“Het inschrijvingsgeld van de cursussen voor volwassenen in Vlaanderen wordt sterk verhoogd vanaf september 2007 en dat geldt ook voor de cursus Nederlands voor allochtonen die hier wonen. Daartegen is er vandaag donderdag 11.01.07 een betoging geweest bij de Vlaams Ministerie van Onderwijs, in Brussel, waar leraars en cursisten een actie gevoerd hebben […]. Graag jullie commentaren en eventueel steun. Dat gaat niet alleen over Nederlands te kunnen leren, maar ook over andere cursussen voor volwassenen. T & G.”

We willen graag ingaan op deze oproep en op verdere reacties hierover van verschillende lezers en contacten omdat ze kenmerkend zijn voor de onrust die deze nieuwe bezuinigingsmaatregel van Vlaamse minister van Onderwijs, de ‘socialist’ Vandenbroucke zaait. Deze reacties zijn ook kenmerkend voor de dynamiek en de vele vragen die door de acties worden opgeroepen. Wie is er getroffen? Hoe reageren? Samen de straat op gaan? De lessen onderbreken? Hoe oproepen tot solidariteit? De vele vragen die de actievoerders zich stellen over de weg die moet afgelegd worden om een werkelijke krachtsverhouding op te bouwen zijn inderdaad een essentieel onderdeel voor een succesvol verzet.

Een nieuwe aanval die de arbeidersklasse viseert

“Om te vermijden dat cursisten van de ene ‘huis- tuin en keukencursus’ naar de andere shoppen, stelt de minister van Onder­wijs, Frank Vandenbroucke (SP.A), voor om het inschrij­vingsgeld te verhogen.” (De Standaard, 14.02.2007). Concreet gezien komt het er op neer het inschrijfgeld per lesuur op te trekken naar 1 Euro, wat in de praktijk neerkomt op een verdrie- of verviervoudiging van de kosten (per cursus dikwijls een stijging van 100 naar 300 EUR) ! Maar zegt Vandenbroucke: “Nu fladderen te veel volwasse­nen van, pakweg, een cursus bloemschikken naar een cur­sus Italiaans en terug. Deze hobbycursisten bevolken het volwassenenonderwijs, maar in de lessen zitten evengoed volwassenen die de opleiding hard nodig hebben. Door een financiële drempel op te wer­pen, moeten vooral nog de gemotiveerde volwassenen overblijven. ” (De Standaard, 14.02.2007). Daar zullen die ‘volwassenen die de opleiding hard nodig hebben’ zeer tevreden mee zijn (sic)! Dit is de zoveelste nieuwe regelrechte aanval op de leefomstandigheden van de werkende bevolking. Deze keer via het Volwassenonderwijs. Het zal een deel van de werkende klasse belemmeren om zich verder te scholen of om te scholen en om alzo zelf te proberen hun jobkansen en levenskwaliteit te verbeteren. Voor de allochtonen zal nog een groter bedrag afgeroomd worden van hun (over)leefloon en wordt het hen nog moeilijker gemaakt om toegang te krijgen tot de arbeidsmarkt. En dan zwijgen we nog over de druk die uitgeoefend wordt met betrekking tot de aanwezigheden van de cursisten (die soms afwezig zijn omdat ze moeten werken in jobs met zeer flexibele en moeilijke uurroosters). Sommige overheidsinstanties gaan zover om van de scholen te eisen dat ze voor hen gaan klikken over wie wel of niet aanwezig is.

Dit staat in schril contrast met de veel gehanteerde slogan en beloften over de waarborg op ‘levenslang leren’ of op een ‘sociaal onderwijsbeleid’ van dezelfde ‘socialistische’ minister die hij al heel de legislatuur verkondigt en die zo breed worden uitgesmeerd in de media. Ook in Frankrijk probeerde men de CPE aanvankelijk te verkopen als een “sociale maatregel om jongeren aan werk te helpen”, ook bij VW worden de massale afdankingen en loonsverlaging verkocht “om de toekomst veilig te stellen”. Eens te meer wordt een bezuinigings- of rationalisatiemaatregel verkocht als een ‘sociale’ beslissing die de ‘toekomst moet waarborge’! De zoveelste les dus dat we van welke regering ook, met of zonder socialistische ministers, niets anders kunnen verwachten dan maatregelen die de overlevingskansen van het kapitalistisch uitbuitingssysteem moeten verhogen. Minder productiekosten, minder indirect loon, minder sociale uitgaven, duurder onderwijs, duurder cultureel en sociaal aanbod, hogere bijdrage voor gezondheid.

