We publiceren hier uittreksels uit een lezersbrief over de toekomst van de arbeidersstrijd. De belangrijkste bekommernis van de kameraad is te begrijpen hoe en waar de komende strijd van de arbeidersklasse zich zal ontwikkelen.

De brief

"Elk jaar trekt ongeveer 1% van de Chinese bevolking (oftewel 13 miljoen mensen of meer van het platteland naar de steden. Datzelfde fenomeen deed zich in Europa voor in de negentiende eeuw, al liggen de verhoudingen nu anders en gaat het om een historische primeur.
De 'middenklasse', een begrip uit de burgerlijke sociologie, groeit numeriek met grote snelheid, en we staan nog maar aan het begin van dit proces. Het geeft ons echter een beeld van de omvang van de interne markt die in China met de dag groter wordt en die een lokaas is voor het unitaire imperialisme. China bevindt zich in zijn fase van imperialistische rijpheid en er vormt zich, nu al en tijdens de volgende generatie, een 'arbeidersaristocratie'. India volgt met slechts enkele jaren achterstand, en daarmee hebben we het over éénderde van de mensheid.
Die één procent kenmerkt ons tijdperk. Zij zijn de ontvlambare substantie van de komende klassenstrijd die eerst enkel economisch zal zijn. Daarna zal de politieke strijd volgen van het proletariaat waarvan de rangen snel aangroeien. Het imperialisme is over de hele lijn reactionair, dat is zeker, maar dat wil nog niet zeggen dat de productiecapaciteit zich niet meer ontwikkelt. Wanneer het zich niet meer kwalitatief ontwikkelt (destructiecapaciteit en crises), dan ontwikkelt het nog kwantitatief. We moeten het vermogen tot verrotting van het imperialisme niet onderschatten, dat ziet hoe zijn tegenstellingen toenemen en dat gedeeltelijke of plaatselijke crises kent die zelf het resultaat zijn van zijn ontwikkeling [...]. Want als geheel vindt het kapitalisme momenteel oplossingen en daarom is er geen scherpe crisis en zien we ook zo'n sociale passiviteit in de welvarende metropolen van het imperialisme (de klassenstrijd in Europa en de Verenigde Staten staat vandaag erg zwak) [...]"

Ons antwoord

De drie voornaamste ideeën die in deze goed uitgewerkte brief verdedigd worden zijn:

1. Het kapitalisme kent enkel "gedeeltelijke of lokale crises" want "in zijn geheel" "vindt het vandaag oplossingen" waardoor het "een scherpere crisis" kan vermijden. Beter nog : grote delen van de wereld, zoals China en India, zitten in volle economische hoogconjunctuur.
2. Die goede gezondheid van het kapitalisme verklaart de 'passiviteit' van de arbeiders in Europa en de Verenigde Staten, knusjes geïnstalleerd in het comfort van de "welvarende metropolen".
3. Voor de toekomst zou de hoop komen van de arbeidersmassa's in streken van Azië, de ware "brandstof van de komende strijd".

Het kapitalisme is een zieltogend systeem

Het is vanzelfsprekend van groot belang om te proberen begrijpen, zoals de kameraad doet, hoe het kapitalisme zich de laatste tientallen jaren ontwikkeld heeft. De arbeidersklasse is sinds de Tweede Wereldoorlog heel erg veranderd. Europa en deels ook de Verenigde Staten zijn geleidelijk aan gedesindustrialiseerd. Momenteel werken de arbeiders, als ze tenminste niet werkloos zijn, voornamelijk in de dienstensector. Daarentegen kende de industriële arbeidersklasse in Latijns-Amerika en vooral in Azië een grote numerieke groei, die tot 80% van klasse omvat.

Maar zijn al die verschuivingen echt het resultaat van de economische vitaliteit van het kapitalisme op wereldvlak, zoals de propaganda van de bourgeoisie ons graag wil laten geloven? Natuurlijk niet, integendeel! Het is juist door de onstuitbare verheviging van de economische crisis sinds het einde van de jaren 1960 dat de bourgeoisie van de centrale landen de fabrieken gesloten heeft en overgeplaatst naar landen van de 'derde wereld' waar de arbeidskracht goedkoper is en dat ze miljoenen proletariërs op de keien heeft gezet. De tendens tot het verdwijnen van de arbeiders uit de industriesector in Europa heeft geleid tot hele treinen ontslagen en tot het opduiken van massale werkloosheid in de "welvarende metropolen".

