We publiceren hier onze reactie op een bericht van het Anti-Militaristisch Initiatief[1], een netwerk voornamelijk gevestigd in Oost-Europa, dat deel uitmaakt van een bredere vraagstelling over de drang tot oorlog van het kapitalisme in de nasleep van de oorlogen in Oekraïne en het Midden-Oosten. Een hele reeks groepen, waarvan de meeste zich identificeren met de anarchistische traditie, hebben verklaringen uitgegeven en opgeroepen tot conferenties om te discussiëren over ‘wat er gedaan moet worden’ met betrekking tot de steeds catastrofalere perspectieven die deze oorlogen openen.

We zijn blij dat de AMI-blog een aantal artikelen van het IKS over oorlog en internationalisme heeft gepubliceerd, waaronder een interview met Marc Chirik over revolutionairen die geconfronteerd werden met de Tweede Wereldoorlog, en een artikel dat de diepgaande verschillen laat zien die de oorlog in Oekraïne aan het licht heeft gebracht binnen de anarchistische ‘familie’, tussen degenen die een duidelijk internationalistisch standpunt willen innemen en degenen die openlijk pleiten voor de verdediging van de Oekraïense staat[2]. In ons antwoord moedigen we de AMI aan om verder uit te weiden over de discussies die gaande zijn binnen hun gelederen, en tegelijkertijd pleiten we voor de noodzaak om een globale analyse te ontwikkelen die deze oorlogen in een historische en globale context plaatst. Alleen zo kunnen we de perspectieven begrijpen die het kapitalistische systeem biedt en vooral de werkelijke mogelijkheden voor de klassenstrijd en de interventie van revolutionairen die geconfronteerd worden met een imperialistische oorlog. Zonder een dergelijke analyse vervalt men gemakkelijk in een steriel activisme dat alleen maar kan eindigen in ontmoediging vanwege het onvermijdelijke falen om onmiddellijke resultaten te bereiken.

Van de IKS naar AMI

Beste kameraden,

Sorry voor de lange vertraging in de reactie.

In jullie laatste brief zeiden jullie dat jullie aan het discussiëren waren over:

1. De analyse van het escalerende conflict in het Midden-Oosten
2. Hoe organiseer je praktische acties tegen de kapitalistische oorlogen?
3. Hoe de inter-imperialistische conflicten te veranderen in een revolutionaire klassenstrijd.

 We willen jullie graag een paar belangrijke punten sturen als bijdrage aan jullie debatten.

1) Analyse van het escalerende conflict in het Midden-Oosten

We hebben verschillende artikelen gepubliceerd waarin we de situatie analyseren - voor het geval jullie ze nog niet hebben gezien, plaatsen we de hyperlinks aan het einde van ons antwoord. 

Uit deze artikelen kunnen we een paar punten belichten.

De laatste oorlog in het Midden-Oosten, die gelijktijdig plaatsvindt met de oorlog in Oekraïne (die binnenkort zijn derde jaar ingaat) en de toenemende spanningen in de Kaukasus en op de Balkan en elders, kan niet los worden gezien van de wereldwijde confrontatie tussen de VS en China.

Maar terwijl de VS te maken hebben gehad met verschillende fiasco's in het Midden-Oosten (Irak-Syrië-Afghanistan) en hebben besloten om hun krachten te concentreren op het voorkomen dat China de leidende macht van de wereld wordt (wat zou betekenen dat de VS omver wordt geworpen) komt de laatste escalatie in het Midden-Oosten een beetje als een ‘ongewenste’ oorlog voor de VS.

In het bijzonder is de positie van de VS in het Midden-Oosten verzwakt door de manier waarop Israël te werk is gegaan (het opleggen van de grootste exodus ooit aan de bevolking van Gaza en beestachtige vergelding door middel van een tactiek van de verschroeide aarde).

Ook heeft de VS Rusland in de oorlog in Oekraïne gelokt. Rusland probeert zijn verloren posities uit de tijd van het bestaan van de twee blokken te heroveren. Het kan dit alleen doen met militaire middelen - zoals het al heeft laten zien door middel van zijn felle steun aan het Syrische regime. Deze oorlog tussen Oekraïne en Rusland levert nu steeds meer problemen op - omdat het een stagnerende oorlog is geworden en steun aan Oekraïne steeds impopulairder wordt in de VS.

De opkomst van China is niet alleen te danken aan zijn enorme economische groei. Deze is altijd gepaard gegaan met een langetermijnstrategie van modernisering en uitbreiding van het leger; en de projecten van de Zijderoute onthullen de reikwijdte van de ambities, net als natuurlijk de bewering dat het Taiwan in China wil integreren en de politiek van een grotere aanwezigheid in de Zuid-Chinese Zee - waar de westerse landen zich allemaal tegen verzetten. De EU, de VS en India hebben het ene na het andere project goedgekeurd om de Zijderoute tegen te gaan.

We zien een wereldwijde verscherping van de spanningen, die steeds meer landen overspoelt, en de laatste oorlog in het Midden-Oosten laat ook zien dat de VS steeds meer controle verliest over hun politieagent (Israël) in de regio. Met het ontketenen van de Eerste Wereldoorlog, de Tweede Wereldoorlog, de Koude Oorlog en de vele proxy-oorlogen daarna, is militarisme de manier van overleven van het systeem geworden en een echte kanker dat aan hem vreet.

Deze dynamiek alleen al laat zien dat we deze kanker van militarisme niet kunnen uitroeien als we het systeem niet overwinnen.

De bijeenkomst van de leidende politici en ‘deskundigen’ in Dubai op de COP 28 conferentie liet zien dat de heersende klasse niet in staat en grotendeels niet bereid is om de noodzakelijke maatregelen te nemen om de planeet te beschermen. Het lot van onze planeet in handen van de kapitalistische klasse laten, betekent dat de mensheid haar doodvonnis tekent - nog een dringende reden om het kapitalistische systeem te overwinnen.

We gaan niet in op de gevolgen van de economische crisis, de hongersnood, de massale uittocht van vluchtelingen die we op alle continenten zien, allemaal uitingen van dezelfde impasse waar het systeem de mensheid in heeft gedreven.

Kortom: we kunnen niet begrijpen wat er gebeurt als we slechts naar één aspect kijken, maar we moeten de totaliteit en de onderlinge samenhang tussen de verschillende destructieve componenten zien.

Hoe zien jullie dit verband en deze wereldwijde evolutie? Kunnen we gebeurtenissen in één land begrijpen door ze te isoleren van de rest, of moeten we ze situeren in een globaal kader?

Wat is jullie analyse? Welke discussies voeren jullie hierover met elkaar?

We hebben ook gemerkt dat, terwijl verschillende groepen erin slaagden een duidelijk standpunt in te nemen over de oorlog tussen Oekraïne en Rusland en steun aan beide partijen afwezen, een kristalheldere internationalistische positie tegen de oorlog in het Midden-Oosten voor sommige groepen vermeden werd of veel moeilijker in te nemen was. Een van de redenen is dat veel groepen nog steeds vasthouden aan het idee dat er iets progressiefs zou kunnen zitten achter de vorming van een Palestijnse staat. Wij verdedigen het standpunt van de Kommunistische Linkerzijde, die in continuïteit met de verdediging van het internationalisme ten tijde van de Eerste Wereldoorlog ook het internationalisme ten tijde van de Tweede Wereldoorlog verdedigde, en tegen de zogenaamde nationale bevrijdingsstrijd. De steun voor de vorming van elke nieuwe staat in wat de Derde Internationale het ‘tijdperk van oorlogen en revoluties’ noemde, is een totaal reactionair idee, dat alleen maar meer oorlogen in de hand werkt; we moeten ons inzetten voor de afschaffing van alle staten. Het overleven van de planeet - van de mensheid - kan niet verzekerd worden door meer staten, maar vereist juist de afschaffing van alle staten en het overwinnen van alle vormen van nationalisme.

Dit was de traditie van de Gauche Communiste de France en Marc Chirik, met wie je onlangs een interview hebt gepubliceerd.

2) De kwestie van ‘praktische acties’ tegen kapitalistische oorlogen

We zouden willen dat we iets konden doen dat een onmiddellijk effect had op de oorlog. Onze verontwaardiging en woede bij het zien van de barbaarse daden in Oekraïne of in het Midden-Oosten doen ons begrijpelijkerwijs verlangen om de oorlogsmachine onmiddellijk te kunnen stoppen!

Maar we moeten inzien dat verontwaardiging niet genoeg is en dat het niet realistisch is om van de arbeidersklasse te verwachten dat ze op korte termijn doortastende, effectieve acties tegen de oorlog zullen ondernemen. Om een einde te kunnen maken aan deze en alle andere oorlogen, moeten we niets minder doen dan het systeem omverwerpen!

Om de werkelijke omvang van de uitdaging en de noodzakelijke oplossing te begrijpen, moeten we teruggaan naar de geschiedenis.

Het is waar dat de opstanden en revoluties van de arbeidersklasse in 1905 of tijdens de Eerste Wereldoorlog voortkwamen uit een reactie tegen de oorlog. Maar de omstandigheden van die oorlog en die van nu zijn heel verschillend. In 1914-18 was er de mobilisatie van miljoenen soldaten in de centrale landen van het kapitaal; dat is nu niet het geval. Het soort wapens dat in 1914-18 werd gebruikt waren kanonnen, in toenemende mate tanks, en ook enkele luchtaanvallen en chemische wapens (gas). Maar in de loopgraven was het nog steeds een gevecht van ‘man tegen man’. De oorlog stagneerde, raakte verschanst in de loopgraven en er was nog steeds de mogelijkheid van direct contact (geschreeuw tussen de loopgraven). Er kon na verloop van tijd dus verbroedering ontstaan in de loopgraven.

Dit is vandaag de dag allemaal niet meer het geval. De wapens (kogels, raketten, drones, bommen, vliegtuigen etc.) kunnen lange afstanden afleggen, zodat de soldaten de vijand niet eens zien.

In de Eerste Wereldoorlog was er uiteindelijk een massale mobilisatie van de soldaten - niet alleen desertie. Vanaf 1915 kwamen er stap voor stap meer protesten op straat en in de fabrieken, want de oorlog betekende intensivering van de arbeid, militarisering, gedwongen ‘sociale vrede’ in de fabrieken en vooral honger. Liebknecht verzamelde 60.000 arbeiders op de Potsdammerplatz en er ontstonden steeds meer demonstraties en wilde stakingen - waarbij de grote aantallen vrouwen, die in de fabrieken werden tewerk gesteld, ook een belangrijke rol speelden. Het hele militaire front en het thuisfront vielen uit elkaar. In Rusland begonnen de arbeiders tegen de officieren te vechten en zich te verbroederen; en er was ook een reactie tegen de oorlog van de vele boeren die onder dwang waren gerekruteerd. De menselijke/sociale factor speelde een sleutelrol in de oorlogsmachine. Toch gingen er van augustus 1914 tot februari 1917 en daarna tot oktober 1917 drie jaar van slachtingen voorbij en zelfs de revolutie in Rusland kon de oorlog aan de andere fronten nog niet stoppen. Pas in november 1918, met het uitbreken van de revolutie in Duitsland, nam de wereldoorlog een beslissende wending. De soldaten en mariniers van Kiel hadden het bevel gekregen om de ‘laatste slag’ tegen Groot-Brittannië te leveren, maar de matrozen realiseerden zich dat dit hun dood zou betekenen.  Ze moesten dus direct voor hun leven vechten, voor hun overleving. De combinatie van een beginnende verbroedering aan het militaire front en de uitbarsting van strijd aan het thuisfront dwong de bourgeoisie in Duitsland om te reageren.

Deze omstandigheden bestaan vandaag de dag niet. Er worden steeds meer soldaten gerekruteerd in Oekraïne en Rusland en er is nog geen noemenswaardige klassenreactie tegen de oorlog geweest - ook al is er een massale uittocht geweest van mannen uit Oekraïne en nog veel meer uit Rusland om aan de gedwongen rekrutering te ontsnappen. Een massaal openlijk verzet tegen de oorlog in Rusland moet nog komen. Op dit moment lijkt er nog geen sprake te zijn van een groot voedseltekort of een ineenstorting van de economie. Het is een specificiteit van de Russische situatie dat de Russische economie zo sterk afhankelijk is van de olie- en gasexport, dus de sancties van het Westen/de VS hebben Rusland gedwongen om meer aan andere landen te verkopen - wat Rusland in staat heeft gesteld om tijd te winnen en het Poetin-regime heeft geholpen om een massale economische aanval op de arbeidersklasse te voorkomen. Maar deze tijdwinst zal waarschijnlijk niet eeuwig duren en de reactie van de arbeidersklasse in Rusland, die een sleutelfactor zou zijn in het verzet tegen de oorlog, blijft een onbekende, onvoorspelbare factor. De arbeidersklasse in Oekraïne wordt nog meer geconfronteerd met een alomtegenwoordig nationalisme. Elk verzet tegen de oorlog zal waarschijnlijk worden neergeslagen door het de regering Zelenski.

Daarom moeten we kijken naar de arbeidersklasse in het Westen. Omdat de arbeidersklasse in het Westen niet rechtstreeks voor de oorlog gemobiliseerd kan worden - de meeste arbeiders zouden weigeren om hun leven voor de oorlog op te offeren - en omdat de NAVO-landen zorgvuldig vermeden hebben om ‘troepen’ te leveren omdat ze weten dat de arbeidersklasse en misschien ook andere delen van de bevolking in het Westen dit niet zouden steunen. Het Westen heeft dus vooral het hele wapenarsenaal geleverd dat nodig is om de oorlog te verlengen.

Paradoxaal genoeg zijn de reacties in de VS in de Republikeinse partij zeer veelzeggend. Er is een groeiend verzet tegen het verder financieren van de oorlog in Oekraïne, omdat dit volgens hen ten koste zou gaan van de Amerikaanse economie. Ze hebben ook het gevoel dat de arbeidersklasse niet bereid is haar leven op te offeren en honger te lijden voor de oorlog in Oekraïne.

Er moet nog een andere factor in aanmerking worden genomen. In Rusland slaagde de arbeidersklasse er in Oktober 1917 in om een relatief zwakke en op dat moment nog geïsoleerde bourgeoisie omver te werpen. Het tegenoffensief van de Witte legers met de burgeroorlog begon pas een jaar later.

Maar de Duitse bourgeoisie was een veel ervarener en machtiger bourgeoisie en zij waren in staat om de oorlog ‘van de ene op de andere dag’ te beëindigen in november 1918, toen de matrozen van Kiel in beweging kwamen en er soldaten- en arbeidersraden werden opgericht, waarbij de weg van de Russische Revolutie werd gevolgd.

Het Duitse proletariaat stond dus tegenover een veel sluwere, intelligentere bourgeoisie, die de steun kreeg van de andere bourgeoisie zodra het proletariaat in Duitsland de kop opstak.

Vandaag de dag heeft de arbeidersklasse te maken met een steeds rotter wordende, ontbindende kapitalistische klasse, maar ondanks hun rotheid zijn ze vastberadener dan ooit om hun krachten te bundelen als hun dodelijke vijand, de arbeidersklasse, de kop opsteekt. En ze kunnen ook rekenen op de vakbonden, de linkse partijen enz. om de strijd van de arbeiders te saboteren. Een onmiddellijke dynamiek in de richting van een radicalisering van de strijd tegen de oorlog is dus nog niet te verwachten.

3) Hoe kunnen we de inter-imperialistische conflicten veranderen in een revolutionaire klassenstrijd?

Waar ligt de sleutel?

De sleutel ligt nog steeds in de handen van de arbeidersklasse.

Wij denken dat de arbeiders in Groot-Brittannië, Frankrijk en meer recentelijk in de VS het bewijs hebben geleverd. Gedreven door inflatie of andere sterke aanvallen zijn de arbeiders in veel landen begonnen zich op te richten en zijn een decennialange periode van passiviteit en desoriëntatie tegenover de gebeurtenissen te doorbreken die zich ontwikkelden. Daarom spreken we van een ‘breuk’ in de klassenstrijd[3].

En wij denken dat dit vermogen van de arbeidersklasse om haar economische belangen te verdedigen de VOORWAARDE is voor de ontwikkeling van haar kracht, haar zelfvertrouwen, waardoor de klasse zichzelf kan herkennen en duidelijk kan begrijpen dat er twee grote klassen tegenover elkaar staan.

In die zin is de strijd ter verdediging van de economische omstandigheden absoluut noodzakelijk. Het is in deze economische strijd, waar de arbeiders moeten leren om de strijd in eigen handen te nemen (wat ze lange tijd niet hebben gedaan), waar ze opnieuw moeten leren om hun echte vijanden te identificeren (zijn dit de migranten, de vluchtelingen - zoals alle populisten en de rechtervleugel beweren - of degenen die hen uitbuiten?) en hun klassenbroeders en -zusters te herkennen die een klassensolidariteit kunnen ontwikkelen door zich te verenigen en zelf de strijd op te nemen.

En in de economische verdedigingsstrijd moeten de arbeiders opnieuw leren ontdekken dat de problemen veel dieper geworteld zijn in het systeem en niet de schuld van een of andere verrotte en hebzuchtige bankier (zoals de Occupy-beweging van 2011 ons probeerde te doen geloven), en ook dat alle andere bedreigingen voor het voortbestaan van de mensheid in wezen geworteld zijn in het systeem. Dit proces van politisering heeft dus het eigenlijke vuur van de klassenstrijd nodig, maar de discussies die in verschillende delen van de klasse worden gevoerd, kunnen worden aangedreven en gekatalyseerd door deze open strijd.

Rosa Luxemburg drong in november/december 1918 aan op de onmisbaarheid van veel meer druk vanuit de fabrieken en de economische strijd, zodra de ‘soldatenrevolutie’ de wind uit de zeilen was genomen door het besluit van de bourgeoisie om de oorlog te beëindigen.

Dit is de dynamiek van de klassenstrijd sinds 1905, toen duidelijk werd dat politieke en economische strijd moesten samensmelten in één grote stroom: de massale staking.

En door samen te komen als een klasse door te vechten voor haar economische belangen, kan de arbeidersklasse ook de destructieve invloed blokkeren van allerlei splijtzwammen zoals ‘identiteits’ kwesties (rond ras, seksualiteit, enz.). Omdat ze door haar economische strijd gedwongen wordt de solidariteit van alle andere arbeiders te zoeken om zich tegen de staat te verzetten en sterker te zijn dan de kapitalistische klasse door de uitbreiding en eenwording van de strijd, kan de arbeidersklasse de rol van magneet in de maatschappij spelen en een perspectief bieden aan allen die door het kapitaal onderdrukt worden - niet door zichzelf ‘op te lossen’ in een anonieme massa individuen, maar door als een verenigde kracht op te treden tegen de heersende klasse.

