Een van de eerste tekenen van een herontwaken van de arbeidersklasse na het verraad van haar organisaties en het eerste jaar van slachtingen in de imperialistische oorlog van 1914-18 was de conferentie die in september 1915 in Zimmerwald, Zwitserland, werd gehouden en die een klein aantal internationalisten uit verschillende landen bijeenbracht. De conferentie was een forum waar veel verschillende standpunten over de oorlog naar voren werden gebracht - de meerderheid daarvan neigde naar pacifisme, terwijl slechts een minderheid ter linkerzijde een openlijk revolutionair verzet tegen de oorlog verdedigde. Maar de linksen in Zimmerwald bleven op deze en volgende conferenties aandringen op verduidelijking; en dit werk - in combinatie met de heropleving van de klassenstrijd op een meer algemeen niveau, culminerend in de revolutionaire uitbarstingen in Rusland en Duitsland - zou de geboorte betekenen van een nieuwe wereldwijde politieke partij gebaseerd op duidelijk revolutionaire standpunten - de Kommunistische Internationale, opgericht in 1919[1].

Vandaag de dag zijn we nog ver verwijderd van de vorming van zo'n partij, vooral omdat de arbeidersklasse nog een lange weg te gaan heeft voordat ze opnieuw de kwestie van revolutie kan stellen. Maar tegenover een wereldsysteem dat naar zelfvernietiging hobbelt, tegenover de intensivering en verspreiding van imperialistische oorlogen, zien we kleine tekenen van een heroplevend bewustzijn over de noodzaak van een internationaal en internationalistisch antwoord op kapitalistische oorlog. Zoals we al zeiden in ons vorige artikel over de Praagse "Actieweek"[2], was de bijeenkomst in Praag zo'n teken - niet minder heterogeen en verward dan de eerste Zimmerwald conferentie, en veel ongeorganiseerder, maar niettemin een teken.

Voor ons, een organisatie die haar oorsprong vindt in de Kommunistische Linkerzijde van de jaren 1920, en daarvoor in de linkerzijde van Zimmerwald rond de Bolsjewiki en andere groeperingen, was het noodzakelijk om zoveel mogelijk aanwezig te zijn op de Praagse bijeenkomst om een aantal politieke principes en organisatiemethoden te verdedigen door:

- Tegenover de heersende desorganisatie die delen van de "Actieweek" in een actief fiasco veranderde, de noodzaak van een georganiseerd en open debat te stellen rond welbepaalde agenda's en gericht op duidelijke resultaten. Dit betekent dat vergaderingen moeten worden voorgezeten, dat er aantekeningen moeten worden gemaakt, dat er conclusies moeten worden getrokken, enzovoort.

- Tegenover de onmiddellijke drang om alleen te praten over "wat kunnen we nu doen", de noodzaak om te discussiëren in een breder historisch kader om de aard van de huidige oorlogen te begrijpen, de krachtsverhoudingen tussen de twee grote klassen en het perspectief voor toekomstige massale klassenbewegingen.

- Tegenover het idee van "exemplarische", substitutionistische acties door kleine groepen met het doel de oorlogsinspanningen van verschillende staten te saboteren, de noodzaak om te erkennen dat alleen de massale mobilisatie van de arbeidersklasse een echte oppositie tegen de imperialistische oorlog kan vormen; en dat, in eerste instantie, zulke bewegingen eerder zullen voortkomen uit de strijd tegen de gevolgen van de economische crisis (natuurlijk verergerd door de groei van een oorlogseconomie) dan uit directe massa-acties tegen oorlog.

Om dergelijke standpunten naar voren te brengen, was het nodig om verzet aan te tekenen tegen de voorgenomen uitsluiting van de procedure van de groepen van de Kommunistische Linkerzijde door de elementen achter de organisatie van de Actieweek. Op deze kwestie komen we hieronder terug.

In ons eerste artikel, dat tot doel had een beschrijving te geven van de chaotische uitkomst van de Actieweek, en enkele van de onderliggende redenen daarvoor aan te dragen, wezen we ook op de constructieve rol die de groepen van het Linkskommunisme, maar ook enkele andere elementen, speelden in een poging een georganiseerd kader op te bouwen voor een serieus debat (wat de "Zelfgeorganiseerde Assemblee" werd genoemd). De IKS-delegatie steunde dit initiatief, maar we maakten ons geen illusies over de moeilijkheden waarmee deze nieuwe formatie te maken zou krijgen, en nog minder over de mogelijkheden dat er een soort georganiseerd vervolg op het evenement zou komen - als eerste stap de organisatie van een website die als forum zou kunnen dienen voor debatten die niet in Praag ontwikkeld konden worden. Het lijkt er nu op dat zelfs deze minimale hoop op niets is uitgelopen en dat het nodig zal zijn om vanaf nul te beginnen om de parameters en mogelijkheden van toekomstige bijeenkomsten te definiëren.

