Voor al diegenen die nog van mening zijn dat de laatste en beste hoop van de mensheid de revolutionaire omverwerping van wereldkapitalisme is, is het onmogelijk om het begin van het jaar 2017 te begroeten zonder eraan te herinneren dat het de 100ste verjaardag van de Oktoberrevolutie is. En wij weten ook dat al diegenen die erop aandringen dat er geen alternatief is voor het huidige maatschappelijke systeem, dit op hun eigen manier zullen herdenken.

Velen van hen zullen het natuurlijk negeren of zullen zijn betekenis afzwakken door ons te vertellen dat dit enkel oude geschiedenis is. Sindsdien is alles veranderd – en wat heeft het voor zin om te spreken over een revolutie van de arbeidersklasse als de arbeidersklasse niet meer bestaat of zo achteruitgegaan is dat de term ‘arbeidersrevolutie’ zelfs kan worden geassimileerd met proteststemmen ten gunste van de Brexit of Trump, met name in oude industriële centra die door globalisering zijn gedecimeerd?

Of als de omwenteling, die in 1917 de wereld deed schudden, in gedachte wordt genomen, wordt ze in de meeste gevallen afgeschilderd als soort verschrikkelijke gebeurtenis, maar met een zeer welomlijnde ‘moraal’: pas op, dit is wat er gebeurt wanneer je het huidige systeem uitdaagt, als je voor het waanidee valt dat een hogere vorm van het maatschappelijk leven mogelijk is. Je krijgt nog iets veel slechter.

Je krijgt terreur, goelags, de alomtegenwoordige totalitaire staat. Het begon met Lenin en zijn fanatieke bende Bolsjewiki, die met hun staatsgreep in Oktober 1917 de nieuwe democratie van Rusland om zeep brachten. Het eindigde met Stalin, die de hele maatschappij omvormde tot één groot kamp van dwangarbeid. En toen stortte het allemaal in, wat voor eens en voor altijd liet zien dat het onmogelijk is om moderne samenleving te organiseren, anders dan via de methodes van het kapitalisme.

We hebben niet de illusie dat het gemakkelijk zal zijn om in 2017 uit te leggen wat de Oktoberrevolutie werkelijk betekende. Momenteel verkeren we in een periode van uiterste moeilijkheden voor de arbeidersklasse en haar kleine revolutionaire minderheden, een periode die overheerst wordt door een gevoel van hopeloosheid en verlies van ieder vooruitzicht op de toekomst, door de sinistere groei van nationalisme en racisme, dat dient om de arbeidersklasse te verdelen en tegen elkaar op te zetten, door de met haat gevulde demagogie van de populisten aan de rechterzijde, en door het geraffineerde oproepen om de ‘democratie’ te verdedigen tegen dit nieuwe autoritair gedoe aan de linkerzijde.

Maar dit is ook een ogenblik voor ons om te herinneren aan het werk van onze politieke voorlopers, de Linkskommunistische fracties die de vreselijke nederlagen van de revolutionaire bewegingen overleefden, welke door de gebeurtenissen in Rusland 1917 waren ontketend, en die probeerden om helderheid te verschaffen ten aanzien van de daaropvolgende ontaarding en ondergang van die kommunistische partijen, die waren gevormd om leiding te geven op het pad naar de revolutie.

De helderste Linkskommunistische stromingen, zoals degene die waren gegroepeerd rond de revue Bilan in de jaren 1930 en Internationalisme in de jaren 1940 verzetten zich tegen de open terreur van de contra-revolutie in zowel zijn Stalinistische als fascistische vormen, alsmede tegen het meer versluierde bedrog van democratie. Ze begonnen het enorme karwei op zich te nemen om de ‘balans’ op te maken van de revolutie. E tegen al die bedriegers, bevestigden zij bovenal opnieuw wat essentieel en positief was geweest van de Oktoberrevolutie. In het bijzonder benadrukten zij:

•  Dat de ‘Russische’ revolutie slechts betekenis had als de eerste overwinning van de wereldrevolutie, en dat haar enige hoop was geweest de uitbreiding van proletarische macht over de rest van de planeet;

• Dat het de bekwaamheid had bevestigd van de arbeidersklasse om de burgerlijke staat te ontmantelen en nieuwe organen van politieke macht te scheppen (met name de sovjets of de raden van arbeidersafgevaardigden);

• Dat het de noodzaak aantoonde van een revolutionaire politieke organisatie die de principes van internationalisme en de autonomie van de arbeidersklasse verdedigen.

Tegelijkertijd begonnen de revolutionairen van de jaren 1930 en de jaren 1940 ook met de pijnlijke analyse van de duurbetaalde fouten die waren gemaakt door Bolsjewiki in een situatie die geen enkele arbeiderspartij ooit had meegemaakt, in het bijzonder:

• De groeiende tendens van de partij om zich in de plaats te stellen van de sovjets, en de fusie van de partij met de staat die na Oktober was ontstaan, iets wat niet alleen de macht van de sovjets maar ook de capaciteit van de partij ondermijnde om de klassenbelangen van de arbeiders te verdedigen, zelfs in oppositie met de nieuwe staat;
   
•  De toevlucht tot de ‘Rode Terreur’ in antwoord op de Witte Terreur van de contra-revolutie – een proces dat ertoe leidde dat de Bolsjewiki betrokken raakten in de onderdrukking van proletarische bewegingen en organisaties;

• De tendens om het staatskapitalisme te beschouwen als overgangsstadium naar het socialisme, en zelfs identiek daaraan.