Als we erop aandringen dat de klasse haar economische strijd moet ontwikkelen, dan is dat niet omdat we weglopen voor onze verantwoordelijkheid ten opzichte van de oorlog. Maar het is de enige manier om een effectief antwoord te ontwikkelen. Geloven dat een onmiddellijke oplossing gevonden kan worden door een soort minderheids-‘actie’ is een doodlopende weg en zal uiteindelijk degenen die eraan deelnemen demoraliseren.

Het is onmisbaar om te begrijpen, zoals Pannekoek benadrukte in zijn beroemde boek Wereldrevolutie en communistische taktiek uit 1920, dat de proletarische revolutie de eerste revolutie in de geschiedenis is die volledig afhankelijk is van de collectieve, bewuste en massale actie van de arbeidersklasse. Ze kan op geen andere kracht rekenen dan haar eigen kracht - haar bewustzijn en haar solidariteit, haar vermogen tot eenwording.

Illusies wekken over een gemakkelijke en snelle uitweg is misleidend en demoraliserend. Daarom hebben we het plan van de Internationalistische Communistische Tendens om comités tegen de oorlog op te richten verworpen. Naar onze mening verwarren deze comités de in wezen politieke rol die revolutionaire organisaties moeten spelen tegenover imperialistische oorlogen. We hebben hierover verschillende artikelen geschreven[4].

Kort na het begin van de oorlog in Oekraïne namen we ook een standpunt in over deze kwestie in een artikel over militarisme en ontbinding, waaruit we hier citeren:

"8) In het verleden hebben wij kritiek geuit op de leuze van het ‘revolutionair defaitisme’. Deze leuze werd naar voren gebracht tijdens de Eerste Wereldoorlog, met name door Lenin, en was gebaseerd op een fundamenteel internationalistisch streven: het aan de kaak stellen van de leugens die werden verspreid door de sociaal-chauvinisten die beweerden dat hun land eerst een zege moest behalen voordat de proletariërs van dat land konden deelnemen aan de strijd voor het socialisme. Tegenover deze leugens wezen de internationalisten erop dat het niet de overwinning van een land is die de strijd van de proletariërs van dat land tegen hun bourgeoisie bevordert, maar integendeel de nederlaag ervan (zoals bleek uit de voorbeelden van de Commune van Parijs na de nederlaag toegebracht door Pruisen en van de Revolutie van 1905 na het debacle van Rusland tegen Japan). Vervolgens werd deze leuze van ‘revolutionair defaitisme’ uitgelegd als een wens van het proletariaat van elk land om zijn eigen bourgeoisie verslagen te zien worden waardoor de strijd voor de omverwerping van die bourgeoisie begunstigd werd, hetgeen duidelijk de rug toekeert naar een waarlijk internationalisme.

In feite heeft Lenin (die in 1905 de nederlaag van Rusland tegen Japan had toegejuicht) vooral de leuze ‘de imperialistische oorlog omzetten in een burgeroorlog’ naar voren gebracht, die een concretisering betekende van het amendement dat hij, samen met Rosa Luxemburg en Martov, had ingediend en was aangenomen op het Congres van de Socialistische Internationale in Stuttgart in 1907: ‘Mocht er echter oorlog uitbreken, dan is het onze plicht op te komen voor een spoedige beëindiging daarvan en met alle kracht te proberen de door de oorlog veroorzaakte economische en politieke crisis uit te buiten om het volk op te wekken en daardoor de afschaffing van de kapitalistische klassenheerschappij te bespoedigen’.

De revolutie in Rusland in 1917 was een briljante illustratie van het ordewoord ‘de imperialistische oorlog om te vormen tot een burgeroorlog’: de proletariërs keerden zich tegen hun uitbuiters met de wapens die dezen hen hadden toevertrouwd met het oog hun klassenbroeders uit andere landen af te slachten. Zoals wij hierboven hebben gezien, is het weliswaar niet uitgesloten dat soldaten hun wapens tegen hun officieren kunnen richten (tijdens de oorlog in Vietnam is het voorgekomen dat Amerikaanse soldaten ‘per ongeluk’ hun superieuren doodden), maar dergelijke feiten zouden slechts van zeer beperkte omvang kunnen zijn en geenszins de basis kunnen vormen van een revolutionair offensief. Daarom moeten wij in onze propaganda niet alleen de leuze van het ‘revolutionair defaitisme' niet naar voren brengen, maar ook niet die van de ‘omvorming van de imperialistische oorlog in een burgeroorlog’.

Meer in het algemeen is het de taak van de groepen van de Kommunistische Linkerzijde om de balans op te maken van het standpunt van de revolutionairen ten opzichte van de oorlog in het verleden door te benadrukken wat nog geldig is (de verdediging van de internationalistische beginselen) en wat niet meer geldig is (de ‘tactische’ leuzen). In die zin kan de leuze van de ‘omvorming van de imperialistische oorlog in een burgeroorlog’ van nu af aan geen realistisch perspectief zijn, maar anderzijds is het noodzakelijk de geldigheid te onderstrepen van het amendement dat op het Congres van Stuttgart in 1907 werd aangenomen, en met name van het idee dat de revolutionairen de plicht hebben ‘de door de oorlog veroorzaakte economische en politieke crisis uit te buiten om het volk op te wekken en daardoor de afschaffing van de kapitalistische klassenheerschappij te bespoedigen’. Dit ordewoord is uiteraard niet onmiddellijk te verwezenlijken gezien de huidige zwakte van het proletariaat, maar het blijft een richtlijn voor de kommunistische interventie in de klasse"[5].

Wat dit betekent voor de rol van de revolutionairen, die noodzakelijkerwijs een kleine minderheid vormen, hebben we geprobeerd uit te werken in onze Gezamenlijke Verklaring tegen de oorlog en onze Oproep aan de groepen van de Kommunistische Linkerzijde, die jullie wellicht hebben gezien[6].

We zouden het fijn vinden als jullie ons op de hoogte houden van de discussies in jullie gelederen, en we willen natuurlijk ook graag direct met jullie in discussie gaan. Als jullie materiaal hebben dat jullie ons aanbevelen, stuur het ons dan.

We hopen dat we snel een directe uitwisseling van de grond kunnen krijgen.

Wij wachten op uw antwoord... en nogmaals onze verontschuldiging voor de late reactie.

Communistische groeten

de IKS / 10.12.2023

Geselecteerde teksten

Capitalism leads to the destruction of humanity... Only the world revolution of the proletariat can put an end to it [1],  International Review nr. 169.

Slachtpartijen en oorlogen in Israël, Gaza, Oekraïne, Azerbeidzjan... Het kapitalisme zaait dood en verderf! Hoe kunnen we dit stoppen? (Internationaal pamflet) [2], IKSonline.

 De werkelijkheid achter de burgerlijke leuzen [3], IKSonline.

War in the Middle East: another step towards barbarism and global chaos [4].

Militarisme en ontbinding (mei 2022) [5], IKSonline.

 Report on imperialist tensions [6], International Review nr. 170.

Na een verpletterende overwinning in de presidentsverkiezingen is Trump terug in het Witte Huis. In de ogen van zijn aanhangers is hij een onoverwinnelijke Amerikaanse held, iemand die elke hindernis heeft overleefd: de ‘gemanipuleerde verkiezingen’, de ‘rechtelijke inquisitie’, de vijandigheid van het ‘establishment’ en zelfs... kogels! Het beeld van een wonderbaarlijke Trump, zijn oor bloedend en zijn vuist geheven nadat een schot hem schampte, zal de geschiedenis ingaan. Maar achter de bewondering die zijn reactie opriep, was deze aanval vooral de meest spectaculaire uiting van een verkiezingscampagne die nieuwe hoogten van geweld, haat en irrationaliteit bereikte. Deze buitengewone geldverslindende en van obsceniteiten doordrenkte campagne weerspiegelt, net als de ontknoping ervan, de overwinning van een megalomane en domme miljardair, de afgrond waarin de burgerlijke maatschappij aan het wegzinken is.

Stemmen tegen populisme? Nee, we moeten het kapitalisme omverwerpen!

Trump heeft alle kenmerken van een kwaadaardig type: hij is een onverbeterlijke bullebak, een leugenaar en een cynicus, net zo racistisch en vrouwonvriendelijk als homofoob. Tijdens de hele campagne beschreef de internationale pers de gevaren die zijn terugkeer naar het ambt met zich meebrengt voor 'democratische' instellingen, minderheden, het klimaat en internationale betrekkingen: “De wereld houdt zijn adem in” (Die Zeit), “Een Amerikaanse nachtmerrie ” (L'Humanité), “Hoe zal de wereld Trump overleven?” (Público), “Een moreel debacle ” (El País)...
Hadden we dan de voorkeur moeten geven aan Harris, het kamp moeten kiezen van een zogenaamd ‘mindere kwaad’ om de weg naar het populisme te blokkeren? Dat is wat de bourgeoisie ons wil doen geloven. Enkele maanden lang was de nieuwe president van de Verenigde Staten het middelpunt van een wereldwijde propagandacampagne tegen het populisme. [1] De ‘lachende’ Kamala Harris riep voortdurend op tot de verdediging van de ’Amerikaanse democratie’ en beschreef haar tegenstander als een ‘fascist’. Zelfs haar voormalige stafchef aarzelde niet hem te beschrijven als een ‘would-be dictator’ . De overwinning van de miljardair voedde deze misleidende campagne voor burgerlijke ‘democratie’ alleen maar.

Veel kiezers gingen naar het stemlokaal met de gedachte: ‘De Democraten hebben het ons vier jaar lang moeilijk gemaakt, maar het zal nog steeds niet zo rampzalig zijn als Trump in het Witte Huis’. Dit is het idee dat de bourgeoisie steeds in de hoofden van arbeiders probeerde te planten om hen naar de stembus te drijven. Maar in het kapitalisme in verval zijn verkiezingen een maskerade, een valse keuze die geen andere functie hebben dan de arbeidersklasse te belemmeren na te denken over haar historische doelen en de middelen om die te bereiken.

De verkiezingen in de Verenigde Staten vormen geen uitzondering op deze realiteit. Als Trump zo ruim heeft gewonnen, dan is dat in de eerste plaats omdat de Democraten worden gehaat. In tegenstelling tot het beeld van een ‘Republikeinse golf’, trok Trump geen massale steun aan. Zijn kiezersaantal is relatief stabiel gebleven in vergelijking met de verkiezing in 2020. Het was vooral vicepresident Harris die, als teken van het diskrediet van de Democraten, een debacle beleefde door in vier jaar tijd maar liefst 10 miljoen kiezers te verliezen. En met reden! De regering Biden lanceerde brutale aanvallen op de leef- en werkomstandigheden van de arbeidersklasse, te beginnen met de inflatie, waardoor de prijzen van voedsel, benzine en huisvesting de pan uit rezen. Vervolgens was er een enorme golf van ontslagen en onzekere jobs, waardoor arbeiders uiteindelijk massaal de strijd opnamen. [2] Op het gebied van immigratie hebben Biden en Harris, die werden verkozen op de belofte van een ‘humanere’ politiek, de voorwaarden voor toegang tot de Verenigde Staten gestaag aangescherpt. Ze gingen zelfs zo ver dat ze de grens met Mexico sloten en migranten botweg verboden om zelfs maar asiel aan te vragen. Op internationaal vlak maakten Biden's ongebreidelde militarisme, het kwistig financieren van bloedbaden in Oekraïne en de nauwelijks kritische steun voor de slachtingen van het Israëlische leger de kiezers ook boos.
De kandidatuur van Harris kon niet de illusies wekken, zoals we in het verleden hebben gezien bij Obama en in mindere mate bij Biden. Het proletariaat heeft niets te verwachten van de verkiezingen of van de burgerlijke machten: het is niet deze of gene kliek aan de macht die ‘de zaken slecht regelt’, het is het kapitalistische systeem dat wegzinkt in een crisis en een historisch bankroet. Of het nu Democraten of Republikeinen zijn, ze zullen allemaal doorgaan met het meedogenloos uitbuiten van de arbeidersklasse en het verspreiden van ellende; ze zullen naarmate de crisis zich verdiept allemaal doorgaan met het opleggen van de wrede dictatuur van de burgerlijke staat en het bombarderen van onschuldige mensen over de hele wereld!

Trumpisme, een uiting van de ontbinding van het kapitalisme

De meest verantwoordelijke fracties van het Amerikaanse staatsapparaat (het merendeel van de media en hoge ambtenaren, de legerleiding, de meest gematigde factie van de Republikeinse partij, enz.) hebben niettemin hun uiterste best gedaan om de terugkeer van Trump en zijn clan naar het Witte Huis te voorkomen. De stortvloed aan rechtszaken, de waarschuwingen van vrijwel elke deskundige op elk gebied en zelfs de niet aflatende inspanningen van de media om de kandidaat belachelijk te maken, waren niet genoeg om zijn race naar de macht te stoppen. De verkiezing van Trump is een echte klap in het gezicht, een teken dat de bourgeoisie steeds meer de controle verliest over haar electorale spel en niet langer in staat is om te voorkomen dat een onverantwoordelijke onruststoker toegang krijgt tot de hoogste ambten van de staat.
De realiteit van de opkomst van het populisme is niets nieuws: de doorbraak van Brexit in 2016, hetzelfde jaar gevolgd door de verrassingsoverwinning van Trump, waren er de eerste en meest spectaculaire tekenen van. Maar de dieper wordende crisis van het kapitalisme en de groeiende onmacht van de staten om de situatie onder controle te krijgen, of het nu gaat om geostrategische, economische, ecologische of sociale kwesties, hebben de politieke instabiliteit over de hele wereld alleen maar versterkt: verscheurde parlementen, populisme, spanningen tussen burgerlijke kliekjes, instabiliteit van de regeringen... Deze verschijnselen getuigen van een desintegratieproces dat zich nu voltrekt in het hart van de machtigste staten ter wereld. Deze trend heeft ervoor gezorgd dat een gek als Milei staatshoofd kon worden in Argentinië en dat populisten aan de macht kwamen in verschillende Europese landen, waar de bourgeoisie de meest ervaren ter wereld is.
De overwinning van Trump maakt deel uit van dit proces, maar markeert ook een belangrijke extra stap. Als Trump door een groot deel van het staatsapparaat wordt afgewezen, dan is dat vooral omdat zijn programma en methodes niet alleen de belangen van het Amerikaanse imperialisme in de wereld dreigen te schaden, maar ook de moeilijkheden van de staat om de schijn van een sociale samenhang op te houden, die nodig is voor het functioneren van het nationale kapitaal, nog verder dreigen te vergroten. Tijdens de campagne heeft Trump een reeks opruiende toespraken gehouden, waarbij hij als nooit tevoren de revanchistische geest van zijn aanhangers aanwakkerde en zelfs de ‘democratische’ instellingen bedreigde die de bourgeoisie zo hard nodig heeft om de arbeidersklasse ideologisch in te kaderen. Hij wakkerde voortdurend de meest regressieve en haatdragende retoriek aan, waarbij hij het schrikbeeld opriep van rellen als hij niet gekozen zou worden. En hij heeft nooit nagedacht over de gevolgen die zijn woorden zouden kunnen hebben op de maatschappelijke samenhang. Het extreme geweld van deze campagne, waar de Democraten in veel opzichten ook verantwoordelijk voor zijn, zal ongetwijfeld de verdeeldheid in de Amerikaanse bevolking vergroten en het geweld in een toch al sterk gefragmenteerde maatschappij alleen maar doen toenemen. Maar Trump was, in de logica van de verschroeide aarde die het kapitalistische systeem steeds meer kenmerkt, bereid om alles te doen om te winnen.
In 2016, toen de overwinning van Trump relatief onverwacht was, ook door hemzelf, was de Amerikaanse bourgeoisie in staat om het terrein voor te bereiden door in de regering en in de administratie persoonlijkheden te plaatsen die in staat waren om de meest waanzinnige beslissingen van de miljardair af te remmen. Degenen die Trump later als ‘verraders’ bestempelde, waren bijvoorbeeld in staat geweest om de intrekking van het gezondheidssysteem (Obamacare) of de bombardementen op Iran te voorkomen. Toen de Covid pandemie uitbrak, was zijn vicepresident, Mike Pence, ook in staat om de crisis te beheersen ondanks Trump's overtuiging dat ‘de inspuiting van een ontsmettingsmiddel in de longen” genoeg was om de ziekte te genezen... Het was dezelfde Pence die uiteindelijk Trump publiekelijk afwees door de machtsoverdracht met Biden te verzekeren terwijl relschoppers op het Capitol marcheerden. Vanaf nu, zelfs als de legerstaf zeer vijandig blijft tegenover Trump en nog steeds zijn uiterste best zal doen om zijn slechtste beslissingen tegen te houden, heeft de clan van de nieuwe president zich voorbereid door zich te ontdoen van de ‘verraders’ en alleen tegen iedereen te regeren, zodat ons een mandaat te wachten staat dat nog chaotischer is dan het vorige.

Op weg naar een steeds chaotischere wereld

Tijdens de campagne presenteerde Trump zichzelf als een man van ‘vrede’, door te beweren dat hij ‘binnen 24 uur’ een einde zou maken aan het conflict in Oekraïne. Zijn voorliefde voor vrede houdt duidelijk op bij de grenzen van Oekraïne, want tegelijkertijd heeft hij onvoorwaardelijke steun gegeven aan de bloedbaden die worden aangericht door de Joodse staat en heeft hij zich zeer fel getoond tegen Iran. In werkelijkheid weet niemand echt wat Trump zal doen (of kan doen) in Oekraïne, het Midden-Oosten, Azië, Europa of met de NAVO, zo inconsequent en grillig is hij altijd geweest.
Aan de andere kant zal zijn terugkeer een ongekende versnelling van instabiliteit en chaos in de wereld betekenen. In het Midden-Oosten stelt Netanyahu zich nu al voor dat hij met de overwinning van Trump meer dan ooit zijn handen vrij zal hebben sinds het begin van het conflict in Gaza. Israël zou zijn strategische doelen (vernietiging van Hezbollah, Hamas, oorlog met Iran, enz.) veel directer kunnen nastreven en meer barbaarsheid in de regio kunnen verspreiden.
In Oekraïne dreigt het conflict, na de politiek van een min of meer afgemeten steun van Biden, een nog dramatischer wending te nemen. Anders dan in het Midden-Oosten maakt de Amerikaanse politiek in Oekraïne deel uit van een zorgvuldig uitgestippelde strategie om Rusland en zijn alliantie met China te verzwakken en de banden van de Europese staten rond de NAVO te versterken. Trump zou deze strategie in twijfel kunnen trekken en het Amerikaanse leiderschap verder kunnen verzwakken. Of Trump nu besluit om Kiev in de steek te laten of Poetin te ‘straffen’, de bloedbaden zullen onvermijdelijk verergeren en zich misschien uitbreiden tot buiten Oekraïne.
Maar de aandacht gaat vooral uit naar China. Het conflict tussen de Verenigde Staten en China staat in het middelpunt van de wereldsituatie en de nieuwe president zou zijn provocaties kunnen opvoeren, wat China ertoe kan aanzetten om krachtig te reageren of, integendeel, druk uitoefenen op zijn Japanse en Koreaanse bondgenoten, die hun bezorgdheid al hebben geuit. En dit alles tegen een achtergrond van toegenomen handelsoorlogen en protectionisme waarvan de desastreuze gevolgen voor de wereldeconomie aan de kaak worden gesteld door 's werelds toonaangevende financiële instellingen.
De onvoorspelbaarheid van Trump kan de tendens van het ‘ieder voor zich’ dus alleen maar aanzienlijk versterken, waardoor alle machten, groot en klein, worden gestimuleerd om te profiteren van de ‘terugtrekking’ van de Amerikaanse politieagent om hun eigen kaart te spelen in een klimaat van reusachtige verwarring en toegenomen chaos. Zelfs de ‘bondgenoten’ van Amerika proberen zich al openlijker van Washington te distantiëren door de voorkeur te geven aan nationale oplossingen, zowel economisch als militair. De Franse president, nauwelijks verzekerd van de overwinning van Trump, riep de landen van de Europese Unie onmiddellijk op om hun ‘ belangen’ te ‘verdedigen’ tegenover de Verenigde Staten en China...

