In de nasleep van de rellen die deze week in het hele land uitgebroken waren, onderwerpen de woordvoerders van de heersende klasse – regering, politici, media, enzovoort - ons aan een oorverdovende campagne die er op gericht is om ons hun 'programma' voor de toekomst te doen steunen: verregaande bezuinigingen en een toenemende repressie tegen iedereen die zich daarover beklaagt.

Groeiende soberheid, omdat zij geen antwoord hebben op de dodelijke economische crisis van hun systeem. Zij kunnen alleen verder door te snijden in banen, lonen, sociale verworvenheden, pensioenen, gezondheidszorg en onderwijs. Dat kan enkel een verslechtering betekenen van juist die maatschappelijke omstandigheden, die een groot deel van een gehele generatie er van overtuigt dat er voor hen geen enkele toekomst bestaat. Om die reden wordt elke ernstige discussie over de sociale en economische oorzaken van de rellen afgedaan als het 'excuseren' van de relschoppers. Het zijn criminelen, zo wordt ons voorgehouden, en dus zal er tegen hen opgetreden als criminelen. Einde verhaal. Dat komt dan zeer goed uit, omdat de staat geen enkel voornemen heeft om nog geld te pompen in de binnensteden, zoals hij dat deed na de rellen van de jaren 1980.

Verhoogde repressie, omdat dat het enige is wat onze heersers ons kunnen bieden. Zij gaan maximum profijt halen uit publieke bezorgdheid over de vernieling, die veroorzaakt is door de rellen, om de uitgaven voor de politie te verhogen, om hen uit te rusten met rubberkogels en waterkanonnen, zelfs om over te gaan tot de avondklok en het leger op straat te brengen. Deze wapens, samen met de toegenomen bewaking van de sociale netwerken van het internet en het 'snelrecht', dat uitgesproken wordt tegen hen die na de rellen werden aangehouden, zal niet enkel ingezet worden tegen plunderaars en herrieschoppers. Onze heersers weten maar al te goed dat de crisis een opkomend getij van sociale revolte en arbeidersstrijd bewerkstelligd, die zich verbreid heeft van Noord-Afrika tot Spanje en van Griekenland tot Israël. Zij zijn er zich heel goed van bewust dat zij in de toekomst te maken zullen gaan krijgen met zulke massale bewegingen. En ondanks al hun democratisch pretenties zullen zij, net als de openlijk dictatoriale regimes zoals in Egypte, Bahrein of Syrië, bereid zijn om geweld tegen hen te gebruiken. Dat hebben zij vorig jaar in Groot-Brittannië al getoond tijdens de studentenstrijd.

Het 'moreel hoogstaande peil' van de heersende klasse

De campagne over de rellen is gebaseerd op de bewering dat zij een moreel hoogstaande peil hebben. Het loont de moeite om even in te gaan op de kern van deze beweringen. De spreekbuizen van de staat veroordelen het geweld van de rellen. Maar het is diezelfde staat die nu op een veel grotere schaal geweld gebruikt tegen de bevolkingen van Afghanistan en Libië. Geweld dat elke dag wordt voorgesteld als heldhaftig en onbaatzuchtig, terwijl het enkel dient van de belangen van onze heersers te vrijwaren.
De regering en de media veroordelen de wetteloosheid en criminaliteit. Maar het was de wreedheid van hun eigen krachten van rust en orde, die in de eerste plaats de rellen deden ontvlammen: van het neerschieten van Mark Duggan tot de hooghartige behandeling van zijn familie en haar medestanders, die demonstreerden voor het politiebureau van Tottenham om te weten te komen wat er precies was gebeurd. En dit komt bovenop een lange waslijst van mensen uit buurten zoals Tottenham, waar mensen in voorarrest doodgegaan zijn of op straat dagelijks te maken hebben met pesterijen van de politie.
De regering en de media veroordelen de hebzucht en het egoïsme van de plunderaars. Maar zij zijn de bewakers en propagandisten van een maatschappij, die functioneert op basis van de georganiseerde hebzucht, van de opeenhoping van weelde in de handen van een kleine minderheid. Ondertussen wordt de rest van ons niet aflatend gestimuleerd om producten te consumeren die hun winsten realiseren, om onze waardigheid af te meten aan de hoeveelheid spullen die wij kunnen kopen. En aangezien ongelijkheid niet alleen vastgebakken zit in dit systeem, maar ook steeds maar erger wordt, kan het geen verassing zijn dat diegenen die onderaan aan de ladder verkeren en zich de blinkende dingen niet kunnen veroorloven, waarvan men zegt dat zij ze nodig hebben, denken dat het antwoord op hun probleem gelegen is het jatten van wat en wanneer ze maar kunnen.
De heersers veroordelen deze kleinschalige plunderingen, terwijl zij zelf deelnemen aan een uitgebreide operatie van plundering op wereldschaal – de olie- en houtkapmaatschappijen die uit winstbejag de natuur leegroven, de speculanten die rijkelijk beloond worden voor het opdrijven van de voedselprijzen, de wapenverkopers die profiteren van dood en vernieling, de fatsoenlijke financiële instellingen die miljarden witwassen uit de drugshandel. Een wezenlijk deel van deze diefstal maakt dat een toenemend deel van de uitgebuite klasse de armoede, de uitzichtloosheid en de criminaliteit ingeduwd wordt. Het verschil ligt er in dat de wetschenders de onderaan de maatschappij verkeren, gewoonlijk gestraft worden, terwijl de top van de misdaad de dans ontspringt.
Kortom: de moraal van de heersende klasse bestaat niet.