De IKS heeft, vanaf het begin, getracht dit werk voort te zetten: het trekken van de lessen van de Oktoberrevolutie en de internationale revolutionaire golf van 1917-23. Wij hebben in de loop van de jaren een vrij aanzienlijke bibliotheek aan artikels en pamfletten ontwikkeld, die deze absoluut essentiële era in de geschiedenis van onze klasse behandelt. In het komende jaar, en daarna, zullen wij ervoor zorgen dat deze teksten meer toegankelijk worden voor onze lezers, door een bijgewerkt dossier samen te stellen van onze belangrijkste artikelen over de Oktoberrevolutie en de internationale revolutionaire golf.

Iedere maand of zo zullen wij [op de belangrijkste websites van de IKS] artikels plaatsen die het meest direct overeenstemmen met de chronologische ontwikkeling van het revolutionaire proces of die reacties bevatten op de belangrijkste vragen die worden gesteld door de aanvallen van de burgerlijke propaganda of door discussies in en rond het proletarische politieke milieu. Zo zullen wij deze maand, op de voorpagina van onze website, een artikel plaatsen over de Februari-revolutie, dat voor het eerst was geschreven in 1997.

Dit zal worden gevolgd door artikels over de Aprilstellingen van Lenin, over de Juli-dagen, over de Oktober-opstand, enzovoort; en wij zijn van plan langere tijd door te gaan met dit proces, precies omdat het drama van de revolutie en de contra-revolutie een aantal jaren duurde en in geen geval beperkt was tot Rusland, maar had zijn weerklank over de hele planeet, van Berlijn tot Sjanghai, van Turijn tot Patagonië, en van de Clydeside tot Seattle.

Tegelijkertijd, zullen wij proberen aan deze verzameling nieuwe artikels toe te voegen die kwesties behandelen die wij nog niet diepgaand hebben onderzocht (zoals de toenmalige aanval tegen de revolutie door de heersende klasse, het probleem van de ‘Rode Terreur, enzovoort); artikels die antwoorden op de huidige campagnes van kapitalisme gericht tegen het revolutionaire geheugen van de arbeidersklasse. Verder ook artikels die de voorwaarden voor de proletarische revolutie vandaag zullen bekijken – wat zij gemeen hebben met de tijd van de Oktoberrevolutie, maar ook en vooral welke betekenisvolle veranderingen er in de loop van de afgelopen 100 jaar hebben plaatsgevonden.

Het doel van deze publicatieonderneming is niet eenvoudig historische gebeurtenissen te ‘vieren’ of te ‘herdenken’, die lang geleden hebben plaatsgevonden. Het is de bedoeling de visie te verdedigen dat de proletarische revolutie momenteel zelfs nog een grotere noodzaak is dan in 1917.

Geconfronteerd met de verschrikkingen van de eerste imperialistische wereldoorlog, besloten de revolutionairen van toen dat het kapitalisme zijn periode van neergang was ingegaan, die de mensheid voor de keuze stelde tussen socialisme en barbarendom; en de nog grotere verschrikkingen - gesymboliseerd in plaatsnamen zoals Auschwitz en Hiroshima - die volgden op de nederlaag van de eerste poging om de socialistische revolutie, bevestigde op grimmige wijze hun diagnose. Een later eeuw, vormt het voortbestaan van het kapitalisme een dodelijke bedreiging voor de overleving van de mensheid zelf.

Geschreven vanuit haar gevangeniscel, in 1918, en aan de vooravond van de revolutie in Duitsland, drukte Rosa Luxemburg haar fundamentele solidariteit uit met de Oktoberrevolutie en de Bolsjewistische Partij, ondanks alle zeer ernstige kritieken van de fouten van Boljewiki, in het bijzonder de politiek van uit de Rode Terreur. Haar woorden zijn nog net zo relevant voor onze eigen toekomst als ze waren voor de toekomst waar ze zelf mee werd geconfronteerd:

“Het gaat erom dat men in de politiek van de bolsjewieken het wezenlijke van het onwezenlijke onderscheidt, de kern van het toeval. In deze laatste periode, waarin wij in de gehele wereld voor de beslissende definitieve strijd staan, was en is het belangrijkste probleem van het socialisme, de brandende kwestie van deze tijd, niet een of ander onderdeel van de tactiek, maar de bekwaamheid tot actie van het proletariaat, de revolutionaire energie van de massa, het machtsstreven van het socialisme in het algemeen. In dit opzicht zijn Lenin en Trotski met hun vrienden de eersten geweest die het wereldproletariaat zijn voorgegaan met hun voorbeeld, zij zijn tot nu toe nog steeds de enigen die gelijk Hutten kunnen zeggen: ‘Ik heb het gewaagd!’

Dat is het wezenlijke en blijvende van de politiek der bolsjewieken. In dit opzicht hebben zij zich de onsterfelijke historische verdienste verworven dat zij door de verovering van de politieke macht en de praktische probleemstelling van de verwerkelijking van het socialisme het internationale proletariaat zijn voorgegaan en de confrontatie tussen kapitaal en arbeid in de gehele wereld ten zeerste hebben bespoedigd. In Rusland heeft men dat probleem slechts kunnen stellen. Men heeft het in Rusland niet kunnen oplossen, het kan alleen internationaal worden opgelost. En in die zin behoort de toekomst overal toe aan het 'bolsjewisme' ”.

IKS