Een extra hindernis voor de arbeidersklasse

In een context van economische crisis, op een moment dat het proletariaat op internationaal vlak zijn strijdbaarheid hervindt en geleidelijk zijn klasse-identiteit herontdekt, is de Trump-kliek in de ogen van de Amerikaanse bourgeoisie duidelijk niet de meest geschikte om de klassestrijd te besturen en de aanvallen door te drukken die het kapitaal nodig heeft. Tussen zijn openlijke dreigementen met repressie tegen stakers en zijn nachtmerrieachtige bondgenootschap met iemand als Elon Musk, die zo openlijk tegen de arbeiders is, voorspellen de radicale uitspraken van de miljardair tijdens de recente stakingen in de Verenigde Staten (Boeing, havens, hotels, automobiel, enz.) het ergste en kunnen ze de bourgeoisie alleen maar zorgen baren. De belofte van Trump om wraak te nemen op de staatsambtenaren, die hij als zijn vijanden beschouwt, door 400.000 van hen te ontslaan, voorspelt ook problemen na de verkiezingen.

Maar het zou een vergissing zijn om te denken dat de terugkeer van Trump in het Witte Huis de klassestrijd zal aanmoedigen. Integendeel, het zal als een echte schok komen. De politiek van verdeeldheid tussen etnische groepen, tussen stad- en plattelandsbewoners, tussen afgestudeerden en niet-afgestudeerden, al het geweld en de haat die de verkiezingscampagne teweegbracht en waarop Trump zal blijven surfen, tegen zwarten, tegen immigranten, tegen homoseksuelen of transgenders, al het irrationele geraaskal van evangelisten en andere samenzweringstheoretici, kortom de hele warboel van ontbinding, zal nog zwaarder wegen op de werkers, diepe verdeeldheid zaaien en zelfs gewelddadige politieke confrontaties tussen populistische of anti-populistische kliekjes.
De Trump-regering zal ongetwijfeld kunnen rekenen op de linkse facties van de bourgeoisie, te beginnen met de ‘socialisten’, om het vergif van de verdeeldheid in te pompen en te zorgen voor de inkadering van de strijd. Na campagne te hebben gevoerd voor beide Clintons, Obama, Biden en Harris, beschuldigt Bernie Sanders de Democraten er zonder blikken of blozen van dat ze “de arbeidersklasse in de steek hebben gelaten”, alsof deze partij, die sinds de 19e eeuw aan het hoofd staat van de Amerikaanse staat, militaristisch is en een massamoordenaar van de arbeiders, ook maar iets te maken zou hebben met de arbeidersklasse!
Zodra ze werd herkozen in het Huis van Afgevaardigden, beloofde Ocasio-Cortez haar uiterste best te doen om de arbeidersklasse op te delen in ‘gemeenschappen’: “Onze campagne gaat niet alleen over stemmen winnen, het gaat over ons de middelen geven om sterkere gemeenschappen te bouwen”.
Maar de arbeidersklasse heeft de kracht om terug te vechten ondanks deze nieuwe hindernissen. Terwijl de campagne in volle gang was, en ondanks de beruchte beschuldigingen populisten in de kaart te spelen, bleven arbeiders vechten tegen bezuinigingen en ontslagen. Ondanks het door de vakbonden opgelegde isolement, ondanks de enorme hoeveelheid Democratische propaganda, ondanks het gewicht van de verdeeldheid, lieten ze zien dat strijd het enige antwoord is op de crisis van het kapitalisme.
Bovendien staan de arbeiders in de Verenigde Staten niet alleen! Deze stakingen maken deel uit van een van internationale strijdwil en toegenomen overdenking die al aan de gang is sinds de zomer van 2022, toen arbeiders in Groot-Brittannië, na decennia van berusting, een kreet van woede slaakten, ‘Genoeg is genoeg!’, een kreet die weerklank vindt en zal blijven vinden in de hele arbeidersklasse!

EG / 09.11. 2024

 

[1] Elections in the United States, a populist wave around the world... The future of humanity lies not in the ballot box, but in the class struggle! [21]; ! World Revolution 401 [2] Strikes in the United States, Canada, Italy... For three years, the working class has been fighting against austerity! [22]; ICConline.

"Hamas vernietigen" ?

De Israëlische regering heeft aangekondigd dat het doel van haar verwoestende bombardementen en invasie van Gaza de vernietiging is van Hamas, en dat het niet de burgers doelwit zijn maar de infrastructuur en commandocentra van Hamas. Maar het ‘zijdelings’ doden van duizenden burgers, mannen, vrouwen en kinderen is zeker de beste manier om meer bekeerlingen te rekruteren voor het zogenaamde ‘Palestijnse Verzet’, ook al kan het zich hergroeperen en een zich andere naam geven, aangevuurd door een groeiend verlangen naar wraak, of dat nu in Gaza is, op de Westelijke Jordaanoever of in Israël zelf.

Een woordvoerder van de Israëlische regering, Avi Dichter, landbouwminister en voormalig lid van Shin Beth (inlichtingendienst) gaf, mogelijk in een onbewaakt ogenblik, een beter inzicht in de werkelijke doelen van de Israëlische aanval: "We zijn nu de Gaza Nakba aan het uitrollen. Vanuit operationeel oogpunt is het niet mogelijk om een oorlog te voeren - zoals de IDF probeert te doen in Gaza - met massa's tussen de tanks en de soldaten"[1].

In de Nakba, of catastrofe van 1948, ontvluchtten meer dan 700.000 Palestijnse vluchtelingen het gebied dat werd aangeduid als Israël, ‘aangespoord’ om te vertrekken door terroristische wreedheden door zionistische milities (het meest bekend is de slachting in Deir Yassin door de Stern bende) en verder aangemoedigd door triomfalistische proclamaties van de binnenvallende Arabische staten, die beloofden dat de vluchtelingen zouden terugkeren na hun op handen zijnde militaire overwinning. De Arabische legers werden verslagen en de vluchtelingen mochten nooit terugkeren; honderdduizenden zijn sindsdien in ellendige omstandigheden in vluchtelingenkampen gebleven. Kortom, de Nakba was de etnische zuivering van Israël, dus de Nakba van Gaza zou de verdrijving betekenen van de overgrote meerderheid van de inwoners, op de vlucht voor dood, vernietiging en een permanente blokkade. Zo’n ‘oplossing’ weerspiegelt de totale afwezigheid van een perspectief op  lange termijn van de huidige Israëlische regering, omdat ze alleen maar een voorbode kan zijn van nog meer instabiliteit en oorlogen. Maar de wrede politiek van de regering-Netanyahu weerspiegelt slechts een diepere realiteit: dat de heersende klasse in alle landen, de hoeders van een stervende kapitalistische wereldorde, de mensheid geen perspectief te bieden heeft en steeds meer wordt meegezogen in een irrationele en suïcidale spiraal van vernietiging. De poging van de NAVO om Rusland ‘uit te putten’ in de oorlog in Oekraïne en de wanhopige pogingen van Rusland om de oostelijke uithoeken van dat land te annexeren, zijn het bewijs dat deze spiraal de grootste mogendheden op deze planeet niet spaart.

"Palestine will be free, from the river to the sea" ?

 Honderdduizenden mensen hebben deelgenomen aan demonstraties over de hele wereld om de verwoesting van Gaza aan de kaak te stellen en op te roepen tot een staakt-het-vuren. Ongetwijfeld zijn velen, misschien wel de meesten, gemotiveerd door een oprechte verontwaardiging over dit genadeloze bombardement, dat tot nog toe ongeveer 16.000 slachtoffers heeft geëist en nog veel meer gewonden of daklozen heeft achtergelaten. Maar desondanks is de waarheid dat ze deelnemen aan pro-oorlog demonstraties, waar de leidende slogan, "Palestine will be free, from the river to the sea?" alleen kan worden bereikt door de militaire vernietiging van Israël en de massale slachting en verdrijving van Israëlische Joden - een Nakba in omgekeerde vorm. En op de ruïnes daarvan, een islamitisch Palestina naar het model van Iran[2]? Het willekeurige bloedbad dat op 7 oktober door Hamas werd aangericht, bijna nooit veroordeeld en zelfs openlijk gevierd in deze demonstraties, heeft de werkelijke methoden en doelen van het ‘verzet’ duidelijk gemaakt.

De onmogelijkheid van een ‘vrij Palestina’ weerspiegelt ook een diepere realiteit, die opnieuw het voortschrijdende verval van dit systeem uitdrukt: de onmogelijkheid dat alle zogenaamde ‘nationale bevrijdingsstrijd’ en nationalistische bewegingen meer zijn dan een aanvulling op de bloedige rivaliteit van grote en kleine imperialistische machten om de controle over de planeet.

De mensheid zal pas vrij zijn als de kapitalistische gevangenis van de natiestaat ontmanteld is en ze leeft in een wereldgemeenschap zonder uitbuiting en zonder nationale grenzen.

"Israël en Palestina, twee naties die in vrede leven" ?

Er zijn mensen die inderdaad zowel de decimering van Gaza als de wreedheden van Hamas veroordelen. Sommigen zijn betrokken bij de dialoog tussen Israëli's en Palestijnen, ondanks de groeiende muur van haat die door deze oorlog is ontstaan. Ze vestigen hun hoop op een ‘politieke oplossing’ waarbij lokale en wereldmachten om de tafel gaan zitten en tot een werkbare overeenkomst komen, in het bijzonder het idee van vreedzame coëxistentie tussen Israël en een nieuw gevormde Palestijnse staat.

Maar een beroep doen op de goede wil van imperialistische staten heeft nog nooit oorlogen gestopt en evenmin zou een meer ‘liberaal’ Israël of een toekomstige Palestijnse staat kunnen ontsnappen aan de drang naar oorlog en imperialisme, waarvan, zoals Rosa Luxemburg in 1915 uitlegde, "geen natie zich afzijdig kan houden". Zoals we in ons internationale pamflet zeggen:

"De geschiedenis heeft laten zien dat de enige kracht die een einde kan maken aan kapitalistische oorlogen de uitgebuite klasse is, het proletariaat, de directe vijand van de bourgeoisie. Dit was het geval toen de arbeiders van Rusland in oktober 1917 de burgerlijke staat omverwierpen en toen de arbeiders en soldaten van Duitsland in november 1918 in opstand kwamen: deze grote strijdbewegingen van het proletariaat dwongen de regeringen de wapenstilstand te ondertekenen. Dit is wat een einde maakte aan de Eerste Wereldoorlog: de kracht van het revolutionaire proletariaat! Echte en definitieve vrede, overal, kan enkel door de arbeidersklasse gewonnen worden door het kapitalisme op wereldschaal omver te werpen"[3].

Wat hun goede bedoelingen ook zijn, degenen die vallen voor de leuzen van het pacifisme tonen hun illusies in de inherent gewelddadige aard van het huidige uitbuitingssysteem. De weg naar een menselijke wereldgemeenschap loopt via de klassenstrijd in alle landen, en deze strijd is noodzakelijkerwijs verplicht om de middelen te ontwikkelen om zichzelf te verdedigen tegen de aanvallen van een heersende klasse die tot de dood zal vechten om haar privileges te verdedigen. Pacifistische illusies ontwapenen de arbeidersklasse ideologisch en materieel.

Tegenover de kakofonie van waanideeën en valse leuzen die alle kapitalistische oorlogen voortbrengen, blijft het principe van het proletarisch internationalisme, de solidariteit van de uitgebuitenen over de hele wereld, onze enige verdediging, de enige basis om te begrijpen hoe we moeten reageren.

Amos, december 2023

De bourgeoisie heeft altijd veel moeite gedaan om de geschiedenis van de arbeidersbeweging te vervalsen en degenen die zich daarin hebben onderscheiden af te schilderen als ongevaarlijk of verwerpelijk. De bourgeoisie weet dit net zo goed als wij. Daarom grijpt ze nog steeds alle mogelijke middelen aan om de overdracht van de gevechten van de grote revolutionairen uit het verleden en hun bijdragen aan de arbeidersbeweging te verdraaien of te verbergen, om ze uit het historisch geheugen van het proletariaat te wissen. Een van de fundamentele wapens van onze klasse in haar voortdurende confrontatie met het kapitalisme is haar klassenbewustzijn, dat zich onvermijdelijk voedt met de revolutionaire theorie, de marxistische theorie en de lessen en ervaringen van haar strijd. Vandaag, een eeuw na de dood van Lenin, kunnen we nieuwe ideologische aanvallen verwachten op de grote revolutionair die hij was, op het geheel van zijn bijdragen aan de strijd van het proletariaat: theoretisch, organisatorisch, strategisch...

De vervalsing van Lenin door de bourgeoisie

Waar Marx wordt voorgesteld als een stoutmoedige en enigszins subversieve filosoof, wiens vermeende achterhaalde bijdragen het kapitalisme desondanks in staat stelden zijn ergste tekortkomingen te vermijden, dan kan niet hetzelfde worden gezegd van Lenin. Lenin nam deel aan en speelde een belangrijke rol in de grootste revolutionaire ervaring van het proletariaat; hij nam deel aan een gebeurtenis die de fundamenten van het kapitalisme deden schudden. Hij liet in zijn vele geschriften grote sporen na van deze fundamentele ervaring, die buitengewoon rijk was aan lessen voor de toekomstige strijd van het proletariaat. Maar al lang voor de Oktoberrevolutie had Lenin, zowel politiek als strategisch, een beslissende bijdrage geleverd aan de vormgeving van de organisatie van het proletariaat. Hij heeft een methode in het debat, in de overdenking en in de theoretische constructie toegepast die vandaag de dag essentiële wapens zijn voor de revolutionairen.

De bourgeoisie weet dit ook allemaal. Lenin was geen ‘staatsman’ zoals de bourgeoisie die altijd voortbrengt, maar een revolutionaire militant die zich inzette voor zijn klasse. Dit is wat de bourgeoisie het meest probeert te verbergen, door Lenin voor te stellen als een autoritaire man, die op eigen houtje beslissingen nam, zijn tegenstanders uitschakelde en gebruik maakte van onderdrukking en terreur ten voordele van zijn persoonlijk belangen. Op deze manier kan de heersende klasse een ononderbroken directe lijn trekken, een gelijkheidsteken zetten tussen Lenin en Stalin, die het werk van de eerste zou hebben voltooid door een systeem van terreur op te zetten in de USSR dat het exacte doeleind zou zijn van Lenins persoonlijke ontwerp.

Om tot die conclusie te komen blijft de bourgeoisie, naast een constante stroom schaamteloze leugens, hameren op de fouten van Lenin en isoleert ze die van al het andere, en vooral van het proces van debat en verheldering waarin deze fouten naar voren kwamen en natuurlijk overwonnen konden worden. Ze isoleert ze ook van de internationale context van de nederlaag van de wereldwijde revolutionaire beweging, die de Russische revolutie belette haar werk voort te zetten en haar deed afdrijven naar een bijzondere vorm van staatskapitalisme in de greep van Stalin.

Ultralinks, met de trotskisten voorop, zijn niet de laatsten die hun ideologische misleidingen te gelde maken gebaseerd op de fouten van Lenin, in het bijzonder toen hij zich ernstig vergiste en illusies had in de nationale bevrijdingsstrijd en in het potentieel van het proletariaat in de landen aan de periferie van het kapitalisme (de theorie van de zwakke schakel). Ultralinks heeft deze fouten gebruikt en gebruiken deze nog steeds om hun burgerlijke oorlogspropaganda te ontketenen, om de proletariërs ertoe aan te zetten om als kanonnenvoer op te treden in de imperialistische conflicten door middel van hun nationalistische leuzen en hun steun voor het ene imperialistische kamp tegen het andere, en in totale tegenspraak met het revolutionair en internationalistisch perspectief dat Lenin zo resoluut verdedigde. Hetzelfde geldt voor Lenins foute opvatting over trusts en grote banken, volgens welke de concentratie van kapitaal de overgang naar het communisme zou vergemakkelijken. Ultralinks greep dit aan om de nationalisatie van de banken en de grootindustrie te eisen en zo het staatskapitalisme te promoten als springplank naar het communisme, en zo hun leugenachtig opvatting te rechtvaardigen dat de ‘sovjet’-economie en de wreedheid van de uitbuiting in de USSR geen voorbeeld van kapitalisme was.

Maar Lenin laat zich absoluut niet samenvatten door hem te reduceren tot tot de fouten die hij maakte. Dit betekent niet dat ze genegeerd moeten worden. Ten eerste omdat ze, dankzij kritisch onderzoek, belangrijke lessen opleveren voor de arbeidersbeweging. Maar ook omdat er, tegenover het weerzinwekkende portret dat de bourgeoisie van hem schetst, geen sprake kan zijn van het neerzetten van Lenin als een perfecte, alwetende leider.

Lenin was inderdaad een strijder van de arbeidersklasse wiens vastberadenheid, organisatorisch inzicht, overtuiging en methode respect afdwingen. Zijn invloed op de revolutionaire koers aan het begin van de vorige eeuw is onbetwistbaar. Maar dit alles vindt plaats in een context, een beweging, een strijd, een internationaal debat, zonder welke Lenin niets had kunnen doen, niets had kunnen bijdragen aan de revolutionaire beweging van de arbeidersklasse, net zoals Marx zijn reusachtige werk niet had kunnen doen en uitvoeren in dienst van het proletariaat, noch zijn inzet en militante energie had kunnen geven aan de opbouw van een internationale proletarische organisatie zonder een historische context van politieke opkomst van de arbeidersklasse.

Alleen in zulke omstandigheden kunnen revolutionaire persoonlijkheden zich uiten en het beste van zichzelf is onaf geven. Lenin heeft in bijzondere historische omstandigheden, gedurende zijn korte leven vorm gegeven en een fundamentele bijdrage nagelaten aan het proletariaat als geheel, op organisatorisch, politiek, theoretisch en strategisch vlak.

