1996 werd de IKS uitgenodigd deel te nemen aan een reeks conferenties, oorspronkelijk georganiseerd rond "de erfenis van Leon Trotski" (zie International Review nr.92). Ter gelegenheid van een van deze hebben we met deze tekst een bijdrage gedaan, door onder meer de Russische oppositie tegen de stalinistische ontaarding beter bekend te maken.

Bij het aanbreken van de éénentwintigste eeuw: Waarom het proletariaat het kapitalisme nog niet omvergeworpen heeft (deel 2)

De nieuwe eeuw zal beslissend zijn voor de geschiedenis van de mensheid. Als de heerschappij van het kapitalisme over de planeet voortduurt zal de maatschappij voor 2100 in een totaal barbarendom gestort zijn, een barbarendom waarnaast die van de twintigste eeuw een lichte hoofdpijn zal lijken, en die haar zal terugvoeren naar het stenen tijdperk of haar volledig zal vernietigen. Daarom zal, als er nog een toekomst bestaat voor de mensheid, deze geheel en al in handen liggen van het wereldproletariaat dat door de revolutie de omverwerping kan bewerkstelligen van de heerschappij van een kapitalistische productiewijze die door zijn historische crisis verantwoordelijk is voor het gehele huidige barbarendom. Om deze taak te vervullen zal het proletariaat in de toekomst in staat moeten zijn om de kracht te vinden waaraan het hem tot nu toe heeft ontbroken.

Bij het aanbreken van de éénentwintigste eeuw: Waarom het proletariaat het kapitalisme nog niet omvergeworpen heeft (deel 1)

De éénentwintigste eeuw begint. Wat zal die de mensheid brengen? In aflevering 100 van onze Internationale Revue (Engels- Frans- en Spaanstalige uitgave), nadat de bourgeoisie van het jaar 2000 plechtig had gevierd, schreven we: “Zo eindigt de twintigste eeuw, de meest tragische en barbaarse uit de geschiedenis van de mensheid: in ontbinding van de maatschappij. De bourgeoisie heeft het jaar 2000 uitbundig gevierd maar het is onwaarschijnlijk dat ze in 2100 hetzelfde doet. Want ofwel zal haar heerschappij omvergeworpen zijn door het proletariaat, ofwel zal de mensheid verwoest zijn of teruggebracht tot het Stenen Tijdperk”. Zo werd duidelijk gezegd wat er op het spel staat: de uitkomst van de ontwikkeling van de éénentwintigste eeuw hangt volledig af van het proletariaat.
Abonneren op RSS - Marxisme: de theorie van de revolutie