Andere balansen van het evenement

Sinds het einde van de Praagse week zijn er maar weinig pogingen geweest om te beschrijven wat er gebeurd is, laat staan om politieke lessen te trekken uit deze overduidelijke mislukking. Het Anarchist Communist Network heeft een kort verslag[3] geschreven, maar het lijkt zich vooral te richten op de problemen die veroorzaakt werden door de verdeeldheid onder Tsjechische anarchisten tussen "verdedigers van Oekraïne " en degenen die een internationalistisch standpunt over de oorlog nastreefden. Dit was zeker een element in de desorganisatie van de manifestatie, maar, zoals we in ons eerste artikel betoogden, het is nodig om veel dieper te gaan dan dit - op zijn minst, op de activistische benadering die nog steeds overheerst onder de anarchisten die tegen de oorlog zijn op een internationalistische basis.[4]

Voor zover wij weten zijn het meeste commentaar wordt geleverd door degenen die het meest vijandig staan tegenover de groepen van de Kommunistische Linkerzijde. Allereerst een groep uit Duitsland die zich richt op solidariteit met gevangenen[5] Deze groep was alleen aanwezig aan het einde van de eerste dag van de Zelfgeorganiseerde Assemblee en een deel van de tweede, voordat ze naar de officiële conferentie[6] ging, waar volgens haar een aantal interessante discussies plaatsvonden, terwijl ze ons helemaal niets vertelt over wat er besproken werd. Maar ze zijn heel duidelijk over wie ze de schuld geven van het saboteren van de actieweek:

"We realiseerden het ons op dat moment niet, maar het was al duidelijk dat in de toch al chaotische situatie groepen probeerden de bijeenkomst van binnenuit op te blazen, naast de aanvallen van NAVO-anarchisten, waar op dat moment andere conflicten tussen groepen werden uitgevochten. In de eerste plaats door Linkskommunistische groepen".

Dus in plaats van te proberen een uitweg te bieden uit de chaotische situatie die de officiële organisatoren hadden nagelaten, waren de Linkskommunistische groepen er alleen maar op uit om het erger te maken!

De vervormingen en laster van Tridni Valka

Het meest "substantiële" verslag van wat er gebeurde wordt geleverd door de Tsjechische groep Tridni Valka, waarvan de meeste mensen dachten dat ze betrokken waren bij de organisatie van de actieweek - en met reden, want op hun website stonden alle aankondigingen erover[7]. Maar het meest substantiële aan dit artikel zijn de vele vervormingen en laster die erin staan. Naar onze mening heeft dit artikel drie hoofddoelen:

- Ze willen hun eigen verantwoordelijkheid voor het fiasco verbergen door de schuld te geven aan wat zij afschilderen als een volledig apart "organisatiecomité" waarvan de samenstelling tot op de dag van vandaag een mysterie is. Tridni Valka beweert dat het alleen voorstander was van het niet-openbare Anti-Oorlog Congres aan het einde van de week en dacht dat de organisatoren niet over de middelen beschikten om een hele week aan evenementen te organiseren. Ze zijn vooral kritisch over de "anti-oorlogsdemonstratie" die gepland stond voor de vrijdag van de week, die de dag ervoor als zinloos en als een bedreiging voor de veiligheid was afgewezen door alle elementen die zich uitspraken voor het boycotten van de demonstratie ten gunste van het voortzetten van het politieke debat (d.w.z. het houden van de Zelf Georganiseerde Assemblee). En toch is de aankondiging die mensen opriep om deel te nemen aan de demonstratie nog steeds te vinden op de website van Tridni Valka[8]. Deze verwarring is het onvermijdelijke resultaat van een politieke opvatting die een duidelijke politieke afbakening tussen verschillende organisaties vermijdt of verwerpt en het dus onmogelijk maakt om uit te maken welke groep of comité verantwoordelijk is voor welke beslissing, een situatie die alleen maar verwarring en wantrouwen kan zaaien.