De militant, de strijder

Verre van een academische intellectueel te zijn, was Lenin bovenal een revolutionaire militant. Het voorbeeld van de Zimmerwald Conferentie [1] is in dit opzicht treffend. Terwijl Lenin altijd een fervent verdediger van het proletarisch internationalisme was geweest en op het voorplan stond in de strijd tegen het bankroet van de Tweede Internationale, die het proletariaat in 1914 de oorlog indreef, bevond hij zich in de voorhoede van de strijd om de internationalistische vlam levend te houden terwijl de kanonnen in Europa bulderden.

Maar de Zimmerwald Conferentie werd niet alleen bijgewoond door overtuigde internationalisten, er waren ook veel verdedigers van pacifistische illusies die Lenin’s plan om de nationalistische waanzin te bestrijden die het proletariaat gevangen hield onder een regen van kogels, verzwakten. Maar Lenin begreep, binnen de Bolsjewistische delegatie, dat het sluiten van belangrijke compromissen met de andere tendensen op de conferentie de enige manier was om het proletariaat op dat moment hoop te geven.

Maar zelfs na de conferentie zou hij blijven vechten om de kwesties die op het spel stonden te verduidelijken door resoluut het pacifisme en de gevaarlijke illusies die het bevorderde, te bekritiseren. Deze standvastigheid, deze vastberadenheid om zijn standpunten te verdedigen en ze tegelijkertijd te versterken door theoretische verdieping en de confrontatie van argumenten, ligt aan de basis van een methode die elke revolutionaire militant vandaag de dag moet inspireren.

De verdediger van de partijgeest

Op organisatorisch vlak leverde Lenin een zeer grote militante bijdrage aan de debatten die het Tweede Congres van de Russische Partij in 1903 dooreen schudden [2]. Hij had zijn standpunt al in 1902 uiteengezet in “Wat te doen?” een brochure die gepubliceerd werd als bijdrage aan het debat binnen de partij. Daarin verzette hij zich tegen de economistische visies die zich aan het ontwikkelen waren en pleitte hij daarentegen voor de visie van een revolutionaire partij, d.w.z. een wapen voor het proletariaat in zijn strijd tegen het kapitalisme.

Maar tijdens ditzelfde Tweede Congres voerde hij een beslissende en vastberaden strijd om zijn visie van de revolutionaire partij aanvaard te krijgen binnen de RSDAP: een partij van militanten, gedreven door een strijdgeest, bewust van hun engagement en hun verantwoordelijkheden in de klasse, tegenover een lakse opvatting van de revolutionaire organisatie die gezien werd als een som, een verzameling van ‘sympathisanten’ en occasionele medewerkers, zoals de Mensjewiki dat verdedigden. Deze strijd was ook een moment van verduidelijking over wat een militant in een revolutionaire partij is: geen lid van een groep vrienden die voorrang geven aan persoonlijke loyaliteit, maar een lid van een organisatie waarvan de gemeenschappelijke belangen, als uitdrukking van een verenigde en solidaire klasse, voorrang hebben op al het andere. Deze strijd heeft de arbeidersbeweging in staat gesteld om de overgang van de ‘kringgeest’ naar de ‘partijgeest’ tot stand te brengen.
Deze principes stelden de Bolsjewistische Partij in staat een leidende rol te spelen in de ontwikkeling van de strijd in Rusland tot aan de Oktoberopstand, door zichzelf te organiseren als een voorhoedepartij, die de belangen van de arbeidersklasse verdedigde en elk binnendringen van vreemde ideologieën in haar midden bestreed. We blijven deze principes verdedigen en ons hierop beroepen als de enige manier om de partij van morgen op te bouwen.

In zijn werk “Eén stap voorwaarts, twee stappen terug” komt Lenin terug op die strijd van het Tweede Congres en laat hij op elke bladzijde de methode zien die hij hanteerde om deze kwesties op te helderen: met geduld, vasthoudendheid, argumentatie, overtuiging. En niet, zoals de bourgeoisie ons wil doen geloven: met autoritarisme, bedreigingen, uitsluiting. De indrukwekkende hoeveelheid geschriften die Lenin heeft nagelaten is al voldoende om te begrijpen hoezeer hij het principe van geduldige en vastberaden argumentatie verdedigde en tot leven wist te brengen als het enige middel om revolutionaire ideeën te bevorderen: overtuigen in plaats van opdringen.

De verdediger van het revolutionaire perspectief

Veertien jaar na het congres van 1903, in april 1917, keerde Lenin terug uit ballingschap en paste dezelfde methode toe om zijn partij ertoe aan te zetten de vraagstukken van de periode op te helderen. In slechts een paar regels somden de beroemde Aprilstellingen[3] sterke, duidelijke en overtuigende argumenten op om te voorkomen dat de Bolsjewistische Partij zich op zou sluiten in het verdedigen van de burgerlijke voorlopige regering, en daarentegen aan de strijd voor een tweede revolutionaire fase te beginnen.

Dit was geen tekst die Lenin schreef in opdracht van de partij, die hem overigens ongewijzigd aanvaardde, maar een bijdrage aan een debat dat binnen de partij plaatsvond en waarin Lenin de meerderheid probeerde te overtuigen. In deze tekst definieert Lenin een strategie die gebaseerd op het minderheidskarakter van de partij binnen de massa, wat discussie en geduldige propaganda vereist: "leg geduldig, systematisch en met volharding uit". Dit is wat Lenin in werkelijkheid was, en die de bourgeoisie blijft afschilderen als een ‘alleenheersend en bloeddorstig iemand’...

Lenin was er nooit op uit iets op te dringen, maar altijd te overtuigen. Om dit te doen moest hij gegronde argumenten ontwikkelen en daarvoor moest hij zijn beheersing van de theorie ontwikkelen: niet voor zijn eigen persoonlijke cultuur, maar om deze vervolgens beter te kunnen doorgeven aan de hele partij en de arbeidersklasse als wapen voor de toekomstige gevechten. In zijn eigen woorden vatte hij zijn benadering als volgt samen: "er kan geen revolutionaire beweging zijn zonder revolutionaire theorie". En een bijzonder belangrijk werk laat toe om dat concreet te begrijpen: “Staat en de Revolutie” [4]. In de Aprilstellingen waarschuwde Lenin voor de Staat die was voortgekomen uit de Februariopstand en benadrukte hij de noodzaak om resoluut een revolutionaire dynamiek op te bouwen tegen deze Staat. In september voelde hij dat het onderwerp steeds crucialer werd en begon hij deze brochure te schrijven om een argumentatie te ontwikkelen dat gestoeld was op de verworvenheden van het marxisme over de kwestie van de Staat. Hij heeft het werk nooit afgemaakt, want het werd onderbroken door de Oktoberopstand.

Ook hier wordt Lenin’s methode geïllustreerd. De bourgeoisie schuift graag mannen naar voren die worden voorgesteld als natuurlijke leiders wier autoriteit enkel gebaseerd is op hun ‘genialiteit’ en ‘flair’. Lenin daarentegen dankte zijn overtuigingsvermogen aan een diepe betrokkenheid bij de zaak die hij verdedigde. In plaats van te proberen zijn standpunt op te dringen door gebruik te maken van zijn autoriteit binnen de partij of door gekonkel achter de schermen, verdiepte hij zich in het werk van de arbeidersbeweging over de kwestie van de Staat. Hij verdiepte zich in het onderwerp om beter te kunnen pleiten voor een breuk met het sociaaldemocratische idee om het bestaande staatsapparaat simpelweg over te nemen, en om te benadrukken dat het absoluut noodzakelijk was om ze te vernietigen.

Een revolutionair kan de juiste strategie niet door zijn genialiteit alleen ‘ontdekken’, maar door een diep begrip van wat er op het spel staat in de situatie en het krachtsverhouding tussen de klassen. Dit werd duidelijk geïllustreerd in juli 1917[5]. Terwijl de Bolsjewistische Partij in april het ordewoord ‘alle macht aan de sovjets’ lanceerde om de arbeidersklasse te richten tegen de burgerlijke staat die uit de Februarirevolutie was voortgekomen, begon het proletariaat zich in juli in Petrograd massaal te verzetten tegen de democratische heerschappij. De bourgeoisie deed toen wat ze het beste kan: ze zette een valstrik op voor het proletariaat door te proberen een voortijdige opstand uit te lokken die haar in staat zou hebben gesteld een ongebreidelde repressie te ontketenen, vooral tegen de Bolsjewiki.

Het succes van een dergelijke onderneming zou de revolutionaire dynamiek in Rusland ongetwijfeld op beslissende wijze in gevaar hebben gebracht en de Oktoberrevolutie zou waarschijnlijk niet hebben plaatsgevonden. Op dat moment was de rol van de Bolsjewistische Partij van fundamenteel belang om aan de arbeidersklasse uit te leggen dat het niet het moment was om aan te vallen en dat het proletariaat buiten Petrograd niet klaar was en gedecimeerd zou worden.

Om helderheid te krijgen over de leuzen die op een bepaald moment naar voren gebracht moesten worden, was een diep inzicht nodig in de machtsverhouding tussen de twee bepalende klassen in de maatschappij, maar ook het vertrouwen van het proletariaat op een moment dat deze laatste, in Petrograd, slechts uit was op de omverwerping van de regering. Dit vertrouwen werd niet gewonnen door middel van dwang, bedreigingen of andere ‘democratische’ trucjes, maar door het vermogen om de klasse op een duidelijke, diepgaande en goed geargumenteerde manier te oriënteren.  Lenins rol in deze gebeurtenissen was ongetwijfeld cruciaal, maar het waren zijn jaren van onophoudelijke en geduldige strijd, vanaf de oprichting van de moderne partij van het proletariaat in 1903, via Zimmerwald en de Aprilstellingen van 1917 tot de julidagen, die de Bolsjewistische Partij in staat stelden de rol op zich te nemen die haar in elke periode toekwam en zo door het hele proletariaat erkend werd als het ware lichtbaken van de communistische revolutie.

De bourgeoisie zal Lenin altijd kunnen afschilderen als een op macht beluste strateeg, een hooghartige man die geen tegenspraak of erkenning van zijn fouten duldde. Ze zal de geschiedenis van het Russische proletariaat en zijn revolutie altijd in dit licht kunnen herschrijven, maar Lenin’s leven en werk zijn een blijvende ontkenning van deze grove ideologische manoeuvres. Voor alle revolutionairen van vandaag en morgen maken de diepte van zijn overtuiging, de nauwgezetheid van zijn toepassing van de marxistische theorie en methode, het rotsvaste vertrouwen dat hij daaruit putte in het vermogen van zijn klasse om de mensheid naar het communisme te leiden, van Lenin, een eeuw na zijn dood, een oneindig rijk voorbeeld van wat een communistische militant zou moeten zijn.

GD, januari 2024

De aanleiding voor de publicatie van onderstaand artikel is de uitgave en presentatie van een aantal nummers van Bilan, het Theoretische Bulletin van de Linkse Fractie van de PCI (Italiaanse Communistische Partij) in het Spaans. Centraal in het artikel staat het belang van de historische continuïteit tussen de opeenvolgende revolutionaire organisaties van het proletariaat, zoals die onder meer door Bilan werd verzekerd.

Het historisch materialisme is ten diepste gebaseerd op het vaststellen op wel punt kritische continuïteit van de proletarische strijd plaatsvindt en op welk punt het breekt met zijn perspectief. Dat wil zeggen, wat de werkelijke verworvenheden en lessen zijn die in het licht van de klassenstrijd in het politieke programma van het proletariaat moeten worden opgenomen, en op welke historische materiële grondslagen deze zijn gebaseerd en welke daarentegen eerder vormen zijn van aanpassing aan het kapitalisme of verdraaiingen van het marxisme zijn.

De historische continuïteit van Bilan

De Italiaanse Linkse Fractie van de PCI werd in 1928 in Pantin (Parijs) opgericht door militanten in ballingschap om te strijden tegen de ontaarding van de Communistische Internationale (CI) en haar opportunistische politiek van allianties om de communistische partijen om te vormen tot massapartijen, door de leiding van de PCI [1] aan rechts te geven en links uit te sluiten. Daarom vatte de Fractie zichzelf aanvankelijk op als een fractie van de CI met als doel het corrigeren van de CI en de PCI op basis van de teksten van het Tweede Internationale Congres en de Stellingen van Rome (1922) en de geschriften van Bordiga. Ze riep ook op tot het bijeenroepen van het Zesde Congres van de CI onder leiding van Trotski; dat wil zeggen, in overeenstemming met de politiek van de trotskistische oppositie.

Aan het begin van de jaren 1930 realiseerde de Fractie zich echter dat de CI met de aanname van het ‘socialisme in één land’ dood was en een instrument was geworden van de buitenlandse politiek van de Russische staat; en ook dat de CP's werden geïntegreerd in de burgerlijke staat. Daartegenover verwierp de Fractie ook de politiek van de trotskistische oppositie om een nieuwe internationale te vormen, op basis van een politiek van allianties met de verraderlijke sociaaldemocratische partijen, waarmee uiteindelijk de politiek van de ontaarding van de CI werd gereproduceerd op een moment dat de nederlaag van de revolutionaire golf van 1917 werd bevestigd.

Daarom verscheen vanaf november 1933 het eerste nummer van een nieuwe publicatie, Bilan, die tot taak had om de balans op te maken van het verloop van de nederlaag van de revolutie en de betekenis en taken van een fractie te verduidelijken.

"Onze factie gelooft niet dat ze met de publicatie van dit bulletin definitieve oplossingen kan aandragen voor de verschrikkelijke problemen waarmee de proletariërs van alle landen geconfronteerd worden.

... Het is waar dat onze fractie een lang politiek verleden heeft, een diepe traditie in de Italiaanse en internationale beweging en een reeks fundamentele politieke standpunten. Maar het is niet haar bedoeling om haar politieke precedenten te gebruiken om te eisen dat men zich houdt aan de oplossingen die zij voorstaat voor de huidige situatie. Integendeel, ze nodigt revolutionairen uit om de standpunten, die ze momenteel verdedigt evenals de politieke standpunten in haar basisdocumenten,  te onderwerpen aan de toets der gebeurtenissen.

Het is niet een verandering in de historische situatie die het kapitalisme in staat heeft gesteld de storm van de naoorlogse gebeurtenissen te doorstaan: in 1933 werd het kapitalisme op vergelijkbare wijze, en veel meer dan in 1917, als systeem van maatschappelijke organisatie definitief veroordeeld. Wat tussen 1917 en 1933 veranderde was het machtsevenwicht tussen de twee fundamentele klassen, tussen de twee historische krachten die in het huidige tijdperk werkzaam zijn: het kapitalisme en het proletariaat.

.... het proletariaat is misschien niet langer in staat om de triomf van de revolutie te stellen tegenover het uitbreken van een nieuwe imperialistische oorlog. Maar als er al een kans is op een onmiddellijke revolutionaire heropleving, dan ligt die alleen in het begrijpen van nederlagen uit het verleden. Zij die dit essentiële werk van historische analyse tegengaan met het cliché van de onmiddellijke mobilisatie van de arbeiders, scheppen alleen maar verwarring en verhinderen de echte hervatting van de proletarische strijd.

De kaders van de nieuwe partijen van het proletariaat kunnen alleen voortkomen uit een diepgaande kennis van de oorzaken van de nederlagen. En deze kennis mag geen enkel verbod of ostracisme dulden" (Bilan nr. 1, Inleiding).

Bovendien lijdt het geen twijfel dat de strijd van Bilan voor opheldering een bijdrage is aan het huidige revolutionaire programma, vanwege zijn verdediging van het proletarische karakter van de Russische revolutie, van zijn analyse van de fractie en haar betrekkingen met de partij, van zijn veroordeling van het frontisme, of van zijn kritiek op de staat in de overgangsperiode, enz.[2].

Daarom zijn we blij met de publicatie van de standpunten van dit Theoretisch Bulletin in het Spaans, wat het mogelijk maakt de standpunten van de Italiaanse Communistische Linkerzijde te verspreiden.

Bij een aantal belangrijke kwesties is Bilan er echter niet in geslaagd zijn kritiek tot het einde toe door te trekken. Bijvoorbeeld over de aard van de staat in Rusland, die ze bleef beschouwen als een proletarische staat, hoewel ze het lidmaatschap van de Volkenbond en de voorbereidingen op de Tweede Wereldoorlog aan de kaak stelde. Ook over het vakbondsvraagstuk, aangezien ze de vakbonden bleef verdedigen; of zelfs de standpunten van Mitchell [3] over de staat in de overgangsperiode [4] niet overnam. Het was vooral Internationalisme, de publicatie van de Franse Fractie van de Communistische Linkerzijde (FFGC) [5], die veel van de door Bilan naar voren gebrachte beschouwingen afrondde, met name in verschillende artikelen ondertekend door MC (Marc Chirik) [6], die na de oorlog in Venezuela een groep jongeren rond zich zou vormen: Internationalismo, dat dit werk van theoretische uitwerking voortzette en het vooruitzicht aankondigde van belangrijke gevechten in Europa met het oog op de ontwikkeling van de crisis, wat in Mei ‘68 bevestigd werd. MC en enkele andere militanten van Internationalismo emigreerden vervolgens naar Europa en namen deel aan de oprichting van de Internationale Communistische Stroming (IKS).

De presentatie bij deze uitgave van Bilan, die vrij uitputtend was over de geschiedenis van de Italiaanse Fractie, vermeldde de continuïteit van de FFGC en ging van daaruit verder met de vorming van de PCInt in 1943, die juist werd gevormd op basis van de negatie van de hele erfenis van Bilan [7] en de standpunten van de Fractie opeiste toen die nog niet had gebroken met de Komintern, alsmede die van Bordiga, en zich sinds het eind van de jaren 1920 afzijdig had gehouden van de militante inzet; maar noch Internationalismo, noch de IKS werden genoemd.

We moesten in onze tussenkomst dus duidelijk maken dat de IKS aanspraak maakt op de programmatische en organisatorische principes van Bilan, die door de Franse Communistische Linkerzijde (GCF) (Internationalisme) verder zijn ontwikkeld en die de IKS geïntegreerd heeft in haar basisteksten en haar platform, zoals het standpunt over het verval van het kapitalisme, het kapitalistische karakter van de staat van de USSR [8], het vakbondsvraagstuk, dat we hebben samengevat in een brochure: "de vakbonden tegen de arbeidersklasse"; of de staat in de overgangsperiode [9].

Wat de organisatorische principes betreft, om te beginnen is de naam communistische stroming al een toepassing van de standpunten van Bilan, omdat enerzijds nog niet voldaan is aan de historische voorwaarden voor de vorming van de partij [10], noch aan de voorwaarden om een fractie te vormen van de Komintern, waarmee geen organische continuïteit bestaat en die als partij van het proletariaat dood is; en nog minder van de communistische partijen, die als partijen van het kapitaal in de burgerlijke staat zijn geïntegreerd. Het is echter nodig om als fractie te werken rond de principes van de Communistische Linkerzijde en aan polemieken en verheldering met een Proletarisch Politiek Milieu (PPM).

