Men denkt gewoonlijk dat de Chinese economie ontsnapt aan de globale crisis van het kapitalisme, maar men zou dat moeten zeggen tegen de duizenden Chinese arbeiders, die gedurende de laatste weken deelnamen aan de golf van stakingen die veel regio's van het land  beroerden!

De strijd, waarover het meeste werd gemeld, is de strijd die plaats hadden in de Honda-fabrieken, die tot nu toe drie stakingsgolven kenden; tijdens de eerste daarvan slaagden de arbeiders er zelfs in een loonsverhoging tot  24% te verkrijgen.

Bij Foxconn (Ipod fabrikant), waar recentelijk veel zelfmoorden gebeurden, hebben de stakers een loonsverhoging van 70% gekregen. In de KOK-fabriek (fabrikant van onderdelen), zijn er confrontaties geweest tussen de arbeiders en de ordediensten, naar aanleiding van de poging van deze laatsten om  de arbeiders te verhinderen de straat op te trekken om hun strijd kenbaar te maken.

De Chinese media heeft geen black-out gelegd over deze strijd, omdat het allemaal buitenlandse bedrijven betrof en ze deze conflicten  hebben gebruikt om een regeringspropaganda op poten te zetten tegen hun regionale Japanse en Zuid-Koreaanse rivalen. In werkelijkheid hebben veel arbeiders van Chinese bedrijven  deelgenomen aan stakingsbewegingen in meerdere steden. Politie en andere veiligheidsdiensten werden geregeld tegen hen ingezet.

Stakingen die zich uitbreiden.

De media buiten China hadden snel door dat er iets belangrijks bezig was. Met titels als « De opgang van een Chinese arbeidersbeweging » (Businessweek.com),   « De nieuwe generatie  schudt het arbeidsmilieu door elkaar in China » (Reuters) en « Stakingen brengen China in moeilijkheden door sociale beroering » (Associated Press), erkent de bourgeoisie en haar media  dat de actuele beweging verder gaat dan de groeiende ontevredenheid  van de Chinese arbeidersklasse die ze kende van de voorbije periode.

Het artikel van Associated Press (11 juni 2010), meldt dat « de autoriteiten lang de lokale en beperkte protestbewegingen hebben getolereerd van de arbeiders, ontevreden met hun loon of andere kwesties, en zodoende erkenden dat er misschien een noodzaak was tot uitweg voor deze frustraties », maar de Financial Times (11 juni 2010)  voegt daarbij dat « er tekenen zijn dat de sociale protestbewegingen veel uitgebreider en gecoördineerd waren dan men dacht, daarmede schrik veroorzakend, dat, geconfronteerd met de mogelijkheid van gelijkaardige eisen, de kosten van de multinationals zou kunnen  verhogen. »

Een econoom die in Hong Kong verblijft en die wordt aangehaald door de Daily Telegraph (10 juni 2010) herhaald dit door volgende te schrijven: « één enkele vonk is al wat er nu nodig is om elk nieuws doorheen gans China te laten verspreiden, hetgeen zou kunnen leiden tot gelijkaardige stakingsacties in andere fabrieken ». (Sociale bewegingen)

Werk en kapitaal

De « experts » trachten de redenen van deze strijd en hun tendens om andere arbeiders te inspireren en zich verder uit te breiden,  te minimaliseren: « De arbeiders houden zich onderling op de hoogte dank zij draagbare telefoons en Sms-berichten. Zij vergelijken hun lonen en hun arbeidsomstandigheden, dikwijls met deze van arbeiders uit hun oorspronkelijke provincie. Zij gebruiken deze informaties om te onderhandelen met hun bazen,  legt Joseph Cheng, professor aan de stadsuniversiteit van Hong Kong uit.  Deze (Sociale bewegingen) hebben sinds het begin van het jaar plaats in de Delta's van de Pearl River en de Yangtsé wegens tekort  aan arbeidskrachten. » (Financial Times, 11 juni 2010)

En zoals een andere « expert » samenvat: « een van de stakingen had plaats omdat de arbeiders uiteindelijk enkel nog berichtjes naar elkaar stuurden »  vermeldt Dong Baohua, universiteitsprofessor recht van de universiteit van Politiek en  West-Chinees recht. De moderne technologie bevordert het uitbreken van stakingen » (Financial Times, 11 juni 2010)

De technologische innovaties worden wel degelijk gebruikt door de arbeiders, maar dit legt niet uit waarom ze staken, waarom ze zich hergroeperen om te strijden. Wat het wel uitlegt zijn de werkomstandigheden in dewelke zij werken en leven.  Volgens de officiële statistieken bestond het Chinees B(ruto)B(innenlands)P(roduct) in 1983, voor 56% uit  lonen; zij zijn gezakt tot 36% in 2005. Gedurende de laatste 5 jaren, heeft bijna een op vier Chinese arbeiders geen loonsverhoging gekregen. Indien iemand zich verrijkt heeft dank zij het Chinese economisch wonder, dan is het niet de arbeidersklasse. De recente verhogingen van het minimumloon in de grote geïndustrialiseerde provincies zoals  Guangdong,  Shandong, Ningxia en  Hubei werden uitgelegd als een poging om tegemoet te komen aan de inflatie-effecten, maar zelfs de Staatsmedia hebben soms toegegeven dat ze ook tot doel hadden de sociale onvrede te voorkomen.