Maar men zou kunnen denken dat de minister misschien met de besparingsmaatregel de lonen van de leerkrachten wil verdubbelen? Wel integendeel: in heel Vlaanderen wil Vandenbroucke de vormingscentra per re­gio samenvoegen, rationaliseren dus, ‘vraag en aanbod beter afstemmen op elkaar’ wordt dit in vakjargon genoemd. Dit wil zeggen met minder personeel en minder logistieke ondersteuning en een betere ‘benuttigingsgraad’ van de geïnvesteerde middelen de boel doen draaien. Deze situatie roept juist, op zijn zachtst gezegd, veel vragen en onrust op bij het personeel: hoeveel jobs gaan hier sneuvelen en volgens welke criteria? Bovendien zouden de directies ‘goede’ leerkrachten mogen ‘belonen’ in de zin van: de ene geeft 15 uur en de andere 25 uur, voor hetzelfde loon. Leve de willekeur en het favoritisme dus! Een meesterzet van verdeel en heers.

Solidariteit opbouwen

Zowel leerkrachten, logistiek personeel als de cursisten lieten zich niet in slaap wiegen omdat ze zich bewust waren dat dit een georkestreerde bezuinigingsmaatregel is die aan de ribben zal blijven plakken van veel arbeidersgezinnen: meer dan 200.000 cursisten en enkele duizenden personeelsleden. De actie van 11 januari door leerkrachten en cursisten waarvan boven sprake was immers een eerste spontane reactie van leerkrachten en cursisten samen. Een zoektocht waarin de ordewoorden van vakbonden en directies niet werden afgewacht. In de voorbije maanden volgden in die zin verschillende acties verspreid over heel Vlaanderen terwijl de vakbonden ‘in alle stilte’ aan het onderhandelen waren. (zie ondermeer:www.neeaanleuro.be en www.platformvolwassenenon­derwijs.be). Vakbonden en inrichten­de machten en centra reageerden prompt door eigen ‘acties’ te lanceren via het ‘platform vol­wassenenonderwijs’ en op te roepen om de lessen gedurende twee dagen tien minuten te onderbreken. Wat een uitzichtloos perspectief! Hun eisenbundel bulkt bovendien uit van visies die de ene categorie tegen de andere uitspeelt en ‘constructief ingaat’ op tal van deelaspecten van het plan van de minister. Geen illusies! Om zo'n maatregel tegen te houden zullen wij moeten rekenen op de solidariteit binnen de arbeidersklasse en die ook actief gaan zoeken. Wij mogen niet geïsoleerd blijven. En daar rekenen de beleidsmakers en hun lakeien de vakbonden op. Dan kunnen zij, ieder in zijn eigen rol, de maatregel er door rammen. Wij hebben gezien hoe de arbeiders bij VW gemanipuleerd werden (zie elders in deze krant) om tot slot (en dank zij de vakbonden) afdankingen en loonsdaling door de strot geduwd te krijgen, “in naam van het gezond verstand”. Dat is wat de actievoerders willen vermijden. Maar hoe, want dat is de vraag die overal in de gesprekken die we voerden naar voor springt. Zoals de gebeurtenissen bij VW andermaal lieten zien, moeten wij onze inspanningen richten op het actief zoeken van solidariteit en daardoor naar een uitbreiding van onze strijd en het opentrekken naar gemeenschappelijke eisen. Daarvoor zullen we zelf de organisatie van de strijd in eigen handen moeten houden door tot algemene vergaderingen van de betrokkenen op te roepen en de inzet te verbreden.

Alleen door een krachtsverhouding op te bouwen tegenover de bourgeoisie kunnen wij haar besparingswoede en alle ellende van dien tijdelijk doen terugwijken. Want zij kent geen ander beginsel dan productiviteit, kostenbesparing en nastreven van winst en daarvoor moet alles wijken. De strijd van de arbeidersklasse echter kan maar leven via de solidariteit en draagt in zich de kiemen van een maatschappij die streeft naar een productie voor de werkelijke behoefte van de hele mensheid .

K. Stof&Lac / 3.3.2007