Het ontstaan van de IKS is het resultaat van deze oriëntatie, met de hergroepering van Révolution Internationale (Frankrijk), Internationalisme (VS), World Revolution (GB) en Internacionalismo (Venezuela), later aangevuld met andere afdelingen in België, Italië en Spanje [11]. De IKS heeft de Internationale Conferenties van de Linkscommunistische Groepen [12] aan het eind van de jaren 1970 bevorderd. En onlangs heeft de IKS met het oog op de oorlog in Oekraïne een gemeenschappelijke verklaring van de Linkscommunistische Groepen voorgesteld (zoals we eerder een gemeenschappelijk standpunt aan het PPM voorstelden tegen de oorlog in Joegoslavië, dat echter werd verworpen). In het DNA van het IKS zitten de genen van de FFGC en Bilan, van "politieke verheldering die het toelaat om de huidige, bijzonder complexe situatie te begrijpen" van "het onderwerpen van onze standpunten aan het onderzoek van de feiten zonder verboden of ostracisme" (Bilan nr. 1, op cit).

In de vorming van de IKS was er zelfs een ‘fysieke’ continuïteit, helaas minuscuul, van sommige militanten die deel uitmaakten van Bilan, de Bond van Internationalistische Communisten in België of de FFGC, waaronder Marc Chirik, die lid was van het Uitvoerend Comité[13] van Bilan.

Het belang van historische continuïteit

In overeenstemming met hun aard als leden van het politieke apparaat van het kapitaal, hebben de zogenaamde ‘linkse’ fracties, parlementair en buitenparlementair, van de socialisten in de regering tot de buitenparlementaire linkse organisaties (Trotskisten, Maoïsten, enz.), onze politieke standpunten gepresenteerd als doctrines, als producten van dit of dat genie: ‘marxisme-leninisme’, ‘maoïsme’, het gedachtengoed van Fernández, enz. waaruit men moet kiezen zoals in de supermarkt. Dit is een visie van de bourgeoisie, die politieke standpunten beschouwt als intellectuele leerstellingen en die bovendien de standpunten van Marx, Engels en Lenin verminkt, door het pure stalinisme voor te stellen als ‘marxisme-leninisme’, de verpletteraars van de revolutie (Stalin) als revolutionairen (Lenin) en burgerlijke leiders opgegroeid in oorlogen tussen fracties van de bourgeoisie (Mao, Ho Chi Minh) als grote theoretici van het communisme.

Daarom vragen velen ons op de demonstraties: Zijn jullie Leninisten? Zijn jullie Luxemburgisten? En op onze politieke afkomst antwoorden we, zoals op de achterkant van elke publicatie, als volgt:

"De standpunten van de revolutionaire organisaties en hun activiteit zijn het product van de voorbije ervaringen van de arbeidersklasse en van de lering die haar politieke organisaties daar sinds haar ontstaan uit hebben getrokken. De IKS beroept zich daarom op de achtereenvolgende bijdragen van de Bond van Communisten van Marx en Engels (1847-1852), van de drie Internationales (de Internationale Werklieden Vereniging, 1864-1872, de Socialistische Internationale, 1889-1914, de Communistische Internationale, 1919-1928), van de linkerfracties die zich in de jaren 1920-1930 uit de ontaardende Derde Internationale hebben losgemaakt, in het bijzonder de Duitse, Hollandse en Italiaanse Linkerzijde."

Politieke standpunten zijn het product van de historische strijd van het proletariaat en van de overdenking over de doelen en middelen van zijn strijd, de uitdrukking van zijn historische traditie, van zijn revolutionaire politieke programma. Dat is de ‘a-b-c’ van het communisme:

"De theoretische stellingen van de communisten berusten volstrekt niet op ideeën, op de principes, die door een of andere wereldhervormer uitgevonden of ontdekt zijn.

Zij zijn slechts de algemene uitdrukking van feitelijke verhoudingen van een bestaande klassenstrijd, van een onder onze ogen gebeurende historische beweging.." (Communistisch Manifest, II. Proletariërs en Communisten).

Losgemaakt van deze historische, internationale en militante strijd van het proletariaat, kunnen deze standpunten dienen om universitaire theses te maken of kunnen ze zelfs gebruikt worden als oorlogswapen tegen echte communistische organisaties, zoals in het geval van professor Bourrinet [14]. Of om ze te vervalsen, zoals Nuevo Curso/Emancipación/Communia doet, met de standpunten van de Communistische Linkerzijde, waarbij een uit de fantasie ontsproten Spaanse Communistische Linkerzijde tevoorschijn wordt getoverd, die het Trotskisme probeert te laten doorgaan voor de Communistische Linkerzijde [15].

Anderen, zoals de groep Barbaria, zien linkscommunisme als achterhaald en diens standpunten als bibliotheekmateriaal. En we zijn niet de enigen die dit zeggen: de kameraden van Programma Comunista geven ook een redelijk verstandige kritiek op het artikel over Bordiga [16]. Ze hekelen Barbaria’s manipulatie door Bordiga los te koppelen van de strijd van de groepen van de Communistische Linkerzijde in een poging een persoonlijke bijdrage te definiëren die ze zich kan toe-eigenen, om daarop een eigen theorie te bouwen, een eigen visie op problemen die in marxistische termen alleen benaderd kunnen worden vanuit het anonieme en collectieve werk van het partijorgaan"[17] .

De huidige aanval op de Communistische Linkerzijde en op de historische continuïteit

De grote opkomst bij de presentatie toont aan dat er belangstelling is voor de geschiedenis van de Communistische Linkerzijde en haar organisaties. Dit bevestigt wat we zeggen, namelijk dat er, zij het mondjesmaat, een ondergrondse rijping van bewustzijn plaatsvindt onder minderheden, vooral onder jongeren die nadenken over de ernst van de situatie en het gebrek aan perspectief dat het kapitalisme biedt.

Deze minderheden wantrouwen vakbonds- en linkse praatjes, die in plaats van antwoorden te geven op hun zorgen, de ideologie en leuzen van de burgerlijke staat reproduceren en kijken daarom naar de standpunten van de Communistische Linkerzijde voor een radicale kritiek op het kapitalisme en een revolutionair perspectief.

Het is dan ook geen toeval dat we vandaag de dag, ondanks de verminderde krachten van de groepen van de Communistische Linkerzijde, getuige zijn van een politiek van omsingeling, middels een ‘cordon sanitaire’, dat probeert te verhinderen dat deze minderheden met linkscommunistische groepen in aanraking komen. Er wordt zelfs geprobeerd ze aan te klagen, door aanvallen te ontketenen die de Communistische Linkerzijde in diskrediet moeten brengen of door ‘neporganisaties’ in haar plaats naar voren te schuiven.

Hoewel de huidige situatie ver verwijderd is van die van 1968, toen we getuige waren van de opkomst van een generatie op zoek naar revolutionaire standpunten, is deze vergelijking toch zinvol om te laten zien hoe er toen een echte gisting was van revolutionaire standpunten, van vertalingen van Luxemburg, Pannekoek, Bordiga werden gepubliceerd, enz. Maar de meerderheid van de jongeren vond niet of verwierp het terrein van de historische continuïteit van de proletarische organisaties, voornamelijk vanwege de organische breuk in de continuïteit van de arbeidersbeweging als gevolg van de contrarevolutie, die werd versterkt door de politiek van generatiekloof die door de staat werd aangemoedigd [18]. Deze militante proletarische krachten kwamen terecht in de linkse groepen en gingen verloren voor de arbeidersklasse. In de huidige, veel neteligere situatie is dit gevaar groot, zo niet groter.

Hic Rhodes / 04.10.2023

In ons tweede artikel over de "Praagse Actieweek" schreven[1] we dat verschillende groepen hebben geprobeerd de balans op te maken van wat er gebeurde tijdens de Praagse manifestatie: een poging om tegenstanders van imperialistische oorlog uit veel verschillende landen samen te brengen. In dit artikel bekijken we de bijdrage van de Communist Workers Organisation (CWO)[2]. In een volgend artikel zullen we de perspectieven na de Praagse Actieweek behandelen.

In het artikel van de CWO wordt betoogd dat de crisis het kapitalisme dwingt tot een nieuwe wereldoorlog met als doel het kapitaal te devalueren. We zullen hier niet ingaan op onze meningsverschillen met deze benadering van de huidige wereldsituatie en de huidige dynamiek van imperialistische oorlogen. Maar we willen wel reageren op de manier waarop de CWO omgaat met een belangrijke ervaring van de historische arbeidersbeweging - de Zimmerwald Conferentie van 1915. Deze Conferentie was de eerste grote poging was van internationalisten uit alle oorlogvoerende kampen om samen te komen en een oproep te doen tegen de imperialistische oorlog. De CWO lijkt het belang van deze gebeurtenis te bagatelliseren door vol te houden dat het deel uitmaakte van een algemeen falen van revolutionair links in de Tweede Internationale om op tijd te breken met de sociaaldemocratie. Zo zeggen ze dat "zelfs het voorbeeld van links in Zimmerwald, dat pas lang na het begin van de oorlog bij elkaar kwam",  geen navolging verdient. Ja, het is waar dat internationaal links te lang heeft gewacht om te beginnen met georganiseerd fractiewerk tegen het groeiende opportunisme van de Tweede Internationale in de periode voorafgaand aan de oorlog, en dit uitstel maakte het moeilijk om een internationaal antwoord te geven op het uitbreken van de oorlog en het verraad van de hele opportunistische vleugel van de sociaaldemocratie na 1914. Maar dit betekent niet dat we niet kunnen leren van de ervaring van Zimmerwald Links. Integendeel, de houding van de Bolsjewiki en anderen in Zimmerwald - zowel de erkenning van het belang van deelname aan de conferentie als het zich onverzettelijk verzetten tegen de centristische en pacifistische dwalingen van de meerderheid van de deelnemers - geeft ons een duidelijk voorbeeld van hoe te reageren op gebeurtenissen zoals de Praagse Action Week. Met andere woorden, de noodzaak om aan de ene kant aanwezig te zijn bij zo'n evenement en aan de andere kant tussenbeide te komen met een duidelijke kritiek op al zijn verwarringen en tekortkomingen. Dit is vooral waar als we bedenken dat sommige van de belangrijkste krachten achter de actieweek, in het bijzonder de Tridni Valka groep, de hele Zimmerwald ervaring eenvoudigweg verwerpen als niets anders dan een pacifistisch carnaval[3]. En tegelijkertijd leidt de les die de CWO trekt uit Zimmerwald - de noodzaak om zo snel en zo breed mogelijk te hergroeperen, voordat de oorlog er is - tot een volkomen kritiekloze benadering van de elementen waarmee de CWO probeert te hergroeperen. We komen hier nog op terug.

Een gedeeltelijke verklaring voor de chaos in Praag

Net als de meeste andere verslagen, begint het CWO artikel met erop te wijzen dat "het vanuit organisatorisch oogpunt een ramp was (onze nadruk).  Deelnemers kunnen het oneens zijn over wie de schuldige is, maar feit is dat sommige evenementen helemaal niet doorgingen, dat andere slecht bezocht werden, dat mensen accommodatie was beloofd maar die niet kregen en dat uiteindelijk op vrijdag de locatie van het congres werd geannuleerd. Bij gebrek aan communicatie van de organisatoren kwamen ongeveer 50 deelnemers bij elkaar en organiseerden zelf hun eigen congres. De discussies gingen vele uren door en hoewel de oorspronkelijke organisatoren uiteindelijk een andere locatie vonden, had het zelfgeorganiseerde congres al plannen gemaakt voor de volgende dag. Op zaterdag vonden er dus twee aparte evenementen plaats: het officiële congres en het zelfgeorganiseerde congres (hoewel sommige deelnemers beide bezochten gedurende de dag)"[4].

We kunnen het er alleen over eens zijn dat het op organisatorisch vlak een ramp was, maar het verhaal van de CWO gaat niet dieper in op de redenen voor de ramp. Het gaat hier niet om de schuldvraag, maar om het onderzoeken van de politieke redenen voor de mislukking. Zoals we wilden laten zien in ons eerste artikel over Praag[5], kan zo'n onderzoek er niet omheen kritiek te leveren op de activistische, anti-organisatorische aanpak van de meerderheid van de deelnemers - een probleem dat geworteld is in anarchistische opvattingen en verergerd werd door de verschillende pogingen om het linkskommunisme buiten te sluiten.

De organisatorische kwestie is een politieke kwestie, maar in het verslag van de CWO lijkt het ‘politieke standpunt’ beperkt te blijven tot de algemene opvattingen van de diverse deelnemers. Toch hebben ze helemaal gelijk als ze erop wijzen dat op dit vlak "de echte kloof die naar voren kwam lag tussen de activisten, die onmiddellijke oplossingen zochten om de oorlog te stoppen, en degenen met een klassenstrijdoriëntatie die een meer langetermijnperspectief hadden en begrepen dat oorlogen, als product van het kapitalistische systeem, alleen beëindigd kunnen worden door de massale strijd van arbeiders".

Dit is precies wat we hebben gezegd in onze eigen artikelen over Praag. Maar opnieuw ontbreekt er iets in het CWO verslag. Zoals we in ons eerste artikel opmerkten, was het bij het naar voren brengen van deze algemene benadering "opvallend dat er een convergentie was tussen de interventies van het IKS en het ICT, die meer dan eens bijeenkwamen om notities te vergelijken over de evolutie van de discussie".

Het artikel van de CWO merkt op dat één positief punt van de Praagse bijeenkomst de vele informele contacten en discussies waren die plaatsvonden in de marge van de hoofdvergaderingen, en daar zijn we het mee eens. Maar wat ze vermijden te zeggen is dat binnen de ‘zelfgeorganiseerde’ vergadering hun delegatie in staat was om, voor het eerst in vele jaren, constructief samen te werken met de IKS, en dat dit in niet geringe mate te danken was aan het feit dat we, ondanks vele meningsverschillen, de traditie van het marxisme en de Kommunistische Linkerzijde delen. Dit stelde beide organisaties in staat om een echt alternatief te bieden voor het steriele activisme dat de meerderheid van dit milieu domineert. Zo lag in de interventies van beide organisaties in Praag de nadruk op:

• het primaat van een serieus debat over de wereldsituatie boven een onmiddellijke fixatie op ‘wat kunnen we vandaag doen’;
• een nadruk op de centrale rol van de arbeidersstrijd in de ontwikkeling van echte oppositie tegen imperialistische oorlog;
• en een bevestiging dat alleen de omverwerping van het kapitalisme door de arbeidersklasse een einde kan maken aan de dodelijke spiraal van oorlog en vernietiging die in het kapitalisme in verval is ingebouwd.

Een lange geschiedenis van opportunisme en sektarisme

We denken niet dat de CWO hier lijdt aan simpel geheugenverlies. Het is eerder in overeenstemming met een praktijk die lange tijd door de CWO/ICT en haar voorlopers is omarmd: een politiek van ‘iedereen behalve de IKS’. Deze houding was al te zien in de aanpak van de Partito Comunista Internazionalista in 1943-45 - de organisatie waarin de ICT haar wortels heeft. Zoals we in een aantal artikelen hebben getoond, was de PCInt vanaf het begin opportunistisch in haar optreden tegenover de partizanengroepen in Italië. Ze was bovendien opportunistisch in het toelaten van een elementen in de partij, zonder hen rekenschap te vragen van hun vroegere afwijkingen en zelfs verraad. Dit laatste was bijvoorbeeld het geval was met Vercesi, een voormalige militant van de Italiaanse Fractie, die zich tijdens de oorlog met antifascistische frontpolitiek had ingelaten alsmede met de elementen die zich van de Fractie hadden afgesplitst om in de milities van de POUM in Spanje te vechten. En dit opportunisme ging gepaard met een sektarische benadering van degenen die de PCInt van links bekritiseerden - namelijk de Gauche Communiste de France, met wie ze elke discussie weigerde. We zagen dezelfde benadering bij Battaglia Comunista (de Italiaanse afdeling van de ICT) en de CWO in de sabotage van de conferenties van de Kommunistische Linkerzijde aan het eind van de jaren 1970 - in de trieste nasleep waarvan Battaglia Comunista en de CWO, nadat ze zich effectief van de IKS hadden ontdaan, een ‘nieuwe’ conferentie hielden samen met een groep Iraanse stalinisten[6]. Een duidelijk voorbeeld van opportunisme naar rechts, zelfs naar de linkervleugel van het kapitalisme, en een sektarisme naar de linkerkant van het proletarische kamp, de IKS.

Vandaag de dag wordt deze politiek voortgezet door samenwerking tussen de belangrijkste groepen van de Kommunistische Linkerzijde systematisch af te wijzen, ten gunste van allianties met diverse elementen – van anarchisten met dubbelzinnige standpunten over internationalisme tot in onze ogen vermeende linkskommunisten die slechts een destructieve rol spelen binnen het authentieke proletarische milieu.Het duidelijkste voorbeeld van het laatste is de "Internationale Groep van Communistisch Links", een groep die niet alleen een parasitaire formatie is, wier reden van bestaan het belasteren van de IKS is, maar die zich ook actief heeft beziggehouden met het verklikken van het interne leven van de IKS[7]; en toch is dit de groep waarmee de ICT haar No War But The Class War (NWBCW) groep in Frankrijk vormde. De keuze van de ICT om de voorstellen van de IKS voor een gezamenlijke oproep van het linkskommunisme tegen de oorlogen in Oekraïne en het Midden-Oosten te verwerpen, en in plaats daarvan te gaan voor een soort ‘breed front‘ via de NWBCW groepen, is slechts de laatste herhaling van deze aanpak[8].

Voorafgaand aan de bijeenkomst in Praag schreef de CWO aan de organisatoren dat de acht criteria die door de organisatoren werden voorgesteld voor deelname aan de conferentie en voor gemeenschappelijk internationalistisch werk in de toekomst, gemakkelijk konden worden samengevoegd met de vijf basispunten die de NWBCW comités definiëren[9]. Het zou nuttig zijn als de CWO in hun balans van de conferentie een evaluatie had kunnen maken van wat er van dit voorstel terecht is gekomen.

Wij denken dat wat er in Praag gebeurde een praktische weerlegging was van de hele methode achter het NWBCW-initiatief. Ten eerste overtuigde het de organisatoren niet van hun weigering om de Kommunistiche Linkerzjde uit te nodigen voor de ‘officiële‘ conferentie, zoals aanvankelijk werd betoogd in een radio-interview met het organisatiecomité[10] en zoals volledig bevestigd in het verslag van het evenement geschreven door de Tridni Valka groep (die zeker een belangrijke invloed had op het officiële organisatiecomité, ook al beweren ze dat ze er zelf geen deel van uitmaakten)[11]. Zoals het artikel van Tridni Valka laat zien, zit de vijandigheid tegenover het linkskommunisme erg diep bij bepaalde delen van de anarchistische beweging. Dit is niet iets dat overwonnen kan worden door amorfe fronten te vormen met de anarchisten. Integendeel, dat is een gegarandeerde manier om een echt, zoekend debat uit de weg te gaan, dat noodzakelijkerwijs de vorm moet aannemen van een geduldige en niet aflatende politieke strijd die erop gericht is om tot de wortels van de meningsverschillen tussen marxisme en anarchisme door te dringen. Er is geen teken dat de ICT een dergelijke confrontatie aangaat met de groepen die ze heeft gekoppeld aan de NWBCW comités.

