Gisteren nog beweerden bazen, regering en vakbonden in koor tegen de arbeiders van VW: als jullie meer flexibiliteit en verhoging van het ritme aanvaarden, zullen jullie banen behouden blijven. Vandaag zien wij wat dergelijke beloften inhouden: 4.000 directe ontslagen en 8 tot 10.000 indirecte.

Hoe moeten wij reageren op dit sociale drama van een ongekende brutaliteit? Moeten we zoals de vakbonden het voorstellen rustig blijven en de logica van de ontslagen aanvaarden? Moeten we vertrouwen op de onderhandelingen en ons plooien naar de maskerades van de formele solidariteit van de vakbondsdelegaties? Hoe een werkelijke, solidaire en collectieve strijd ontwikkelen? Heeft het kapitalisme ons nog een toekomst te bieden? Moeten wij geloof hechten aan de beloften van herplaatsingen, nieuwe industriële plannen, enz. of is het maar vage hoop om de woede van de arbeiders onder de duim te houden? Dat zijn de cruciale vragen die opgeworpen worden door het sociaal conflict van VW en waarop wij duidelijke antwoorden moeten vinden.

Het doodlopende straatje van de markteconomie

Al een aantal dagen, door middel van directe uitzendingen en speciale uitgaven, zenden de burgerlijke media de schijnheilige krokodillentranen van de politici uit. Ze spreiden de ontreddering ten toon van de arbeiders van VW die de straat opgegooid worden als de eerste beste kleenex. De boodschap die de bourgeoisie er wil inhameren is duidelijk en mikt op het geheel van de arbeiders van het land: “Het is triest en betreurenswaardig maar er valt niets aan te doen: het zijn de wetten van de economie en de gevolgen van de mondialisering. Het heeft geen zin om zich te verzetten want de logica van de kapitalistische wedijver zal zich in ieder geval doorzetten. De enige manier om er uit te geraken is competitiever te zijn en dus de offers, die door de uitbuiters gevraagd worden, te aanvaarden in het belang van het behoud van de nationale economie”. Is dat het enige perspectief? Wat is er in werkelijkheid van waar?

- Die ‘markteconomie’, dat zijn de wetten van het kapitalisme, hun eigen wetten: die van de bazen en de regeerders. Wetten die leiden tot een eindeloze cyclus van ontslagen, delocalisaties en loonsdalingen. Wetten die aan de arbeiders van de industrielanden een onverdraaglijk werkritme en flexibiliteit opdringen en aan hun klassebroeders van de ‘opkomende’ landen onmenselijke arbeids-omstandigheden. Wetten die de hele mensheid de vernieling indrijven, zowel op het economisch vlak als in de verveelvoudiging van de oorlogsconflicten of de ecologische catastrofes, als wij niet reageren.

- Wat de solidariteit betreft die van ons verlangd wordt met de bazen en de regering van ‘ons land’, die komt neer op het nog meer moeten slikken van soberheid of flexibiliteit in naam van de‘ competitiviteit van onze economie’. Dit wil zeggen in naam van de verdediging van de winstvoet van de Belgische bourgeoisie in de ongenadige concurrentieoorlog die zij voert met haar spitsbroeders. Zo worden wij gegarandeerd opgezet tegen de arbeiders van andere landen in een eindeloze spiraal van loondalingen, productiviteits-verhogingen en verloedering van de levensvoorwaarden.

Na de massale ontslagen bij Renault Vilvoorde, de NMBS, Sabena, Ford Genk, INBEV, DHL, Agfa Gevaert, en morgen misschien bij Opel GM, na het ‘generatiepact’, concurrentie- en werkgelegen-heidspact, dat onze lonen heeft aangevreten en de flexibiliteit heeft opgedreven tot een verschrikkelijk peil, welk perspectief biedt deze spiraal van soberheid en ongebreidelde concurrentie? De ervaring van de voorbije weken bij VW bevestigt wat steeds meer arbeiders beginnen aan te voelen: de kapitalistische markteconomie (met of zonder ‘sociale’ regulatie) heeft niets anders te bieden dan de verarming, de onzekerheid en eindeloze ellende.