De hamvraag: hoe zich verzetten?

De hamvraag die ons bezighoudt – de grote meerderheid –, die niet profiteert van deze reusachtige plunderoperatie die men kapitalisme noemt, is de volgende: hoe kunnen wij onszelf afdoende verdedigen wanneer dit systeem, dat nu openlijk in de schulden steekt, en verplicht is om alles van ons af te pakken?
Zijn de rellen, zoals wij die de laatste week gezien hebben in Groot-Brittannië, een methode om terug te vechten, om er controle op te krijgen, om onze krachten te verenigen, om voor onszelf een andere toekomst uit te stippelen?
Velen, die deelnamen aan de rellen drukten hun ergernis uit over de politie en over de bezitters van de rijkdom, die zij zien als de belangrijkste oorzaak van hun armoede. Maar bijna onmiddellijk hebben de rellen meer negatieve elementen naar boven gehaald, meer duistere gedragingen die gevoed zijn door tientallen jaren van sociale verloedering in de armste stadswijken, van de cultuur van de bendes, van het zich eigen maken van de heersende filosofie van ieder voor zich en 'wordt rijk of sterf”. Zo ontspoorde het oorspronkelijke protest tegen de politie-repressie in een chaos van anti-sociale en anti-arbeiders acties: intimidatie en achterbaks beroven van individuen, het vernielen van buurtwinkels, aanvallen op personeel van brandweer en ziekenwagens, en het lukraak afbranden van gebouwen, soms nog terwijl de bewoners binnen waren.
Zulke acties bieden absoluut geen perspectief om weerstand te bieden aan het dievensysteem waarin wij leven. Integendeel, ze dienen alleen om de verdelingen nog groter te maken onder diegenen die te lijden hebben onder het systeem. Geconfronteerd met aanvallen op de lokale winkels en gebouwen, bewapenden sommige inwoners zichzelf met baseball-stokken en vormden 'beschermingseenheden'. Anderen namen daags na de rellen als vrijwilligers deel aan de schoonmaakoperaties. Veel gewone mensen beklaagden zich over het gebrek aan aanwezigheid van de politie en eisten strengere maatregelen.
Wie gaat er het meest profiteren van deze verdelingen? De heersende klasse en haar staat. Zoals wij al gezegd hebben: de machthebbers zullen er zich nu op beroepen een mandaat te hebben van het volk om hun machinerie van politie en militaire repressie op te voeren, om alle vormen van protest en politieke onvrede te brandmerken als vormen van criminaliteit. De schuld van de rellen werd al in de schoenen geschoven van 'anarchisten' en pas een week of twee geleden maakte de ‘Met’ (Metropolitan) de vergissing de aanbevelingen van over verlinken van mensen, die een klasseloze maatschappij nastreven, te publiceren.
De rellen vormen een weerspiegeling van het slop waarin het kapitalisme is terechtgekomen. Ze zijn geen vorm van arbeidersstrijd, eerder een uitdrukking van razernij en wanhoop in een toestand waarbij de arbeiders als klasse afwezig is. Plundering is geen stap vooruit naar een hogere vorm van strijd, maar een hindernis op weg daarheen. Vandaar de gerechtvaardigde frustratie van een vrouw die duizenden konden zien op Youtube die de plundering aanklaagde omdat het de mensen belette om bijeen te komen en het te hebben over waarvoor er moet gestreden worden: “Ik wordt ziek van jullie allemaal.. wij komen totaal niet samen om te vechten voor een zaak. Het enige wat we doen is bagagekluizen openbreken...”.
Bijeenkomen en vechten voor een zaak, dat zijn methodes van de werkenden klasse. Dat is de moraal van de proletarische klassestrijd, maar de arbeiders lopen gevaar om zodanig te worden aangevreten door de atomisering en het nihilisme dat hele sectoren van de arbeidersklasse vergeten zijn, wie ze eigenlijk zijn.

Maar er is een alternatief

In de massale en veel omvattende bewegingen in Tunesië, Egypte, Spanje, Griekenland of Israël ontwaren wij dat de arbeidersklasse haar klasse-identiteit hervindt en de klassestrijd weer ontstaat. Ondanks al hun zwakheden, laten deze bewegingen ons een glimp zien van een andere manier van strijden: door bijeenkomsten op straat, waar iedereen een stem heeft; door intensieve politieke discussie waar elk punt bediscussieerd kan worden; door de georganiseerde verdediging tegen politie en tuig, door arbeidersbetogingen en stakingen; door het stellen van het vraagstuk van de revolutie, van een volledige andere maatschappijvorm. Een maatschappij die niet gebaseerd is op ‘oog om oog, tand om tand’, maar op solidariteit onder menselijke wezens, niet op de productie voor verkoop en winst, maar op een productie voor wat wij werkelijk nodig hebben.
Samengevat komt het er op neer dat, gezien de verdelingen, die ontstaan zijn door de rellen, de staat erin geslaagd is zijn boodschap door te duwen dat iedere strijd tegen het huidige systeem alleen maar kan uitlopen op blinde vernieling. Hierdoor ziet het er naar uit dat de ontwikkeling van een echte beweging van de klasse in Groot-Brittannië nog grotere moeilijkheden zal moeten trotseren dan daarvoor. Maar op wereldschaal blijft het perspectief bestaan: een dieper wordende crisis van deze werkelijk zieke maatschappij en een toenemend bewust en georganiseerd verzet van de uitgebuiten. Daar zal ook de heersende klasse in Groot-Brittannië niet van gespaard blijven.

IKS / 14.08.2011