Het kapitalisme, als geheel, is een zieltogend systeem. Te midden van de koortsachtige concurrentie tussen alle naties, en afhankelijk van de geostrategische belangen, de allianties, de vlucht vooruit in de schuldenmakerij en de monetaire ontregelingen, kunnen sommige landen gedurende enige tijd een sterke groei meemaken. Maar telkens steekt de crisis onherroepelijk en nog heviger de kop weer op en veegt alle illusies weg die door de media worden verspreid over dergelijke zogenaamde 'economische wonderen'. Dat was het geval met Argentinië en Brazilië in de jaren 1980, met de 'tijgers en draken' in de jaren 1990. Dat is ook het lot dat China en India te wachten staat in de komende jaren. In tegenstelling tot wat onze lezer meent is het proletariseringsproces van de uitgebuite klasse in Azië hoegenaamd niet hetzelfde als wat zich "voordeed in Europa in de negentiende eeuw".

Er wordt nu of in de volgende generatie geenszins een 'arbeidersaristocratie' gevormd. In China en in India is de werkelijke tendens die van een volslagen verpaupering van de arbeidersklasse. De uitbuiting wordt er ten top gedreven. De fabrieken zijn er echte 'industriële werkkampen': de arbeiders slapen en eten ter plaatse, ze werken zeventig uur per week en meer... dat alles om na enkele maanden uitgeput gewoon op straat te worden gegooid. En als in de opkomstperiode van het kapitalisme de arbeiders in het oude Europa van de negentiende eeuw hun levensomstandigheden geleidelijk zagen verbeteren met een opeenvolging van hervormingen die het resultaat waren van hun strijd, dan hebben de proletariërs van Azië vandaag slechts één vooruitzicht: steeds meer uitbuiting en ellende, en niets anders. Vandaag zijn de levensomstandigheden van de arbeiders op de vijf continenten getekend door het waarmerk van het verval van het kapitalisme, van zijn onoverkomelijke en steeds scherper economische crisis.

De ervaring van de arbeidersklasse in Europa is een schat voor het wereldproletariaat

De arbeidersklasse in Europa 'passief' noemen en die van Azië 'ontvlambaar materiaal', zoals de kameraad doet, leidt tot de veronderstelling dat de toekomst van de strijd afhangt van de arbeiders in China en India. Dit deel van het proletariaat zou de te onverschillig geworden klassenbroeders uit de landen van West-Europa en Noord-Amerika achter zich aan kunnen trekken. Het klopt dat de arbeiders in het oosten er door hun schrikwekkende levensvoorwaarden toe gedreven worden massaal de strijd aan te gaan wanneer ze een staking ontketenen, zoals in mei en juni 2006, in Bangladesh, toen twee miljoen textielarbeiders strijd voerden die door zijn omvang en strijdbaarheid indrukwekkend was. Maar belangrijker dan het aantal en de woede staat in de ontwikkeling van de toekomstige gevechten de kwestie van het bewustzijn voorop.

Inderdaad, voor het eerst in de geschiedenis is de revolutionaire klasse een uitgebuite klasse. Omdat ze in de maatschappij over geen enkele economische macht beschikt, haalt ze haar kracht niet enkel uit haar aantal en concentratie op de productieplaatsen, maar ook en vooral uit zijn ontwikkeling en bewustzijn. Haar vermogen om zich in de strijd collectief te organiseren, om zichzelf te zien als klasse, om in haar schoot de eenheid en solidariteit te smeden tussen verschillende sectoren en verschillende generaties... dat maakt de macht uit van het proletariaat.