Regering en vakbonden organiseren de verdeling en boezemen een gevoel van onmacht in

De zogenaamde verrassing van de Belgische bourgeoisie over de brutale aanval bij VW en haar ‘begrip’ voor de woede van de ontslagen arbeiders zijn alleen maar schijnheiligheid. Herinneren wij ons hoe ze op een cynische manier de duizenden werkplaatsen bij DHL heeft opgeofferd in naam van de ‘strijd tegen lawaaioverlast’ of hoe zij als ‘staatswerkgever’ de werkgelegenheid heeft gehalveerd bij de NMBS en binnenkort bij de Post. Bovendien komt deze sociale aardschok goed gelegen op het moment dat een nieuw inter-professioneel akkoord moet worden afgesloten waarbij de ‘loonmatiging’ moet bepaald worden voor het geheel van de industrie. Het is trouwens geen toeval dat er verschillende weken voor de aankondiging van de massale ontslagen, handig gedis-tilleerde geruchten verspreid werden over verschillende ontslag-scenario’s. En ook waren de bourgeoisie en haar vakbonden, bij het concretiseren van de cijfers, er als de kippen bij om ter plaatse de woede te kanaliseren, de arbeiders te verdelen en er een demonstratie van onmacht van te maken voor het geheel van de arbeidersklasse:

- Vanaf de definitieve aankondiging, wezen de socialistische vakbonden op de verantwoordelijken: de schuldigen waren niet de bazen en de burgerlijke staat maar de Duitse arbeiders en ‘hun’ vakbondsorganisaties, die om hun banen te redden, VW-Vorst zouden opgeofferd hebben! Wat een walgelijke leugen! De Duitse arbeiders, zoals die van alle landen zijn net zo goed het slachtoffer van de kapitalistische agressie. Onze vijanden zijn niet onze klassebroeders van een ander land of van een andere regio: zij ondergaan dezelfde wilde aanvallen op hun levens- en werkvoorwaarden. Neen!

Onze vijand is het kapitalisme dat op fatale wijze deze helse logica voortbrengt van verhoogde uitbuiting en ontslagen, deze logica van wedijver op het vlak van economie en oorlog in heel de wereld. In werkelijkheid spelen de bourgeoisie en de vakbonden (in België, net als in Duitsland) een smerig spel door de arbeiders van een land op te zetten tegen die van een ander land, door middel van een laag-bij-de-grondse chantage met lonen en tewerkstelling: “als je geen loonsverlaging en meer flexibiliteit aanvaardt, gaan wij bij de buren waar de loonkosten lager zijn” of “indien je de herstructurering en de ontslagen niet aanvaardt, plaatsen wij de productie over naar de buren”.

- Door de schijnwerpers van het alle media te richten op de machteloze woede en de ontreddering van de arbeiders bij VW, beogen de bourgeoisie en haar vakbonds-organisaties het gevoel van machteloosheid breed uit te smeren over het geheel van de Belgische arbeidersklasse. De boodschap is duidelijk: “als dit machtige contingent, dat regelmatig in de kijker liep door zijn strijd en strijdbaarheid (de media vergenoegden zich er mee om er aan te herinneren dat de fabriek in de jaren 1990 de reputatie had een fabriek te zijn van ‘stakers), zich niet kan verweren tegen dergelijke maatregelen, dan zal de arbeidersklasse het in België nergens anders kunnen “.

De opzet van zo een heisa is niet onschuldig. Regering, werkgevers en vakbonden maken zich zorgen omdat  zowat overal onder de arbeidersklasse zich een woedegevoel ontwikkelt. Het is een gevoel dat begint te ontluiken door de hervatting van de strijd in talrijke sectoren. Om deze toename van conflicten af te stoppen probeert de bourgeoisie om dit gevoel van machteloosheid en fatalisme op te leggen.

De vakbonden organiseren een maskerade van arbeiderssolidariteit

De vakbondsorganisaties zijn er bij VW in geslaagd om de uitbarsting van de strijd te verhinderen. Zij hebben aan de arbeiders gevraagd om geïsoleerd van elkaar thuis te blijven zitten, zonder informatie of perspectieven, afhankelijk van de goede wil van de bazen en van de komende onderhandelingen. Vervolgens hebben ze de arbeiders een staking opgedrongen, geen actieve en strijdbare, maar een eindeloos aanslepende (aangekondigd tot 15 december, de dag van de officiële bekendmaking van de beslissingen in Duitsland), steeds maar bij hen thuis geïsoleerd. De enige bekommernis van de vakbonden is ‘zich waardig te gedragen’, ‘het productieapparaat te beschermen’, ‘de fabriek niet te bezetten’ onder het leugenachtige voorwendsel van het niet te erg te maken voor de bazen, zeggend dat deze rekening zou houden met ‘deze verantwoordelijke houding’! Zuivere leugens! De vakbonden ontsluieren hun ware aard als verdedigers van de belangen van het kapitalisme tegen de belangen van de arbeiders!