Ten tweede heeft het verloop van de gebeurtenissen in Praag aan de ene kant echt aangetoond dat het niet de taak van het linkskommunisme kan zijn om de gefragmenteerde, politiek heterogene en vaak chaotische anarchistische beweging te ‘organiseren’. Ja, we moeten aanwezig zijn op hun bijeenkomsten om te pleiten voor zowel politieke als organisatorische samenhang, maar de poging om zo'n milieu te omvatten in permanente groepen of comités kan alleen maar eindigen met het saboteren van het werk van het linkskommunisme. Aan de andere kant bevestigt het bescheiden begin van gezamenlijk werk van de ICT en de IKS in Praag de opvatting van de IKS. Het beste uitgangspunt voor de Kommunistische Linkerzijde om invloed te hebben op een bredere maar nog steeds zeer verwarde zoektocht naar internationalistische standpunten is een verenigde inspanning, gebaseerd op zeer duidelijk overeengekomen beginselen.

Amos

In een paar maanden tijd heeft het afschuwelijke Israëlische offensief op de Gazastrook tienduizenden levens geëist in een woeste stortvloed van barbaarsheid. Onschuldige burgers, kinderen en ouderen sterven bij duizenden, verpletterd onder de bommen of koelbloedig neergeschoten door de Israëlische soldaten. Aan de gruwel van de kogels moeten we de slachtoffers van honger, dorst, ziekte en trauma toevoegen... De Gazastrook is een massagraf in de open lucht, een immense ruïne die symbool staat voor alles wat het kapitalisme de mensheid nu te bieden heeft. Wat er in Gaza gebeurt is een gedrocht!

Hoe kunnen we niet walgen van het cynisme van Netanyahu en zijn kliek van religieuze fanatici, van het kille nihilisme van de moordenaars van de IDF? Hoe kun je niet meegesleept worden wanneer de geringste uiting van verontwaardiging onmiddellijk wordt bestempeld als ‘antisemitisme’ door laaggekwalificeerde redacteuren en propagandisten uit Tel Aviv? Natuurlijk zijn de beelden van de gruwel en de getuigenissen van de overlevenden bloedstollend. Zelfs onder de Israëlische bevolking, getraumatiseerd door de verachtelijke misdaden van 7 oktober en onderworpen aan de stoomwals van de oorlogszuchtige propaganda, is de verontwaardiging voelbaar. Wereldwijd zijn er steeds meer betogingen ter ondersteuning van de Palestijnen: in Parijs, Londen en vooral in de Verenigde Staten, waar de campussen van universiteiten het toneel zijn van bijzonder grootschalige betogingen.

De verontwaardiging kan niet oprechter zijn, maar revolutionairen hebben de verantwoordelijkheid om het luid en duidelijk te zeggen: deze demonstraties vinden in de verste verte niet plaats op het terrein van de arbeidersklasse. Integendeel, ze zijn een dodelijke valstrik voor het proletariaat!

Kapitalisme betekent oorlog!

"Een onmiddellijk staakt-het-vuren", "Vrede in Palestina", "Internationale overeenkomst", "Twee naties in vrede"... Het aantal oproepen tot ‘vrede’ is de afgelopen weken vermenigvuldigd tijdens demonstraties en op platforms. Sommige organisaties aan de linkerkant van het kapitaal (de trotskisten, de stalinisten en alle varianten van ‘radicaal’ links zoals LFI in Frankrijk), hebben alleen het woord ‘vrede’ op hun lippen.

Het is pure misleiding! Arbeiders moeten zich geen illusies maken over welke zogenaamde vrede dan ook, in het Midden-Oosten of elders, of over welke oplossing van de ‘internationale gemeenschap’, de VN, het Internationaal Tribunaal of welk ander hol van kapitalistische struikrovers dan ook. Ondanks alle akkoorden en vredesconferenties, alle beloften en VN-resoluties, duurt het Israëlisch-Palestijnse conflict al meer dan 70 jaar en er komt geen einde aan. Net als alle imperialistische oorlogen is dit conflict de afgelopen jaren alleen maar intenser, gewelddadiger en gruwelijker geworden. Met de recente gruweldaden van Hamas en IDF heeft de barbaarsheid een nog monsterlijker en waanzinniger gezicht gekregen, in een logica van de verschroeide aarde die tot het uiterste gaat en laat zien dat het kapitalisme niets anders kan bieden dan dood en verderf.

Dus op de vraag ‘Kan er vrede zijn in een kapitalistische maatschappij’ is ons categorische antwoord nee! De revolutionairen van het begin van de twintigste eeuw hadden al duidelijk gemaakt dat de imperialistische oorlog sinds 1914 de levenswijze van het kapitalisme in verval is geworden, het onontkoombare resultaat van zijn historische crisis. En omdat de bourgeoisie geen oplossing heeft voor de neerwaartse spiraal van de crisis, moeten we het heel duidelijk zeggen: chaos en vernietiging kunnen zich alleen maar verspreiden en toenemen in Gaza, net als in Kiev en overal elders in de wereld! De oorlog in Gaza dreigt de hele regio te doen ontbranden.

Pacifisme, een doodlopende weg ter voorbereiding op oorlog!

Maar afgezien van de impasse waarin de oproepen tot vrede onder het juk van het kapitalisme verkeren, blijft het pacifisme een gevaarlijke misleiding voor de arbeidersklasse. Niet alleen heeft deze ideologie nooit een oorlog voorkomen, integendeel, ze heeft deze altijd voorbereid. Al in 1914 had de sociaaldemocratie, door de kwestie van de oorlog te benaderen vanuit het pacifisme, haar deelname aan het conflict gerechtvaardigd in naam van de strijd tegen de ‘oorlogszuchtigen’ aan de andere kant en de keuze voor het ‘minste kwaad’. Het was omdat de maatschappij doordrongen was van het idee dat het kapitalisme kon bestaan zonder oorlog, dat de bourgeoisie in staat was om het ‘Duitse militarisme’ voor sommigen, en het ‘Russische imperialisme’ voor anderen, te assimileren in het kamp van degenen die de ‘vrede’ wilden ondermijnen en die ‘bestreden moesten worden’. Sindsdien is het pacifisme, van de Tweede Wereldoorlog, via de talloze conflicten van de Koude Oorlog tot de oorlog in Irak, niets anders dan een opeenvolging van schaamteloze medeplichtigheid met dit of dat imperialisme tegen de ‘oorlogszuchtigen’ om het kapitalistische systeem te zuiveren.

De oorlog in Gaza is geen uitzondering op deze logica. Gebruikmakend van de legitieme afschuw die de slachtingen in Gaza opwekken, roept ‘pacifistisch’ links meteen op om de ene kant tegen de andere te steunen, die van de ‘Palestijnse natie’ die het slachtoffer is van het ‘Israëlische kolonialisme’, door met de hand op het hart te zeggen: ‘Wij verdedigen de rechten van het 'Palestijnse volk', niet Hamas’. Dit is om snel te vergeten dat ‘de rechten van het Palestijnse volk’ niets meer is dan een hypocriete formule ontworpen om te verhullen wat de staat Gaza moet worden genoemd, een slinkse manier om de ene natie tegen de andere te verdedigen. Een ‘bevrijde’ Gazastrook zou niets anders betekenen dan het consolideren van het verfoeilijke regime van Hamas of een andere factie van de Palestijnse bourgeoisie, van al diegenen die nooit hebben geaarzeld om de geringste uiting van woede bloedig neer te slaan, zoals in 2019 toen Hamas, dat als een echt roofdier leeft over de ruggen van de bevolking van Gaza, demonstranten die door ellende werden getergd met ongekende wreedheid neersloeg. De belangen van de proletariërs in Palestina, Israël of een ander land in de wereld zijn op geen enkele manier dezelfde als die van hun bourgeoisie en de terreur van hun staat!

Het trotskisme in zijn traditionele rol van rekruteringssergeant

Trotskistische organisaties, vooral aan de universiteiten, doen niet eens meer moeite om met de hypocriete woordenschat van het pacifisme de vuile propaganda van de bourgeoisie te voeden. Ze roepen schaamteloos op tot steun aan het "Hamas-verzet". In naam van de "nationale bevrijdingsstrijd tegen het imperialisme" (frauduleus voorgesteld als een bolsjewistisch standpunt over de nationale kwestie) proberen ze jongeren te mobiliseren op het verrotte terrein van steun voor de Palestijnse bourgeoisie, met hun nauwelijks verhulde hints van antisemitisme, zoals we hoorden op de universiteiten: "Op de Columbia Universiteit in New York werden demonstranten gefilmd die scandeerden: ‘Brand Tel Aviv plat [...] Ja, Hamas, brand Tel Aviv plat [...]. Ja, Hamas, we houden van jullie. We steunen ook jullie raketten’. Een ander riep: ‘We willen geen twee staten, we willen het hele grondgebied’. In dezelfde geest nemen sommige studenten niet langer genoegen met het scanderen van ‘From the river to the sea, Palestine will be free’, ze houden nu borden in het Arabisch omhoog. Het probleem is dat er staat ‘Van de rivier tot aan de zee zal Palestina Arabisch zijn’, wat betekent dat er van de Jordaan tot aan de Middellandse Zee geen Joden zullen zijn.” [1]

Trotskistische organisaties hebben een lange traditie van steun aan een burgerlijk kamp in oorlog (Vietnam, Congo, Irak...), eerst, tijdens de Koude Oorlog [2], in dienst van de belangen van het Oostblok, daarna ten gunste van elke uiting van anti-Amerikanisme.

Het Israëlisch-Palestijnse conflict blijft echter een leitmotiv van de selectieve verontwaardiging van het trotskisme. Gisteren was de ‘Palestijnse zaak’ een voorwendsel om de belangen van de USSR in de regio tegenover de Verenigde Staten te steunen. Vandaag misbruiken deze organisaties de oorlog in Gaza om Iran, Hezbollah en de Houthi-‘rebellen’ te steunen tegen hetzelfde ‘Amerikaanse imperialisme’ en zijn Israëlische bondgenoot. Het beweerde internationalisme van het trotskisme is de Internationale van de schurken!

Om de oorlog te beëindigen moet het kapitalisme omvergeworpen worden

In tegenstelling tot alle leugens van de linkse partijen van het kapitaal, zijn oorlogen altijd confrontaties tussen rivaliserende naties, tussen rivaliserende bourgeoisie. Altijd! Oorlogen worden nooit gevoerd ten voordele van de uitgebuitenen! Integendeel, zij zijn de eerste slachtoffers.

Overal moeten arbeiders weigeren partij te kiezen voor het ene burgerlijke kamp tegen het andere. De solidariteit van arbeiders is niet met Palestina of Israël, Oekraïne of Rusland, of welk ander land dan ook! Hun solidariteit is gereserveerd voor hun klassenbroeders in Israël en Palestina, in Oekraïne en Rusland, voor de uitgebuitenen van de hele wereld! De geschiedenis heeft laten zien dat de internationale proletarische revolutie het enige echte antwoord is op de oorlogen die het kapitalisme ontketent. In 1918 werd de bourgeoisie, dankzij een enorme revolutionaire opstand in heel Europa, die een jaar eerder in Rusland was begonnen, gedwongen om een van de grootste slachtpartijen in de geschiedenis te stoppen.

Natuurlijk zijn we vandaag de dag nog ver verwijderd van dat vooruitzicht. Voor de arbeidersklasse is het moeilijk om zich concrete solidariteit voor te stellen, laat staan direct verzet tegen de oorlog en zijn verschrikkingen. Maar door de ongekende reeks arbeidersgevechten, die de afgelopen twee jaar in veel landen hebben plaatsgevonden, in Groot-Brittannië, Frankrijk, de Verenigde Staten en zelfs recenter in Duitsland, laat het proletariaat zien dat het niet bereid is om elk offer te accepteren. Het is perfect in staat om massaal, ook al is dit niet rechtstreeks, te strijden tegen oorlog en militarisme, tegen de brute aanvallen die de bourgeoisie eist om haar dodenarsenaal te voeden, tegen de gevolgen van oorlog voor onze levensomstandigheden, tegen inflatie en bezuinigingen. Deze strijd is de smeltkroes waarin de arbeidersklasse weer volledig kan aansluiten bij haar vroegere ervaringen en haar strijdmethoden, haar identiteit kan herontdekken en haar internationale solidariteit kan ontwikkelen. Ze zal dan in staat zijn om haar strijd te politiseren en een koers uit te zetten door het enige mogelijke perspectief en de enige uitweg te bieden: de omverwerping van het kapitalisme door middel van een kommunistische revolutie.

EG, 30 april 2024

Volgens de eerste inschatting van Femke Halsema, burgemeester van Amsterdam, stonden de supporters van Maccabi Tel Aviv niet bekend als risicovol. De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) benadrukte dat er met betrekking tot deze Israëlische voetbalclub “geen sprake was van een concrete dreiging op deze supportersgroep, spelers of wedstrijd”. Er waren op het moment van de rellen nauwelijks 1000 politieagenten in de stad beschikbaar om eventuele botsingen van Israëlische supporters met Nederlanders te voorkomen. Het is duidelijk dat de bourgeoisie een “verkeerde inschatting” had gemaakt.

Iedereen die zich enige moeite had getroost kon binnen de kortste keren te weten komen dat de supporters van deze voetbalclub geen doetjes zijn. Ze zijn berucht om hun provocaties en vechtpartijen met tegenstanders en zijn, in tegenstelling tot de bezwerende verklaringen van de bourgeoisie, ook buiten Israël al een aantal keren tot geweld overgegaan. De Maccabi-supporters zijn bovendien berucht om hun anti-Arabische sentimenten. Elke Arabische voetballer, zelfs van de eigen club, wordt beledigd en ‘Dood aan de Arabieren’, is voor hen een lijfspreuk.

Het onvermijdelijke gebeurde dan ook. In de aanloop naar de wedstrijd tussen Ajax en Maccabi Tel Aviv, op donderdagavond 7 november, gedroegen deze supporters zich heel gewelddadig. Het was alsof ze zich op de Westbank bevonden en de Palestijnse bevolking een lesje wilden leren. Onder het uiten van racistische leuzen scholden ze omstanders uit, gewapend met stokken vielen ze willekeurige voorbijgangers aan, vernielden ze eigendommen, trokken Palestijnse en Nederlandse vlaggen van gevels en staken die in brand. Enkelen probeerden zelfs een huis binnen te dringen om een Palestijnse vlag van de gevel te verwijderen. Allesbehalve een risicoloze supportersschare dus. Dit leidde op zijn beurt tot gewelddadige reacties van moslimjongeren. Na de voetbalwedstrijd werden er inderdaad een aantal Maccabi hooligans achtervolgd, bedreigd, mishandeld en zelfs in het koude water van de Amsterdamse grachten gegooid. En waarschijnlijk zijn daarbij enkele onschuldige slachtoffers gevallen.

Het is onbestaanbaar dat de bourgeoisie in Nederland niet op de hoogte was van de reputatie van de Macccabi-fans. Maar waarom heeft de bourgeoisie ervoor gekozen om het te verzwijgen en de ramen en deuren wijd open te zetten voor hun komst? Wat heeft met name de NCTV ertoe gebracht om te verklaren dat er geen bijzondere risico’s verbonden waren aan de komst van de duizend Maccabi hooligans? We kunnen er slechts naar gissen. Wat we echter wel kunnen vaststellen is dat regeringspartijen en oppositie de rellen maar al te graag gebruikten om hun populistische politiek kracht bij te zetten.

De populistische exploitatie van de rellen

Voor de populistische partijen stond schuld van de ongeregeldheden in Amsterdam al bij voorbaat vast: de moslimjongeren, zogenaamd gedreven door een diepgeworteld anti-antisemitisme. Politici van de regeringspartijen hebben de gebeurtenissen doelbewust aangedikt door te spreken van een jodenjacht, zelfs van een pogrom en de aanvallen vergeleken met die van de Sturmabteilung (SA) van de Nazi’s.

Kenmerkend voor het populisme is dat het altijd een zondebok zoekt. Voor de populistische partijen PVV, BBB en NSC1 (en ook voor de VVD) waren vooral de jongeren  met islamitische achtergrond, “het multiculturele tuig” zoals Wilders dat noemt, de werkelijk aanstichters van het geweld in Amsterdam en dienen daarom uit ‘onze’ maatschappij verwijderd te worden.

Verder zijn de oplossingen die het populisme voorstelt, zelfs naar burgerlijke normen, volkomen onrealistisch. Voorstellen zoals de deportatie van het ‘tuig’ en de grenzen sluiten voor nieuwkomers, maar ook moskeeën sluiten en korans verbieden, getuigen van een hele simpele kijk op complexe problemen die het kapitalisme in het leven heeft geroepen.

Tenslotte is het populisme ook niet vies van samenzweringstheorieën. De PVV beschouwt de islam als“een als godsdienst vermomde totalitaire, onverdraagzame en gewelddadige politieke veroveringsideologie. Het doel van de islam is de vestiging van een islamitisch wereldrijk” (Memorie van toelichting bij het Voorstel van wet van de leden Wilders en De Graaf betreffende het verbod van bepaalde islamitische uitingen [66], Nr. 3, 22-09-2018). Hierbij negeert deze partij opzettelijk dat de islam, noch religieus, noch politiek een geheel vormt, maar uit verschillende richtingen bestaat en ook duidelijk onderschikt is aan de belangen van de nationale staten.

Het tot buitengewone proporties opkloppen van de reacties was bedoeld om een heuse lastercampagne te ontketenen in de richting van een bijzonder deel van de Nederlandse bevolking. Een campagne die nogmaals moest onderstrepen dat de massale uitwijzing en deportatie van migranten naar een land zoals Oeganda, wat een speerpunt is van de politiek van de regering Schoof, meer dan gerechtvaardigd is.

De heisa rondom de rellen voor en na de voetbalwedstrijd kwam de populistische coalitie om meer dan één reden goed van pas. Het leidde de aandacht af van de warboel die de regering Schoof heet.

- Het leidde de aandacht af van de nieuwe migratiepolitiek die, met de afschaffing van de bed-bad-broodmaatregel, het terzijde schuiven van de spreidingswet, de drastische bezuinigingen op de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) en de Centraal Orgaan Opvang Asielzoekers (COA), alleen maar tot meer chaos leidt. De politiek van de nieuwe regering om de toestroom van asielzoekers drastisch af te remmen is een fiasco omdat de invoering van een noodwet, die haar bijzondere bevoegdheden had moeten geven, niet gesteund wordt door de Tweede Kamer. Om te bewijzen dat ze toch in staat is daadwerkelijk op te treden tegen de massale immigratie heeft ze één dag na de rellen in Amsterdam de beslissing genomen om, naar het voorbeeld van Duitsland en Frankrijk, grenscontroles in te voeren.

