Afgelopen voorjaar heeft de IKS haar 16e congres gehouden. “Het Congres is het soevereine orgaan van de IKS” staat in onze statuten. Daarom is het zoals altijd onze verantwoordelijkheid tegenover de arbeidersklasse van een dergelijke belangrij­ke ge­beurtenis verslag te doen en de voornaamste oriëntaties ervan naar voren te ha­len.

Afgelopen voorjaar heeft de IKS haar 16e congres gehouden. “Het Congres is het soevereine orgaan van de IKS” staat in onze statuten. Daarom is het zoals altijd onze verantwoordelijkheid tegenover de arbeidersklasse van een dergelijke belangrij­ke ge­beurtenis verslag te doen en de voornaamste oriëntaties ervan naar voren te ha­len. (1)

De werkzaamheden van het congres hebben het onderzoek van de heropleving van de klassengevechten en de verant­woordelijkheden die deze heropkomst meebrengt voor onze organisatie in het centrum geplaatst, in het bijzon­der ten aanzien van de ontwik­keling van een nieuwe generatie van elementen die zich richten op een revolutionair politiek perspectief. Tegelijkertijd blijft de oorlogsbarbarij zich ontketenen in een ka­pitalistische wereld die geconfronteerd wordt met een onoplosbare economische cri­sis; specifieke rapporten over de imperia­listische conflicten en de crisis zijn tijdens het congres voorgesteld, bediscussieerd en goedgekeurd. De wezenlijke elementen van deze rapporten worden weergegeven in de resolutie over de in­ternationale situatie.

Deze resolutie herinnert eraan dat de IKS de huidige historische periode analyseert als de ultieme fase van het verval van het kapitalisme, de fase van ontbinding van de bur­gerlijke maatschappij, waarin deze laatste bij levende lijve verrot. Zoals we al herhaal­delijk uit­eengezet hebben komt deze ontbinding voort uit het feit dat geen van beide onverzoenlijk tegenover elkaar staande klassen van de maatschappij,  bourgeoisie en proletariaat, erin slaagt om, tegenover de onherroepelijke historische ineenstorting van de kapitalistische economie, haar eigen antwoord door te zetten: de wereldoorlog voor de eerste, de kommunistische revolutie voor de tweede. Deze historische voorwaarden bepalen de wezenlijke kenmerken van het leven van de huidige burgerlijke maat­schappij. Het is met name in het kader van deze analyse van de ontbinding dat we het voortduren en verergeren kunnen begrijpen van een hele reeks calamiteiten die de mensheid vandaag teisteren, in de eerste plaats de oorlogsbarbarij, maar ook andere verschijnselen zoals de onstuitbare vernietiging van het milieu of de rampzalige ge­volgen van ‘natuurram­pen’ zoals de tsunami van vorige winter. Deze historische voor­waarden die samengaan met de ontbinding drukken ook zwaar op het proletariaat en op zijn revolutio­naire organisaties en vormen een van de voornaamste oorzaken van de moeilijkheden die onze klasse en onze organisatie sinds het begin van de jaren 1990 ondervinden, zoals we in voorgaande artikelen al vaak hebben aangetoond. (zie Internationale Revue, Engels-, Frans- en Spaanstalige uitgave, nr. 62)

De heropleving van de klassengevechten

Het 15e congres had vastgesteld dat de IKS haar crisis van 2001 overwonnen had, in het bijzonder omdat zij begrepen had dat die crisis een uitdrukking in onze eigen ran­gen was van de verderfelijke effecten van de ontbinding. Tegelijkertijd had het con­gres de moeilijkheden vastgesteld die de arbeidersklasse bleef ondervinden in haar strijd tegen de kapitalistische aanvallen, met name haar gebrek aan zelfvertrouwen.