- Ze proberen hun politiek van uitsluiting van het Linkskommunisme van het congres te rechtvaardigen, eerst door een terminologisch argument aan te voeren over het label "Kommunistisch Links", vervolgens door een aantal historische voorbeelden te geven die de bestaande groepen van de Kommunistische Linkerzijde ervan beschuldigen te proberen een "massapartij" op te bouwen naar bolsjewistisch model; door te beweren dat alle groepen van het Linkskommunisme pleitten voor de ondertekening van het Verdrag van Brest-Litovsk in 1918 door de Bolsjewiki ("een echte steek in de rug voor de proletariërs in Rusland, Duitsland en Oostenrijk-Hongarije, een 'verraad' zouden sommigen zeggen!"); door de Zimmerwald conferentie en de Zimmerwald Linkerzijde te hekelen, waar de Linkskommunisten ook naar verwijzen, als niets anders dan een stelletje pacifisten en door te beweren zelfs dat "het zogenaamde 'Linkskommunisme' het standpunt van de Derde Internationale over het koloniale vraagstuk verdedigt (min of meer, afhankelijk van de nuances die door elk van deze organisaties worden voorgestaan)". Al deze argumenten worden aangevoerd om aan te tonen dat de standpunten van het Linkskommunisme onverenigbaar waren met deelname aan het Anti-Oorlogscongres. We kunnen hier niet op al deze argumenten ingaan, maar één of twee punten moeten zeker genoemd worden, omdat ze de omvang van de onwetendheid (of opzettelijke verdraaiing) in het artikel van Tridni Valka onthullen: ten eerste is de kritiek op het sociaaldemocratische idee van de massapartij in eerste instantie ontwikkeld door niemand minder dan de Bolsjewiki vanaf 1903[9]; in Rusland in 1918 was het juist het verzet tegen het Verdrag van Brest-Litovsk dat aanleiding gaf tot het ontstaan van de Linkskommunistische fractie in de Russische partij (hoewel het waar is dat sommige linkskommunisten, met name de Italiaanse fractie, - naar onze mening terecht - later argumenteerden tegen het standpunt van "revolutionaire oorlog" dat de linkskommunisten aanboden als alternatief voor het ondertekenen van het Verdrag); en wat betreft het argument dat de huidige groepen van het Linkskommunisme allemaal het standpunt van de Derde Internationale over het koloniale vraagstuk blijven verdedigen... . . we kunnen Tridni Valka verwijzen naar een willekeurig aantal artikelen op onze website die precies het tegenovergestelde beweren.

- Tenslotte willen ze de IKS definitief uitsluiten van het proletarische kamp. Waarom? Omdat we beweerden dat de groep die Tridni Valka het sterkst heeft beïnvloed, de Groupe Communiste Internationaliste, uiteindelijk flirtte met terrorisme en dat Tridni Valka nooit heeft verduidelijkt welke verschillen ze hadden met de GCI. Het antwoord van Tridni Valka: "Het is zeer waarschijnlijk dat de Tsjechische (en andere) staatsveiligheidsdiensten blij zullen zijn met dit soort 'onthullingen' en 'informatie' over de vermeende banden van onze groep 'met terrorisme'. Met dank aan de onderkruipers van de IKS, dat zichzelf beter IKS-B zou kunnen noemen, met een B voor 'Bolsjewiek' maar vooral voor 'Verrader'! Verdomde verklikkers!!!"

Integendeel: de IKS heeft lang geleden zijn politieke verantwoordelijkheid genomen door de pretenties van de GCI als het nec plus ultra van het internationalisme aan de kaak te stellen door hun steeds groteskere steun voor terroristische acties en organisaties als uitingen van het proletariaat in kaart te brengen: beginnend met het Populair Revolutionair Blok in El Salvador en het Lichtend Pad in Peru, en culminerend in het zien van een proletarisch verzet in de gruweldaden van Al Qaida[10]. Dergelijke politieke standpunten stellen alle echte revolutionaire organisaties duidelijk bloot aan onderdrukking door de staatsveiligheidsdiensten, die het zullen gebruiken om internationalisme gelijk te stellen met islamitisch terrorisme. Bovendien hebben we een ander facet laten zien van het vermogen van de GCI om het werk van de politie te doen: hun dreigementen met geweld tegen onze kameraden in Mexico, van wie sommigen al fysiek waren aangevallen door Mexicaanse maoïsten[11].Als Tridni Valka enig verantwoordelijkheidsgevoel had ten opzichte van de noodzaak om het internationalistische kamp te verdedigen, zouden ze zich publiekelijk hebben gedistantieerd van de dwalingen van de GCI.

We hebben ons laatste woord nog niet gezegd over de lessen van de Praagse gebeurtenis, noch over andere pogingen om een internationalistisch antwoord op de oorlog te ontwikkelen, maar we konden niet om deze aanvallen heen. Door de traditie van de Kommunistische Linkerzijde voor te stellen als niets anders dan een obstakel voor de poging om de bescheiden internationalistische krachten van vandaag samen te brengen, onthullen de auteurs van deze aanvallen dat zij het zijn die tegen deze poging zijn. In toekomstige artikelen willen we reageren op de balans die het CWO van de conferentie heeft opgemaakt en ingaan op enkele van de belangrijkste kwesties die door de conferentie aan de orde zijn gesteld. Dat betekent in het bijzonder dat we dieper ingaan op de vraag waarom we volhouden dat alleen de echte beweging van de arbeidersklasse zich kan verzetten tegen de imperialistische oorlog, waarom alleen de omverwerping van het kapitalisme een einde kan maken aan de toenemende spiraal van oorlog en vernietiging, en waarom de activistische aanpak die de voorkeur heeft van de meerderheid van de groepen die deelnamen aan de Actieweek alleen maar kan leiden tot een impasse.

Amos