Dat is de reden waarom ze, met de bedoeling om niet door te gaan voor pure en simpele saboteurs, een maskerade van solidariteit organiseren rond het geval VW. Het is een maskerade omdat het helemaal niets heeft van werkelijke solidariteit in een strijd om allemaal samen de bazen en de regering te doen plooien. Maar het is een formele solidariteit die er uit bestaat om op 2 december een nationale betoging zonder perspectieven te organiseren, het zenden van enkele vakbondsafvaardigingen naar de andere automobielfabrieken om er hun gelijken te ontmoeten en hun ‘steun’ te gaan afbedelen. Het is een werkelijke maskerade omdat alles opgezet wordt met als enig doel het ‘onderhandelen over de minst slechte ontslagvoorwaarden’, om steun te verlenen aan de regering bij haar ‘eis’ van een ‘nieuw industrieel project’, dat in werkelijkheid niets anders kan zijn dan een nieuwe illusie, en het bediscussiëren van de ‘herplaatsing’ van duizenden werklozen… onder de voorwaarden van het ‘Generatiepact’, ‘t is te zeggen met de verplichting om het even welk werk onder om het even welke voorwaarden te aanvaarden onder de bedreiging van het verliezen van de uitkeringen! En zoals alle illusies enkel op een mislukking kunnen uitlopen, hebben de vakbonden, zoals ze het gewend zijn, vrij spel om  de verantwoordelijkheid ervan op de rug te schuiven van de arbeiders die niet solidair genoeg zouden geweest zijn!

Heel de geschiedenis toont aan dat een dergelijke opsluiting in het vakbondskeurslijf enkel kan leiden tot de nederlaag en de ontmoediging. En dit niet omdat de vakbondsafgevaardigden van VW of de nationale secretarissen van de metaal verkocht zouden zijn: de vakbonden verdelen de arbeiders en verdedigen een verantwoordelijk beheer van de kapitalistische economie ten koste van de uitgebuiten omdat zij sedert lang deel uitmaken van de kapitalistische staatsstructuren en dat zij die logica ervan verdedigen.

Het antwoord op de aanvallen ligt in de werkelijke arbeiderssolidariteit

Heel de geschiedenis toont ook aan dat enkel de uitbreiding van de strijd naar andere fracties van de arbeidersklasse in staat is om, tijdelijk, de bourgeoisie te doen terugkrabbelen. En gezien het feit dat het broeit onder de arbeiders van talrijke sectoren, gezien de dreigingen van ontslagen in andere bedrijven, zijn dergelijke uitbreidingsmogelijkheden helemaal niet denkbeeldig. Maar dat betekent ook dat de arbeiderssolidariteit en de uitbreiding van de strijd slechts kunnen verwezenlijkt worden door de arbeiders zelf. Dat vereist massale algemene vergaderingen met beslissingsrecht, in handen genomen door de arbeiders via een massale deelname van allen en van alle sectoren in strijd. Dit kan slechts verwezenlijkt worden door de confrontatie met de vakbondssabotage aan te gaan en de strijd onder de directe controle van de arbeiders te plaatsen.

Daarom moeten wij het voorbeeld volgen van de recente strijd zoals de strijd tegen de CPE in Frankrijk, de stakingen van de metro in New York of nog die van de metaalarbeiders van Vigo in Spanje waar de uitingen van proletarische solidariteit, algemene vergaderingen onder de controle van de arbeiders, evenals de eis tot directe onderhandelingen zonder vakbondsbemiddeling, weer de kop hebben opgestoken.

Vandaag is de crisis van het kapitalisme, de alomtegenwoordige ramp van de werkloosheid en het algemene barbarendom van het systeem veel evidenter. De grote golf van sympathie voor de arbeiders van VW – veel sterker dan tijdens het aankondigen van de ontslagen bij Ford Genk twee jaar geleden – is direct verbonden aan deze erkenning die zich langzaam een weg baant ontrent de ernst van de algemene toestand en van het fundamenteel probleem dat zich stelt voor de maatschappij: welk perspectief biedt deze spiraal van soberheid en ongebreidelde concurrentie? De lonen en arbeidsvoorwaarden, afgedwongen in de loop van twee eeuwen arbeidersstrijd, worden in vraag gesteld. De menselijke arbeidskracht, als bron van rijkdom voor de maatschappij, wordt steeds meer overuitgebuit en misprezen. Dat alles is geen teken van de moeizame geboorte van een nieuw systeem maar is in tegendeel een uiting van het zieltogende kapitalisme dat een belemmering is geworden voor de vooruitgang van de mensheid. De opborrelende inspanningen vandaag naar meer arbeidersverzet, naar een terugkeer van de solidariteit, gaat steeds meer samen met een dieper nadenken over de toestand. Dit kan en moet leiden tot het in vraag stellen van dit barbaarse systeem, in het perspectief van een sociaal hoger staand systeem, het socialistische.

IKS / 24.11.06