Sinds dit congres echter, dat in het voorjaar van 2003 gehouden werd, kon de voltalli­ge vergadering van het centraal orgaan van de IKS in de herfst van dat­zelfde jaar on­derstrepen: “De grootschalige mobilisaties van het voorjaar 2003 in Frankrijk en Oostenrijk vertegenwoordigen een keerpunt in de klassenstrijd sinds 1989. Ze zijn een eerste stap van betekenis in het herstel van de strijdwil van de ar­beidersklasse na de langste periode van terugval sinds 1968.” (Internationale Revue, Engels-, Frans- en Spaanstalige uitgave, nr. 119)

Zo’n keerpunt in de klassenstrijd kwam niet als een verrassing voor de IKS, want het 15e congres kondigde dit vooruitzicht al aan. De resolutie over de internationale situa­tie die door het 16e congres is aangenomen, precizeert in dat verband: “De gevechten in de periode 2003-2005 hebben de volgende kenmerken vertoond:- zij betroffen belangrijke sectoren van de arbeidersklasse in landen in het hart van het wereldkapitalisme (zoals Frankrijk in 2003);- zij drukten een bekommernis uit om meer uitdrukkelijk politieke kwesties;- voor het eerst sinds de revolutionaire golf hebben zij Duitsland weer als centraal punt voor de arbeidersgevechten doen verschijnen;- de kwestie van de klassensolidariteit heeft zich op veel bredere en explicietere wijze gesteld dan op welk moment ook in de jaren 1980, met name in de recente bewegin­gen in Duitsland.”

De resolutie die het 16e congres heeft aangenomen stelt vast dat verschillende mani­festaties van dit keerpunt in de krachtsverhouding tussen de klassen “samengegaan zijn met de opkomst van een nieuwe generatie van elementen die op zoek zijn naar po­litieke duidelijkheid. Deze nieuwe generatie heeft zich zowel gemanifesteerd in een nieuwe toevloed van openlijk gepolitiseerde elementen als in nieuwe lagen arbeiders die voor de eerste keer de strijd aangaan. Zoals bepaalde belangrijke manifestaties hebben duidelijk gemaakt, wordt op dit moment de basis gesmeed voor de eenheid tus­sen de nieuwe generatie en de ‘generatie van ‘68’ – zowel de politieke minderheid die in de jaren 1960 en 70 de kommunistische beweging heropbouwde als de bredere la­gen arbeiders die de rijke ervaring van de klassenstrijd tussen 1968 en 89 hebben meege­maakt .”

De verantwoordelijkheid van de IKS tegenover de opkomst van nieuwe revolutionaire krachten

De andere wezenlijke bekommernis van het 16e congres is dan ook geweest om onze organisatie opge­wassen te maken tegen haar verantwoordelijkheid tegenover de op­komst van deze nieuwe elementen die zich oriënteren op de klassenstandpunten van de Kommunistische Linkerzijde. Dat brengt met name de activiteitenresolutie die het congres heeft aangenomen tot uitdrukking:

“De strijd om de nieuwe generatie te winnen voor de klassenstandpunten en voor het militantisme staat vandaag centraal in al onze activiteiten. Dat geldt niet alleen voor onze tussenkomst, maar voor het geheel van onze politieke overdenking, van onze dis­cussies en van onze militante bekommernissen.”

Dit werk van hergroepering van nieuwe militante krachten omvat met name hun ver­dediging tegen alle pogingen om hen te vernietigen of in impasses te leiden. En die verdediging kan enkel tot een goed einde gebracht worden wanneer de IKS zichzelf weet te verdedigen tegen de aanvallen waarvan zij het doel­wit is. Het vorige congres had reeds vastgesteld dat onze organisatie in staat was ge­bleken de bijzonder onge­rechtvaardigde aanvallen van de IFIKS (2) af te slaan, waar­door deze haar verklaarde doel niet konden bereiken, namelijk de IKS te vernietigen, of tenminste het grootst mogelijke aantal afdelingen ervan. In oktober 2004 heeft de IFIKS een nieuwe aanval tegen onze organisatie ondernomen, waarbij ze zich baseerde op de lasterlijke verkla­ringen van een ‘Circulo de Comunistas Internaciona­listas’ in Argentinië, die zich voorstelde als de opvolger van de ‘Nucleo Comunista Internacional’ (NCI) waarmee de IKS sinds eind 2003 discussies en con­tacten ontwikkeld had. Spijtig genoeg heeft het IBRP zijn steentje bijgedragen aan dit schandalige manoeuvre door in verschillen­de talen één van de meest leugenachtige en hysterische verklaringen van deze ‘Circulo’ tegen onze organisatie te publiceren, en die maandenlang op de IBRP-website te laten staan. Door omgaand do­cumenten op onze internetsite te publiceren hebben we deze aanval kunnen afslaan en de aanvallers tot zwijgen kunnen brengen. De ‘Circulo’ werd ontmaskerd voor wat zij was: een fictie uitgevonden door burger B., een armzalig avonturier op het zuidelijk halfrond. Want de strijd tegen dit offensief van de ‘triple alliantie’ van avonturisme (B.), parasitisme (IFIKS) en opportunisme (IBRP) was tegelijk een strijd voor de verdediging van de NCI als inspan­ning van een kleine kern kameraden om inzicht te ontwikkelen in de standpun­ten van de Kommunistische Linkerzijde en een band te smeden met de IKS. (3)