Het is dus geen toeval dat het vandaag in het hart van Europa is dat de arbeidersklasse opnieuw ontdekt hoe ze haar strijd via soevereine algemene vergaderingen haar strijd in handen kan nemen, zoals dat gebeurde tijdens de strijd tegen het CPE in Frankrijk (startbaancontract) of tijdens de staking van de metaalarbeiders in Vigo in Spanje in de lente van 2006. Natuurlijk is die strijd nog zeer zwak in verhouding tot de oorlog en hongersnood die de planeet teisteren. Maar het belangrijkste is niet de omvang van de strijd maar de overwegingen die ze in de arbeidersrangen laten zien. Daarover mag geen twijfel bestaan: een strijd zoals de beweging van de jonge generaties van de arbeidersklasse tegen het CPE geeft duidelijk aan dat onze klasse een nieuw perspectief geopend heeft dat op termijn naar massastrijd leidt.

Precies die dynamiek probeert de bourgeoisie met alle mogelijke middelen verborgen te houden, en daarbij schrikt ze voor geen enkele leugen terug over de strijd, als ze die strijd niet gewoon doodzwijgt. De voorbeeldige strijd van de metaalarbeiders van Vigo werd zo verpletterd onder complete mediastilte.

De arbeiders in Europa hebben een ervaring en geschiedenis die hen 4de verantwoordelijkheid geven de voornaamste referentie te zijn voor de internationale strijd. Natuurlijk hebben de arbeiders van de landen in Azië of Zuid-Amerika af te rekenen met vreselijke levensomstandigheden en is hun woede immens. Maar het is in Europa dat het kapitalisme ontstaan is. In Europa, op een territorium dat alles bij elkaar beperkt is, leven al twee eeuwen miljoenen arbeiders, stapelen ze strijdervaringen op, worden ze geconfronteerd met de meest doortrapte valstrikken van de bourgeoisie, met de sabotage door de vakbonden en het democratische bedrog. De arbeiders van Europa zullen de weg wijzen, door de doeleinden en methodes te tonen die het mogelijk maken de eenheid, solidariteit en het vertrouwen binnen het proletariaat te ontwikkelen.

Het kapitalisme is een failliet systeem. Het valt de arbeidersklasse aan in alle landen. In Duitsland, in de Verenigde Staten, in China en elders heeft het voor ons enkel steeds meer uitbuiting en steeds meer ellende in petto. Maar onder de mokerslagen van de economische crisis houdt het proletariaat geleidelijk het hoofd weer hoog, het sluit de rangen om eensgezind de strijd aan te gaan. De strijd van de arbeidersklasse is bij uitstek internationaal: hij is als een aardbeving waarvan de schokgolven zich voortplanten naar alle hoeken van de wereld. Het epicentrum van die aardbeving ligt in Europa, bij de wieg van het kapitalisme. Het meest ervaren proletariaat, gelouterd door de geschiedenis, heeft de mogelijkheid en verantwoordelijkheid zijn strijd te ontwikkelen, zijn klassenbroeders uit de andere delen van de wereld achter zichzelf te mobiliseren. Daarvoor is het nodig dat het doorgaat zich het eigen verleden weer toe te eigenen dat verborgen en bedolven ligt onder de ideologische fratsen en leugens van de bourgeoisie.

Wat betreft de revolutionairen: één van hun opdrachten bestaat eruit in alle landen het beste van de tradities van de arbeidersstrijd in verleden, heden en toekomst door te geven. Dat heeft de IKS bijvoorbeeld gedaan tijdens de beweging tegen het CPE in Frankrijk, waarbij ze de internationale black-out ingesteld door de bourgeoisie doorbrak.

Pawel
 

Voetnoten

(1) We kunnen hier niet in een paar woorden samenvatten waaruit de economische groei van China werkelijk bestaat, en waarom de aard daarvan andermaal het failliet van het kapitalisme aantoont. In komende artikelen zullen we op deze belangrijke kwestie terugkomen en wij roepen onze lezers op aan dit debat deel te nemen en het te verrijken met hun vragen, twijfels en analyses.

(2) De term 'arbeidersaristocratie' verwijst naar een welbepaald concept van de arbeidersklasse waarmee we het geheel oneens zijn. Meer daarover in ons artikel Arbeidersaristocratie: een sociologische theorie om de arbeidersklasse te verdelen, beschikbaar op onze website https://www.nl.internationalism.org.

(3) Om zich een idee te vormen van de vreselijke levens- en uitbuitingsomstandigheden in China, zie bijvoorbeeld: Temps moderne, horaires antiques van Pietro Basso.