- Met deze campagne rond de rellen wil de regering ook de aandacht afleiden van de bezuinigingen op het hoger onderwijs en de ouderenzorg van 2,2 miljard die in de komende periode hun beslag moeten krijgen en is het een aanleiding om het demonstratierecht te beperken , niet alleen voor de protesten op burgerlijke terrein maar natuurlijk vooral voor die van de arbeiders tegen de aanvallen op hun inkomen.

Populisme en anti-populisme polariseren rond de rellen om de fundamentele tegenstellingen te verdoezelen

Niet enkel de regering Schoof heeft de polarisatie bevorderd rond de Amsterdamse rellen. Met het publiceren van amateur-gsmbeelden van de provocaties door de Maccabi supporters vergoelijkte de linkse oppositie de vergeldingstochten van allochtone jongeren gedreven door nationalistische en religieuze wraakgevoelens en veroordeelde het fascistoïde gedrag van de Israëlische voetbalsupporters. Zo was de polarisatie rond de rellen en de oorlog die de gemoederen opzweept compleet en kon links ook haar rol spelen in het fnuiken van elk arbeidersverzet tegen de besparingsmaatregelen van de regering Schoof. Zo werd in Utrecht een geplande betoging van universiteitsmedewerkers tegen de bezuinigingsplannen in het Hoger onderwijs afgelast “uit vrees voor verdere rellen”.

De arbeiders in Nederland mogen zich niet laten afleiden door de schijntegenstellingen die de bourgeoisie hen probeert op te dringen. Ze hebben er namelijk geen enkel belang bij te kiezen voor of tegen Joden, voor of tegen de moslims, voor of tegen de immigranten. Het enige belang voor de arbeidersklasse is de strijd voor de verdediging van haar werk- en levensomstandigheden, haar inkomen, die zwaar onder druk staan ten gevolge van de destabilisatie van de wereldeconomie door de oorlogen en de planetaire chaos. In de eerste maanden van 2023, tegelijk met de stakingsbeweging in Groot-Brittannië en Frankrijk, vond er in Nederland reeds een kleine stakingsgolf plaats door de gelijktijdige optredende staking“van het gemeentepersoneel, van de werkers bij de sociale werkplaatsen, van het personeel van andere winkelketens, van de chauffeurs van Über, van het zorg- en leerlingenvervoer, van de touringcarbedrijven, de werkers in de ziekenhuizen, de arbeiders in de drankindustrie en -handel, bij de PostNL, Douwe Egberts, en het aardappelverwerkingsbedrijf Aviko”. (De strijddynamiek ontkracht door misleidende voorstellen van ‘radicaal links’ [67], Internationalisme nr. 378). Zulke strijdbewegingen zijn belangrijk, want in elke staking tegen de gevolgen van de economische crisis ligt de kiem van de internationale eenmaking van arbeidersstrijd, de enige kracht die populisme, racisme, xenofobie, zionisme en antisemitisme kan beëindigen, door het kapitalisme omver te werpen.

Dennis

 

(1) In ons artikel Wilders’ PVV als de grootste partij in Nederland: Populisme en anti-populisme: Twee politieke gezichten van de heersende klasse [68] hebben we uitvoerig uiteengezet wat typerend is voor de populistische politiek.

We publiceren hier een briefwisseling met T., een contact in Duitsland die zich richt op de mobilisaties ter ondersteuning van ‘Vrijheid voor Palestina’.

Brief van T.

Kameraden,

hier is een bijdrage van mij aan de discussie:

Een punt van kritiek dat ik heb is dat de IKS andere politieke standpunten, die niet overeenkomen met het begrip van de IKS van internationalisme, afschildert als anti-internationalistisch. Lenin had een ander standpunt over de antikoloniale/anti-imperialistische strijd dan Rosa Luxemburg - maar was hij geen internationalist? Een korte zoektocht naar het onderwerp onthult dat Lenin de antikoloniale strijd duidelijk politiek steunde. Centraal daarbij staat het ‘recht der naties op zelfbeschikking. Hij schreef: "De socialisten moeten niet alleen de onvoorwaardelijke onbezwaarde en onmiddellijke bevrijding der koloniën eisen — en politiek uitgedrukt betekent deze eis niets anders dan juist het erkennen van het zelfbeschikkingsrecht — maar zij moeten ook op de meest besliste wijze de meest revolutionaire elementen in de burgerlijk-democratische nationale bevrijdingsbewegingen in deze landen en hun opstand ondersteunen, en als het geval zich voordoet: ook hun revolutionaire oorlog tegen de hen onderdrukkende imperialistische mogendheden."[1]

Hij beschuldigt ook de socialisten, die niet opkomen voor het recht op zelfbeschikking, ervan lakeien te zijn van de imperialistische bourgeoisie. Over deze socialisten schrijft hij: "[...] dat zulke socialisten handelen als chauvinisten, als lakeien van de imperialistische monarchieën en de imperialistische burgerij, die zich met bloed en slijk hebben besmeurd."[2]

En Lenin brengt ook nog iets belangrijks naar voren: “Als tegenwicht tot deze kleinburgerlijke opportunistische utopie moet het programma van de sociaaldemocratie de onder het imperialisme fundamentele wezenlijke en onvermijdelijke indeling der naties in onderdrukte en onderdrukkende op de voorgrond stellen.."[3]

Zelfs als imperialisme een wereldsysteem is en ik er ook van overtuigd ben dat er geen ‘progressieve’ nationale strijd kan zijn, rijst toch de volgende vraag: Is het nationalisme van de Israëlische staat HETZELFDE als het nationalisme van de Palestijnen? Bestaat er in de visie van de IKS geen verschil tussen de onderdrukkende kant en de onderdrukte kant? Dus om het heel duidelijk in een notendop te zeggen: Ik zie dat de nationalistisch-religieuze politiek van delen van de Palestijnse bevolking geen emancipatorisch, socialistisch perspectief biedt (maar eerder onderdrukt). In dit opzicht is het bekritiseren ervan ook essentieel. MAAR: Waar leidt een politiek toe die geen onderscheid maakt tussen onderdrukker en onderdrukte? Dit aspect van onderdrukking ontbreekt in de analyse van IKS. In feite bestaat onderdrukking op het vlak van nationaliteit - zoals Lenin zegt, en is dit een essentieel element van imperialisme! Dit aspect wordt niet behandeld door de IKS, het wordt niet uitgelegd, maar eerder genegeerd.

Als er vanuit het standpunt van de IKS geen verschil is, zou dat op zijn minst verklaren waarom de moorddadige acties van de Israëlische staat niet centraal staan in de agitatie. Het zou ook verklaren waarom de kritiek op de Duitse staat en het imperialistische Westen, met Israël als bondgenoot, zo timide is.

Ik kom niet tot een sluitende oplossing van het probleem. Ik ben het ook niet helemaal eens met Lenin’s standpunt, maar ik denk wel dat hij belangrijke aspecten aan de orde stelt.

Het standpunt van de IKS lijkt een sjabloon te zijn, aangezien precies dezelfde argumenten worden gebruikt voor zowel de oorlog in Oekraïne als de oorlog in Palestina. Beide gevallen hebben overeenkomsten - die de IKS benadrukt ( analyse van het historisch Verval, een voorbeeld van het stadium van ontbinding) - maar op belangrijke punten ook verschillen. Bijvoorbeeld: Oekraïne is een staat die zwaar bewapend wordt door de NAVO. Palestina is geen staat. Het is een bezet gebied dat een ‘autonome autoriteit’ kreeg van de bezettingsmacht. Er zijn nog veel meer verschillen, dit was maar één voorbeeld.

Verder: De vraag rijst hoe de aanval van de militante groepen en het bloedige bloedbad op 7 oktober überhaupt tot stand zijn gekomen. Sommige (of veel?) mensen in Israël vragen zich af: Waar was de Mossad en waar was het leger? Hebben ze niet genadeloos gefaald? Hoe kon dit gebeuren? De IKS neemt gewoon de officiële ‘feiten’ en de officiële uitleg over van wat er is gebeurd – zoals die ons worden voorgeschoteld door belanghebbende partijen.

Hier kan ik zelfs verwijzen naar een ouder IKS-artikel waarin staat: "Maar al te vaak, wanneer de IKS het machiavellisme van de bourgeoisie blootlegt, beschuldigen onze critici ons ervan af te glijden naar een samenzweerderige kijk op de geschiedenis. Hun onbegrip in deze context is echter niet alleen een miskenning van onze analyse, maar erger nog: ze vallen ten prooi aan de ideologische prietpraat van bourgeois apologeten in de media en de academische wereld, wiens taak het is om degenen die proberen de patronen en processen binnen het politieke, economische en sociale leven van de bourgeoisie te identificeren, af te doen als irrationele samenzweringstheoretici. Toch is het helemaal niet controversieel om te beweren dat ‘leugens, terreur, dwang, dubbelspel, corruptie, complotten en politieke moorden’ door de hele geschiedenis heen deel hebben uitgemaakt van het arsenaal van uitbuitende heersende klassen, of dat nu in de oudheid, het feodalisme of het moderne kapitalisme was"[4].

In ieder geval zien jullie het mogelijke machiavellisme niet in verband met 7 oktober! Er zijn al documenten opgedoken die grote vragen oproepen, zie: "Documents reveal Israeli conspiracy to promote 7 October attack"[5].

In een Engelse publicatie van de IKS staat een belangrijke idee die het belang van de kwestie illustreert: "Maar er is nog iets ernstigers: deze doos van Pandora zal nooit meer dichtgaan. Net als in Irak, Afghanistan, Syrië en Libië zal er geen weg terug zijn, geen "terugkeer naar vrede "[6].

Dit is naar mijn mening helemaal waar. Het probleem dat ik wilde voorleggen is in hoeverre afkeer van het lelijke gezicht van het Westerse imperialisme leidt tot collectief verzet. Een verzet dat in opstand kan komen tegen de imperialistische logica van oorlog. Wie de concrete manifestatie van het Westerse imperialisme - zoals we momenteel zien in de lukrake moord op meer dan 10.000 mensen in de Gazastrook - niet als uitgangspunt neemt, die schiet tekort in zijn tactische aanpak.

Er zijn bijvoorbeeld al proletarische acties geweest, zoals de weigering van havenarbeiders om wapens en munitie in te laden voor gebruik in de Gaza-oorlog. Helaas wordt dit niet vermeld in de IKS-pers. - Toch zou dit een concrete, kleine stap in de richting van proletarisch internationalisme kunnen zijn.

De volgende beoordeling is niet correct in zijn generaliserende verklaring en doet denken aan de aankondigingen uit Duitse imperialistische regeringskringen: " Maar desondanks is de waarheid dat ze deelnemen aan pro-oorlog demonstraties, waar de leidende slogan, "Palestine will be free, from the river to the sea?" alleen kan worden bereikt door de militaire vernietiging van Israël en de massale slachting en verdrijving van Israëlische Joden - een Nakba in omgekeerde vorm.." (IKSonline artikel)[7]

"de waarheid [is] dat ze deelnemen aan pro-oorlog demonstraties"? Er zijn zeker veel deelnemers die zich niet bewust zijn van het probleem van de nationalistisch-religieuze toespitsing, en er zijn ook openlijk reactionaire krachten. Maar het is onjuist om de demonstraties een fundamenteel pro-oorlog karakter toe te schrijven. En, zoals hierboven al is gezegd, zeer verenigbaar met de officiële verklaringen van het Duitse en Europese imperialisme. Want wat deze nu niet nodig hebben is verzet tegen de slachting in Gaza. Daarom worden critici massaal aangevallen en demonstraties verboden. En de IKS vindt dat dit ‘pro-oorlog demonstraties’ zijn?

De multi-ethische arbeidersklasse in Europa en de VS verheft haar stem tegen de oorlog - miljoenen keren! - en de IKS is van mening dat zij deelnemen aan "pro-oorlog demonstraties"?

 

Antwoord van de IKS

We begroeten de bijdrage van de kameraad. Hij heeft een echte inspanning gedaan om zijn standpunt ten aanzien van de oorlog in het Midden-Oosten uit te leggen, voornamelijk gebaseerd op de standpunten die Lenin tijdens de Eerste Wereldoorlog heeft ontwikkeld. Met zijn kritiek draagt hij bij aan de opheldering van de aard van de Gaza-oorlog, die al ernstige problemen heeft opgeleverd voor sommige politieke groepen in hun verdediging van het perspectief van de wereldarbeidersklasse. Voor ons is dit een reden te meer om zorgvuldig op deze bijdrage te reageren.

Maar we willen beginnen met een methodologische vraag. Aangezien de kameraad geen waardering uitspreekt voor het analytische kader dat het IKS heeft gebruikt om zijn standpunt ten aanzien van deze oorlog te ontwikkelen, weten we niet of zijn kritiek alleen betrekking heeft op specifieke punten in de analyse of op de hele politieke benadering van het IKS. Het is bijvoorbeeld niet helemaal duidelijk of de kameraad het 100 procent eens is met het internationalisme dat door de IKS wordt verdedigd, of alleen onder bepaalde voorwaarden.

In ieder geval lijkt het erop dat de kameraad het eens is met het IKS dat "deze doos van Pandora nooit meer dicht zal gaan. Net als in Irak, Afghanistan, Syrië en Libië zal er geen weg terug zijn, geen ‘terugkeer naar vrede’." Dit is een belangrijk punt omdat we hieruit afleiden dat de kameraad het met ons eens is over het concept van de irrationaliteit van deze oorlog, waarin er geen winnaars zullen zijn, maar alleen vernietiging en verdere chaos. Maar dit standpunt is niet zonder gevolgen, want zo'n standpunt maakt het nutteloos om een van beide kampen in deze oorlog te steunen. Vooral wanneer de kameraad ook nog bevestigt dat, in het tijdperk van het imperialisme, ‘progressieve’ nationale strijd niet langer mogelijk is[8].

Onderdrukkers en onderdrukten

Daarom zijn we des te meer verbaasd dat de kameraad de theorie van de onderdrukkende en onderdrukte naties ter sprake brengt, door de woorden van Lenin te volgen, dat "onder het imperialisme de verdeling van naties in onderdrukkers en onderdrukten een fundamenteel, zeer belangrijk en onvermijdelijk feit is"[9]. En ter ondersteuning van dit standpunt voegt hij er ook aan toe dat "Palestina geen staat is".

Het is niet precies duidelijk wat de kameraad hier zegt, maar hij lijkt te zeggen dat de Palestijnse natie niet gelijk is aan de Israëlische natie, dat de Palestijnen eigenlijk een onderdrukte nationale minderheid zijn binnen de Israëlische staat, een idee dat we kunnen aanvaarden. Dit is een situatie die vergelijkbaar is met de onderdrukte naties in het tsaristische Rusland van voor 1917. En het was Lenin die daarom het "recht der naties op zelfbeschikking" verdedigde. Maar dit tactische standpunt, bedoeld om de voorwaarden voor de wereldrevolutie te bevorderen, pakte catastrofaal uit toen het na de Oktoberrevolutie in praktijk werd gebracht. In 1918 bekritiseerde Rosa Luxemburg deze ‘tactiek’ terecht, bijvoorbeeld in haar brochure De Russische Revolutie.

In deze brochure toonde Rosa Luxemburg aan, op basis van de empirische feiten, dat toen naties na oktober 1917 ‘zelfbeschikking’ kregen, ze onmiddellijk reactionaire formaties werden, en zich niet alleen tegen elkaar keerden maar ook tegen de revolutie[10].

Dit gebeurde vanwege het feit dat het kapitalisme zijn periode van verval was ingegaan, een wereld die volledig verdeeld was, in een staat van historische crisis en onomkeerbaar verval. De toegenomen concurrentie tussen de grootmachten, om een deel van de wereldmarkt te bemachtigen, leidde tot militaire spanningen, met als hoogtepunt de Eerste Wereldoorlog. Na de Eerste Wereldoorlog, en met het falen van de economische ‘remedies’ voor de crisis van het kapitalisme, bleef er voor de bourgeoisie maar één manier over om de impasse te doorbreken: zich halsoverkop storten op militarisme en oorlog. Maar zelfs de kleinere naties konden niet ontsnappen aan deze logica. Als ze wilden overleven, moesten ze de vlucht in het militarisme accepteren en zich schikken naar de wereldwijde eisen van de grote imperialistische mogendheden.

Elk nationale bourgeoisie moet zich onderwerpen aan de logica van de permanente oorlog van het kapitaal, aan haar manier van leven en aan de keten van imperialistische conflicten die hieruit voortvloeit. Nationale bevrijding is gelijk geworden aan imperialistische oorlog en de ideologie van ‘nationale bevrijding’ in het verval van het kapitalisme is reactionair.

Het onderscheid van Lenin tussen onderdrukende en onderdrukte naties is niet verkeerd, maar het raakt niet aan de wortels van de kapitalistische productiewijze. Onderdrukking en onderdrukten zijn kenmerken van de bovenbouw die geen directe relatie hebben met de basis en een afschaffing van een bepaalde vorm van onderdrukking heeft geen fundamentele invloed op de materiële omstandigheden van de kapitalistische maatschappij. De strijd van de onderdrukten of zelfs de afschaffing van de onderdrukking van Palestijnen, zwarten of vrouwen - als dit al mogelijk zou zijn binnen het kapitalisme - schaft dit systeem zelf niet af. Integendeel, zoals het geval is met de Palestijnen, kunnen we zelfs verwachten dat hun ‘bevrijding’ van het onderdrukkende Israëlische regime, als het al ooit zou lukken, zeer zeker zou leiden tot een onderdrukkend regime zoals de andere islamitische staten in de regio en dus niet tot de ondermijning van het kapitalisme - om nog maar te zwijgen van de afschaffing ervan.

Lenin’s standpunt dat "de verdeling van naties in onderdrukker en onderdrukte (...) de essentie vormt van het imperialisme" [11] zet de deur wijd open voor de opvatting dat alle klassen in de onderdrukte, niet-imperialistische naties een gemeenschappelijk belang hebben in de strijd tegen de onderdrukkende natie. Met andere woorden: het onderscheid tussen ‘agressors en belaagden’, tussen ‘onderdrukker en onderdrukte naties’ is niet alleen ongeldig, maar vormt het ideologische kader dat ontworpen is om de uitgebuite klasse mee te slepen in oorlogen ter verdediging van belangen die niet de hare zijn. Daarom wordt het op grote schaal gebruikt door extreem links van het kapitaal om arbeiders op te roepen de strijd van onderdrukte nationale bevolkingen te steunen in het kader van een imperialistische oorlog. Afzonderlijke klassenbelangen worden verborgen en vervangen door ‘belangen van het volk’ en de algemene belangen van de onderdrukte natie[12].

