2. De voorwaarden van de proletarische revolutie

Printer-friendly version

Elke sociale revolutie is de daad waarmee de klasse die de nieuwe productieverhoudingen invoert haar politieke heerschappij over de maatschappij vestigt. De proletarische revolutie vormt geen uitzondering op deze regel, maar haar voorwaarden en inhoud zijn fundamenteel verschillend van de revoluties uit het verleden.

Omdat deze plaatsvonden op het keerpunt tussen twee productiewijzen waarin de schaarste overheerste hadden zij tot taak de overheersing door de ene uitbuitende klasse te vervangen door die van een andere uitbuitende klasse: dit kwam tot uiting in het vervangen van de ene eigendomsvorm door een andere eigendomsvorm, van het ene soort van bevoorrechting door een andere soort van bevoorrechting.

De proletarische revolutie daarentegen heeft tot doel productieverhoudingen gebaseerd op schaarste te vervangen door productieverhoudingen die gebaseerd zijn op overvloed. Daarom betekent de proletarische revolutie ook het einde van iedere vorm van eigendom, bevoorrechting of uitbuiting.

Deze verschilpunten verlenen de proletarische revolutie de volgende kenmerken, die de arbeidersklasse, als ze wil slagen, moet begrijpen en beheersen:

  1. Zij is de eerste vorm van revolutie met een wereldomvattend karakter, ze kan uitsluitend haar doel bereiken door zich te veralgemenen over alle landen, omdat zij samen met het privé-eigendom alle grenzen moet opheffen van de sectoren, regio’s en staten die daarmee samenhangen. Het is de veralgemening van de heerschappij van het kapitalisme op wereldschaal die van deze noodzakelijkheid ook een mogelijkheid heeft gemaakt.
  2. De revolutionaire klasse is voor de eerste keer in de geschiedenis tegelijkertijd ook de uitgebuite klasse van het oude systeem en daardoor kan zij zich bij het veroveren van de politieke macht niet baseren op enige economische macht. Integendeel, in tegenstelling tot wat steeds in het verleden gold, gaat het grijpen van de politieke macht door het proletariaat noodzakelijkerwijs juist vooraf aan de overgangsperiode waarin de overheersing van de oude productieverhoudingen vernietigd wordt ten gunste van de nieuwe.
  3. Het feit dat voor het eerst een maatschappelijke klasse tegelijk revolutionaire en uitgebuite klasse is, houdt ook in dat haar strijd als uitgebuite klasse op geen enkel moment gescheiden van of tegengesteld aan haar strijd als revolutionaire klasse kan zijn. Integendeel, zoals het marxisme vanaf het begin af aan stelde tegenover de proudhonistische en kleinburgerlijke theorieën, wordt de ontwikkeling van de revolutionaire strijd bepaald door de verdieping en veralgemening van de strijd van het proletariaat als uitgebuite klasse.