De wervelwind van ernstige schokken in de wereldeconomie van de afgelopen twee jaar, eerst als gevolg van de coronapandemie en de verwoestende milieuvernietiging en nu in toenemende mate als gevolg van de oorlogen, heeft ook de Duitse economie onder zware druk gezet. Terwijl deze er tijdens de coronapandemie in geslaagd was om de economie tijdelijk overeind te houden, voornamelijk dankzij gigantische reddingspakketten, hebben de oorlog in Oekraïne en het daarmee gepaard gaande wereldwijde offensief van de VS op economisch vlak tot enorme kenteringen geleid.

Van alle partijen van de Tweede Internationale was de Sozialdemokratische Partei Deutschlands (SPD) veruit  de machtigste. In 1914 telde de SPD meer dan 1 miljoen leden en had ze tijdens de wetgevende verkiezingen van 1912 meer dan 4 miljoen stemmen gekregen (1). Het was in feite de enige massapartij in Duitsland en de grootste fractie in de Reichstag – hoewel ze onder het autocratisch keizerlijk regime van Willem II eigenlijk geen enkele kans had om een regering te vormen.

Tegenover de verslechtering van de levens- en arbeidsvoorwaarden en de dreiging met ontslagen hebben zich de laatste maanden in Europa talrijke bewegingen van de arbeidersklasse ontwikkeld, gekenmerkt door een sterke strijdbaarheid en een forse deelname. Zo zijn in Spanje, in september en oktober, de arbeiders van de scheeps-werven van Galicië, van het Baskenland en van Andalusië massaal in staking gegaan tegen de ontslagen. En ze gingen ook verschillende keren de straat op. Soms voegden zich bij hen arbeiders van andere bedrijven, die afhangen van deze scheepsbouw en zij kregen brede steun uit de bevolking. Nog recenter legde het personeel van het openbaar vervoer van Rome, Napels en Milaan het werk een hele dag gelijktijdig neer om loonsverhogingen te eisen. In Nederland zijn op 2 oktober 300.000 betogers op straat gekomen tegen de bezuinigingsmaatregelen van de regering Balkenende II. Ook in België zijn de bus- en trambestuurders van de hoofdstad spontaan meerdere keren in totale staking gegaan voor het aanwerven van meer chauffeurs. In Duitsland, waar de mokerhamer van een golf van ontslagen en ‘sociale’ maatregelen de centrale sectoren van de economie zal gaan treffen en de rangen gaan versterken van de vijf miljoen die al werkloos zijn, toont de arbeidersklasse al sinds maanden haar vastbeslotenheid om krachtig van zich af te bijten. In de automobielindustrie, waar de dreiging hangt van ontslagen, bevriezing van de lonen en verlenging van de werktijd, zijn de arbeiders begonnen aan een reeks van harde stakingen die startten bij Mercedes-Daimler-Chrysler in juli in Sindelfingen-Stuttgart. Midden-oktober waren het 30.000 arbeiders van Opel in Bochum die hun voorbeeld volgden, begin november gingen er meer dan 4.000 in staking bij Volkswagen. Ook in de openbare diensten lokte de aankondiging van de ‘hervorming’, met 150.000 ontslagen, een verlenging van de werktijd (van 38,5 naar 41 uur per week) en loon naar ‘prestatie’, over heel Duitsland onlangs een golf van stakingen en betogingen uit. Het staat buiten kijf dat de reacties van de arbeiders nog steeds onder controle van de vakbonden staan die de energie van de arbeiders kanaliseren om hen naar doodlopende straatjes te lokken, door hun solidariteit te breken en hen te verdelen om de aanvallen van de staat en de Duitse werkgevers door te drukken. Zo is de IG Metall er in geslaagd om de arbeiders van Volkswagen een grotere ‘flexibiliteit’ van werkuren te laten slikken. Daar komt bij dat nieuwe arbeiders worden aangenomen tegen 20% minder loon, in ruil voor de ‘verbintenis’ van de directie om tot 2007 niet over te gaan tot directe ontslagen en een premie van 1.000 euro in maart 2005 (om de loonbevriezing te ‘compenseren’). In de grote warenhuizen in Karstadt heeft de dienstenvakbond Verdi zelfs een heel slachte overeenkomst doorgaan voor een overwinning. Maar ondanks deze machtspositie van de vijanden van het proletariaat, heeft deze laatste duidelijk aangetoond dat het ontwaken van zijn strijdbaarheid niet voorbijgaand is. Integendeel, het betekent de aankondiging van een nieuwe periode in de ontwikkeling van de strijd. Ook het vraagstuk van hoe en tegen wie te strijden, stelt zich op cruciale wijze. Hierop antwoordt het pamflet dat verspreid werd door de afdeling in Duitsland van de IKS op de betogingen tijdens de staking bij Opel in Bochum, midden-oktober en waaruit wij hier lange uittreksels publiceren