In zijn theorie ging Lenin niet alleen uit van kenmerken van de bovenbouw, hij verdeelde de landen in de wereld ook in drie hoofdtypen en voor elk van deze drie typen ontwikkelde hij een verschillende politiek[13]. Maar de arbeidersklasse is één internationale klasse en elke politiek die probeert de beste tactiek voor elk deel vast te stellen is in tegenspraak met het principe dat de proletarische revolutie op wereldvlak moet plaatsvinden en niet volgens specifieke omstandigheden in dit of dat deel van de wereld. In die zin heeft Rosa Luxemburg gelijk dat "iedere socialistische politiek, die afziet van dit bepalende historische milieu, die zich midden in de maalstroom van de wereld slechts door de geïsoleerde gezichtspunten van een land wil laten leiden, is van tevoren op zand gebouwd"[14].

Het Palestijnse regime onderdrukt ook de arbeidersklasse

In tegenstelling tot de kameraad zijn wij ervan overtuigd dat Gaza niet alleen een nationale entiteit is, maar dat het regime in Gaza ook verschillende functies bezit van een burgerlijke staat: het int belastingen en heeft een leger, een juridisch apparaat, detentiefaciliteiten, inlichtingen- en politiepersoneel, enz. Het is het de facto bestuur van Hamas dat deze staatsfuncties uitoefent en dat sinds 2005, onder leiding van een sterk gecentraliseerd commandocentrum, in staat is geweest om duizenden raketten op Israëlisch grondgebied af te vuren. Er is maar één conclusie mogelijk: de oorlog in Gaza is een oorlog tussen twee imperialistische staten.

Daarom zijn we het niet eens met de kameraad wanneer hij de conclusie trekt dat revolutionairen als uitgangspunt voor hun tactische positie moeten nemen de "afkeer van het lelijke gezicht van het Westerse imperialisme (...) zoals we dat momenteel zien in de lukrake moord op meer dan 10.000 mensen [en meer] in de Gazastrook". In lijn met de standpunten die verdedigd worden door de traditie van de Kommunistische Linkerzijde, kiest de IKS niet voor een van de imperialistische kampen, noch om tactische redenen, noch vanwege de bloedbaden en wreedheden die veroorzaakt worden door een van de imperialistische kampen. Maar de kameraad lijkt een andere opvatting te hebben die, als een concrete uitdrukking van zijn theoretische benadering, duidelijk naar voren komt in de kritiek op het standpunt van de IKS over de pro-Palestijnse demonstraties.

In zijn kritiek trekt de kameraad de conclusie dat deze demonstraties, in tegenstelling tot het standpunt dat in het artikel “De werkelijkheid achter de burgerlijke slogans” wordt verdedigd, geen pro-oorlogsdemonstratie waren. Volgens de kameraad waren het pro-Palestina demonstraties, gesteund door arbeiders, en was dit de reden waarom de kritiek van de demonstranten op de politiek van de westerse bourgeoisie werd aangevallen door de mainstream media. Door niet de juiste tactische houding aan te nemen, zou de IKS zich zogenaamd aansluiten bij het koor van de anti-Palestijnse campagne. Maar het artikel zegt terecht dat de leuze “Palestine will be free, from the river to the sea” alleen maar de etnische zuivering van de Joodse bevolking in het gebied tussen de Jordaan en de Middellandse Zee kan betekenen, "een Nakba in omgekeerde richting". En dit heeft niets te maken met een anti-Palestijns of pro-Israëlisch standpunt, maar met een standpunt dat de situatie in het Midden-Oosten benadert en analyseert vanuit het perspectief van het proletariaat, de enige klasse die in staat is de kapitalistische verhoudingen te overstijgen en dus niet bepaald wordt door de antagonistische belangen van imperialistische staten.

Tot slot moeten we zeggen dat oorlog niet het gevolg is van een bepaalde specifieke politiek, die ‘min of meer nationalistisch’, ‘min of meer agressief’, enzovoort is, maar het product van het kapitalistische systeem als geheel, voortvloeiend uit zijn aard en de historische tendensen van het verval, waaraan geen enkel deel van de heersende klasse kan ontsnappen. In die zin is er inderdaad geen verschil tussen het nationalisme van Israël en het nationalisme van Palestina: beide ideologieën zijn een dekmantel voor de drang naar oorlog en voor de onderdrukking van de arbeidersklasse door de burgerlijke staat.

Dennis, Februari 2024

[1] W.I. Lenin, De socialistische revolutie en het recht der naties op zelfbeschikking [71], VI. Drie typen van landen ten opzichte van het zelfbeschikkingsrecht der naties [2] Idem [3] Idem [4] Pearl Harbor, the Twin Towers and the Machiavellianism of the bourgeoisie (part 1) [72] [5] WSWS, Documents expose Israeli conspiracy to facilitate October 7 attack [73] [6] Arbeiders hebben geen vaderland! [74] [7] De werkelijkheid achter de burgerlijke leuzen [3] [8] Om eventuele misverstanden te voorkomen: voor de IKS leidden ‘progressieve’ nationale strijd in de negentiende eeuw tot de vorming van een hogere eenheid van de bourgeoisie binnen bepaalde gebieden, de centralisatie van de nationale economie en de integratie van meer arbeidskracht. [9] W.I. Lenin, De socialistische revolutie en het recht der naties op zelfbeschikking [71], III. De betekenins van het zelfbeschikkingsrecht en zijn verhouding tot de federatie. [10] Rosa Luxemburg (1918): De Russische Revolutie [11 W. I. Lenin [75], Das revolutionäre Proletariat und das Selbstbestimmungsrecht der Nationen [76]. [12] Voorbeelden van het standpunt van extreem links van het kapitaal: "We staan pal achter de onderdrukte Palestijnse massa's" (Internationale Marxistische Tendens); we betuigen "unanieme solidariteit met het onderdrukte Palestijnse volk" (Socialistische GelijkheidsPartij - WSWS); laten we onze "solidariteit tonen met het gekoloniseerde en onderdrukte Palestijnse volk" (Communist Party of Great Britain). [13] W.I. Lenin, De socialistische revolutie en het recht der naties op zelfbeschikking [71], VI. Drie typen van landen ten opzichte van het zelfbeschikkingsrecht der naties [14] Rosa Luxemburg, De crisis der sociaaldemocratie Hoofdstuk VII [77]

"De kommunisten zijn gearriveerd! Voorwaarts naar de Britse revolutie! De noodzaak om terug te gaan naar Lenin; Kommunisme is de enige oplossing; De opbouw van een nieuwe Internationale!". Dit zijn enkele van de leuzen van de International Marxist Tendency (IMT) in de campagne voor wat zij noemt "een wedergeboorte, een renaissance!" van haar organisatie "door mensen aan te spreken op een direct kommunistische basis".

Naar het voorbeeld van de afdeling van de IMT in het Verenigd Koninkrijk hebben verschillende nationale afdelingen de naam van hun organisatie en van hun krant veranderd: verwijzingen naar ‘socialisme’ worden vervangen door ‘kommunisme’! Op een internationale conferentie, tussen 10 en 15 juni, is de International Marxist Tendency omgedoopt tot de Revolutionaire Communistische Internationale (RCI).

De directe aanleiding voor deze ogenschijnlijk radicale verandering was de uitsluiting van de Socialist Appeal groep uit de Britse Labour Party in november 2022, gevolgd door de uitsluiting van de PCB-RR[1] uit de Braziliaanse Communistische Partij in juli-augustus 2023.

Voor de IMT is dit een glamoureus verklaard afscheid van de historische ‘entristische’ strategie van het trotskisme - het einde van de politiek die Trotski in de jaren 1930 voorstond, toen hij voorstelde dat de trotskistische groepen zichzelf zouden ontbinden en zich als factie zouden aansluiten bij de socialistische partijen om daar invloed te verwerven. Vandaag de dag pocht de IMT, waarschijnlijk een van de laatste organisaties die tot nu toe nog een entristische politiek voerde, met de aankondiging van "een zuivere breuk met het zogenaamde 'Links'. We streven naar meer, in woorden en in de daden"[2].

Met de huidige omvangrijke campagne wil de IMT zichzelf in de schijnwerpers zetten als een echte politieke organisatie van de arbeidersklasse. Maar het tegendeel is waar. De IMT is geen organisatie van de arbeidersklasse en zal dat ook nooit worden, en hetzelfde geldt voor al haar voorgangers sinds de Tweede Wereldoorlog: de WIL, de RCP, de RSL, de Militant Tendency, het CWI en het CMI[3].

 

Het verraad van het proletarisch internationalisme

Ted Grant, de grondlegger van de IMT, begon zijn politieke carrière in de jaren 1930. Hij werd lid van de British Workers' International League, de WIL, "de directe en rechtstreekse voorvader van de huidige IMT"[4]. Dit vond plaats op een moment dat de groepen, die verwant waren aan de door Trotski geïnspireerde oppositie, nog steeds deel uitmaakten van de arbeidersklasse, ook al belichaamden ze al in toenemende mate belangrijke politieke verwarringen. Aan het eind van de jaren 1930 besloten ze stap voor stap om hun ‘kritische’ steun te geven aan de democratische bourgeoisie in de imperialistische oorlog tegen de fascistische regimes in Europa en verraadden daarmee het beginsel van proletarisch internationalisme dat cruciaal is voor proletarische organisaties.

Dit gebeurde ook met de WIL. Na de bezetting van Frankrijk door Duitse strijdkrachten stemde de WIL in met Trotski's "beroemde 'Proletarische Militaire Politiek' (PMP), die in feite een toepassing was van het Overgangsprogramma op een periode van universele oorlog en militarisme. (...) Het draaide om de eis van verplichte militaire training voor de arbeidersklasse, onder toezicht van gekozen officieren, in speciale trainingsscholen onder leiding van de staat, maar onder controle van instellingen van de arbeidersklasse zoals de vakbonden. Het is duidelijk dat geen enkele kapitalistische staat dergelijke eisen van de arbeidersklasse zou kunnen inwilligen, omdat dit zijn eigen bestaan als staat zou ontkennen"[5].

Deze politiek was eigenlijk een soort remake van het standpunt dat Trotski begin jaren 1920 verdedigde in revolutionair Rusland: de controle over de arbeidersklasse door de militarisering van de arbeid onder leiding van de vakbonden. Maar de politiek van rekrutering voor de kapitalistische oorlogsmachine op een ‘proletarische’ basis in de imperialistische oorlog tegen het ‘Hitlerisme’ was slechts een voorwendsel om een maximaal aantal arbeiders te mobiliseren die uiteindelijk ingelijfd werden in de structuur van het reguliere burgerlijke leger. Deze politiek impliceerde ook dat de arbeiders niet alleen de westerse democratieën moesten verdedigen, inclusief de VS die door de IMT wordt gekarakteriseerd als "de meest reactionaire macht op de planeet", maar ook de stalinistische Sovjet-Unie. De titel van een artikel van Ted Grant in april 1943: ‘Help het Rode Leger met Lenin’s Wapen’, nam geen blad voor de mond over de positie van de WIL in deze imperialistische oorlog.

Zo positioneerde het trotskisme zich, net als de WIL, definitief als een radicaal-linkse factie van de heersende klasse. En sinds die jaren hebben Ted Grant en zijn medemilitanten consequent het ene of het andere imperialistische kamp gesteund in alle afslachtingen die hebben plaatsgevonden, of het nu Korea, Vietnam, Afghanistan, Angola, Irak, enz. was.

In de oorlog in de Donbas, in 2014, koos IMT nog steeds partij voor een van de strijdende kampen. Het steunde de ‘Volksrepublieken’ tegen de Oekraïense regering en beweerde dat "De Anti-Maidan beweging - de bron van populaire steun voor de rebellen - een duidelijk meer arbeidersklasse karakter had" en dat "de opstand in de Donbas grotendeels gebaseerd was op de werkende mensen van de regio"[6]. Maar in werkelijkheid waren ze slechts een verlengstuk van het Russische imperialisme en volledig afhankelijk van de militaire macht van het Russische leger. Wat betreft de oorlog die begon in februari 2022, is haar standpunt niet zo uitgesproken als bij de oorlog in de Donbas. Maar ondanks al haar internationalistische verklaringen, zoals "we kunnen geen van beide partijen steunen in deze oorlog, want het is een reactionaire oorlog aan beide kanten" en zelfs "een conflict tussen twee groepen imperialisten", gaat haar voorkeur nog steeds overwegend uit naar Rusland. Dit kan worden afgeleid uit een artikel over de oorlog in Oekraïne, waarin staat dat kommunisten moeten vechten tegen

- "de NAVO en tegen het Amerikaanse imperialisme - de meest contrarevolutionaire kracht op de planeet";

- "Amerikanen en de NAVO (...) de meest agressieve en reactionaire imperialistische krachten";

- "het verachtelijke gedrag van de regering in Kiev, haar samenwerking met reactionaire fascisten"[7].

In het geval van de huidige oorlog in het Midden-Oosten verdedigen ze de Palestijnse bourgeoisie hoewel, zoals ze schrijven, "we Hamas nooit hebben gesteund. We delen haar ideologie niet, noch keuren we haar methodes goed. Maar onze verschillen met Hamas, hoewel fundamenteel, zijn lang niet zo fundamenteel als de verschillen die ons scheiden van het Amerikaanse imperialisme (...) en zijn handlangers in de misdaad, de Israëlische heersende klasse"[8].

Al deze voorbeelden, de oudere en de meer recente, tonen aan dat het internationalisme van de IMT bedrog is, en dat haar leuzen die beweren dat ze de revolutionaire strijd van de arbeidersklasse steunen, een leugen zijn! De IMT is, net als alle andere trotskistische organisaties, een instrument van de contrarevolutie, bestemd om elke strijd van de arbeidersklasse voor de omverwerping van het kapitalisme te saboteren.

 

De verdediging van het ‘minste kwaad’

Onze voorgangers van de Gauche Communiste de France (GCF) maakten dit punt al in de jaren na de Tweede Wereldoorlog, toen ze schreven: "’De hele geschiedenis van het trotskisme draait om de 'verdediging' van iets' in de naam van het 'minste kwaad', waarbij dit iets iets allesbehalve proletarisch is." En "vanuit de eeuwige keuze voor het 'minste kwaad' namen de trotskisten deel aan de imperialistische oorlog"[9]. Het GCF zegt verder dat trotskistische uiteenzettingen over de oorlog gewoonlijk beginnen “met een algemene verklaring tegen de oorlog. Maar zodra ze in abstracto de litanie van het ‘revolutionaire defaitisme’ correct hebben geciteerd, zullen ze in concreto onmiddellijk met mitsen en maren beperkingen opleggen door het aanbrengen van ‘onderscheid’, die er in de praktijk toe zal leiden dat ze partij kiezen voor een van de aanwezige kampen en de arbeiders uitnodigen om deel te nemen aan de imperialistische slachting”[10]. Dit laat zien dat voor het trotskisme de politieke praktijk doorslaggevender is dan de politieke standpunten en dat de praktijk meedogenloos gericht is op de mobilisatie voor de imperialistische oorlog.

 

Een valse wedergeboorte

In wezen is het trotskisme het stalinisme zonder de staatsbureaucratie en de goelag archipel. Voor de rest is er geen fundamenteel politiek verschil met de stalinistische partijen. Maar het camoufleert zijn burgerlijke aard achter de figuur van Trotski, die een echte revolutionair was tot hij werd vermoord. Onnodig te zeggen dat het stevig verankerd is in de kapitalistische verhoudingen en dat zijn hele dynamiek bepaald wordt door de behoeften van het kapitaal.

Sinds het verraad tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn we getuige geweest van vele ‘wedergeboortes’ binnen deze stroming maar, afgezien van de pogingen van een paar militanten zoals Munis, Stinas, enz. om te breken met het trotskisme, hebben deze nooit geresulteerd in organisaties die zich aansloten bij het kamp van de arbeidersklasse. En de recente verandering in de politiek van de IMT zal ook geen fundamentele ommekeer teweegbrengen. De reden hiervoor voor is de pertinente onmogelijkheid voor burgerlijke organisaties om deel te worden van de arbeidersklasse. En dit geldt ook voor alle politieke organisaties die ooit deel uitmaakten van de arbeidersklasse en zijn overgegaan naar het kamp van de bourgeoisie.

De IMT kan wel duizend keer roepen dat ze een ‘wedergeboorte’ heeft ondergaan, maar deze ‘wedergeboorte’ gaat niet veel verder dan het veranderen van de namen van de organisatie, haar kranten en haar afdelingen. Ze heeft zich gedistantieerd van ‘links’, maar beschouwt zichzelf nog steeds als deel van hetzelfde politieke milieu en blijft zelfs de Labour Party in het Verenigd Koninkrijk nog steeds ‘reformistisch’ noemen, d.w.z. een soort zusterorganisatie die fouten maakt.

We zijn het eens met de Communistische Workers Organisation (ICT) dat de nieuwe naam van de afdeling van de IMT in het Verenigd Koninkrijk, de Revolutionaire Communistische Partij, niets meer inhoudt dan: "Weg met het oude, terug met het oude” [11]. Maar we moeten niet de fout maken te stellen dat het "een failliete politieke tendens" is geworden, zoals de CWO in hetzelfde artikel schrijft. Het trotskisme is en blijft een belangrijk instrument voor de bourgeoisie in het controleren en op een dwaalspoor brengen van minderheden in de klasse die radicaliseren onder invloed van de arbeidersstrijd of de imperialistische oorlog. Wat we vandaag zien is een politiek om de IMT nieuw leven in te blazen als een geveinsde ‘internationalistische Internationale’, zodat het beter haar rol kan spelen in het blokkeren van de weg naar meer massale en gepolitiseerde klassenconfrontaties.

Dennis, 2 juli 2024

 

Voetnoten

[1] Braziliaanse Communistische Partij - Revolutionaire Heroprichting.

[2] How the communists in Britain are preparing for power, 2 mei 2024.

[3] De Revolutionaire Communistische Partij (RCP), de Revolutionaire Socialistische Bond (RSL), de Militante Tendens, het Comité voor een Arbeiders Internationale (CWI) en het Comité voor een Marxistische Internationale (CMI).

[4] Zie: Trotsky’s suppressed letter: an introduction by Alan Woods, 8 februari 2019.

[5] 1940: Assassination of Trotsky, International Review nr.103. 

[6] Perspectives for the People’s Republics: The external and domestic struggle of the left and progressive forces, IMT

[7] Zie het artikel: The Ukrainian conflict: is this the start of World War III?

[8] Down with hypocrisy! Defend Gaza! – IMT statement.

[9] What distinguishes revolutionaries from Trotskyism?, International Review nr. 139. 

[10] Ibidem

[11] Revolutionary Communist Party: Out With the Old, In With the Old, ICT Dit is een verwijzing naar "Out with the old, in with the new" uit Logan's Run, een ondergrondse stad die erg overbevolkt is. De reden waarom burgers die de leeftijd van 30 jaar bereiken ritueel gedood worden, waarna ze zullen reïncarneren.