In het dagblad dat de officiële lijn weergeeft, het Dagblad van het Volk ( 9 juni 2010), kan men in een artikel, op het voorste blad, met de titel: « De experts voorzien een verhoging van werkconflicten  », lezen, dat « de in meridiaal China ontstane stijgende sociale conflicten aanleiding zullen geven tot een tendens van loonsverhoging in een nabije toekomst ».

Dit wordt voorgesteld als een « opportuniteit », maar er wordt geen enkele uitleg verschaft voor de « conflicten ». Nochtans kan men, zoals een functionaris uitlegt naar aanleiding van investeringsprojecten  van ondernemingen in Hong Kong, zoals de kapitalisten, overal de rekening maken: « Indien de arbeidskost verhoogt, zullen de winsten verlagen en is het mogelijk dat de fabrieken worden verplaatst naar landen waar de arbeidskost goedkoper is ».

Zich organiseren in vakbonden of daarbuiten?

Het is reeds lang, dat het ongeduld en de frustratie ten opzichte van de vakbonden zich verder ontwikkelen in China. Deze organen, duidelijke staatsorganismen, proberen niet alleen de stakingen te ontmoedigen of te verhinderen, maar hebben bovendien fysisch geweld gebruikt (zoals bij Honda) tegen de arbeiders die als reactie de syndicale afgevaardigden  bevochten hebben. Het is geen toeval dat de arbeiders andere wegen hebben gezocht.

Bijvoorbeeld wordt in een artikel van de New York Times (10 juni 2010), aangehaald dat « de hier en daar ontstane stakingen, de Chinese provincies beginnen te bereiken, die tot nu toe gespaard gebleven waren  van sociale onlusten », eveneens vermeldt wat er is gebeurd bij Honda tijdens een van die stakingen: « hier hebben de arbeiders een democratische organisatie ontwikkeld met gekozenen vanuit hun basis, om hen te vertegenwoordigen bij de collectieve onderhandelingen met het patronaat. Zij vragen ook het recht om een syndicaat op te richten dat los staat van de nationale federatie van syndicaten dat gecontroleerd wordt door de regering, die zich reeds lang hoofdzakelijk bezig houdt met de sociale vrede te bewaren voor de buitenlandse investeerders. »

Het is hier noodzakelijk te herinneren aan de experimenten  van de Poolse arbeiders in 1980-81, waarbij het ganse land getroffen werd door stakingen en tijdens welke arbeidersvergaderingen hun eigen comités en andere organisatievormen hebben opgericht. De hele macht van deze beweging is verzwakt geworden, door het idee om een « vrije vakbond » op te richten in tegenstelling tot de vakbonden, die door de staat werden geleid.

Dat idee heeft zich gematerialiseerd in de oprichting van  Solidarnosc, een vakbond dat de beweging vanaf het begin van de jaren 1980 begon te ondermijnen en eindigde met een regering van bezuinigingen  met Lech Walesa als president in het begin van de jaren 1990.

De pogingen van de arbeiders om hun strijd zelf in hand te nemen  kan verschillende vormen aannemen, of het nu basisafgevaardigden zijn, verkozen comités, delegaties naar andere arbeiders of massale vergaderingen waarin de arbeiders de organisatie van hun strijd zelf beslissen.Wat belangrijk is, is de dynamiek van de beweging te begrijpen.

Tijdens de eerste staking bij Honda, heeft een delegatie een verklaring gegeven dat duidelijk de bestaande illusies aantoonde i.v.m.  de mogelijkheden van vakbonden, maar waarin ook heel goede ideeën zaten. Bijvoorbeeld: « wij strijden niet enkel voor de rechten van 1800 arbeiders, maar  voor de rechten van de arbeiders van het ganse land », duidelijk aantonend dat de bezorgdheid van de arbeiders verder ging dan hun eigen fabriek.

Er is ook een fragment, dat, deeluitmakend van één document,  bevestigt: « Het is de plicht van de vakbond om de collectieve belangen van de arbeiders te verdedigen en de arbeidersopstanden te leiden » en dat aantoont dat andere ideeën zich ook ontwikkelen: «  Wij allen, arbeiders van Honda Auto Parts Manufacturing Cy, Ltd,  moeten één blijven en ons niet laten verdelen door de directie(....). Wij roepen al onze arbeiders kameraden op om hun standpunt te uiten bij hun arbeidersafgevaardigden. Alhoewel deze vertegenwoordigers niet alle arbeiders van alle afdelingen omvatten, toch verzamelen zij nauwgezet en gelijkwaardig alle opinies van alle fabrieksarbeiders.  De arbeiders van de productielijn die gemotiveerd zijn en willen deelnemen aan de directieonderhandelingen, kunnen zich aansluiten bij de delegatie via verkiezingen...Zonder de goedkeuring van de algemene arbeidersvergadering, zullen de afgevaardigden geen enkel eenzijdig akkoord geven voor een voorstel dat niet tegemoet komt aan bovenvermeldde eisen. » (Libcom.org) Men kon tevens lezen op Businessweek.com: « Wij roepen alle arbeiders op om een hoge mate van eenheid te bewaren en om niet toe te laten dat de kapitalisten ons verdelen. »

De materiële omstandigheden in China, die de strijd en de vraag hoe zich te organiseren stimuleren, zijn dezelfde die arbeiders overal ter wereld tegenkomen.

Car / 11.06.10