Voor dit werk gericht op zoekende elementen, moet de IKS een vastberaden tussen­komst voeren. Maar zij moet ook alle aan­dacht geven aan de diepgang van de argu­mentatie die in discussies naar voren wordt gebracht, en aan de kwestie van het poli­tieke gedrag. Anderzijds moet het opkomen van nieuwe kommunistische krachten een ster­ke aansporing zijn voor de overdenking en de energie, niet alleen van de militan­ten, maar ook van de elementen die getroffen wer­den door de teruggang van de arbei­dersklasse vanaf 1989: “De gevolgen van de hui­dige historische ontwikkelin­gen zul­len een gedeelte van de generatie van 1968 op­nieuw politiseren, elementen die eerder af­geleid en vergiftigd werden door burgerlijk links. Die gevolgen hebben al oude mili­tanten terug in beweging gebracht, niet al­leen van de IKS, maar ook van an­dere pro­letarische organisaties. Elk van de manifestaties van deze fermentatie vertegenwoor­digt een kostbaar potentieel voor het opnieuw verwerven van de klassenidenti­teit, de strijdervaring, en het historisch perspectief van het proletariaat. Maar deze verschil­lende potentiëlen kunnen zich maar realiseren wanneer ze samengebracht worden door een organisatie die het historisch bewust­zijn, de marxistische methode en de or­ganisatorische aanpak vertegenwoordigt die vandaag alleen de IKS kan bie­den. Dat maakt de voortdurende ontwikke­ling van de historische capaci­teiten met het oog op de lange termijn, het militante begrip en de centralisatie van de or­ganisatie tot cru­ciale elemen­ten voor het historisch perspectief.”

Het congres heeft het grote belang onderstreept van het theoretische werk in de huidi­ge situatie: “De organisatie kan slechts aan haar verantwoordelijkheden voldoen, zo­wel tegenover de revolutionaire minderheden, als tegenover de klasse in haar geheel, wanneer ze in staat is het proces te begrijpen dat de toekomstige partij voorbereidt in de bredere context van de algemene evolutie van de klassenstrijd. Het vermogen van de IKS om de veranderende krachtsverhouding tussen de klassen te analyseren, om tussen te komen in de gevechten en in de politieke overdenking in de klasse, is van be­lang voor de evolutie van de klassenstrijd op lange termijn. Maar vandaag al, op de kor­te termijn, is het cruciaal voor de verovering van onze leidende rol jegens de nieu­we gepo­litiseerde generatie. De organisatie moet deze theoretische overdenking voortzetten, zoveel mogelijk concrete lessen trekken uit haar tussenkomst, en de sche­ma’s van het ver­leden voorbijstreven.”

Tenslotte heeft het congres bijzondere aandacht besteed aan de kwestie die het plat­form van onze organisatie afsluit: “De verhoudingen tussen de verschillende delen van de organisatie en de verschillende militan­ten vertonen noodzakelijkerwijs de spo­ren van de kapi­talistische maatschappij en kunnen daarom geen eilandje van kommunistische ver­houdingen binnen het kapitalisme vormen. Toch mogen zij niet in flagrante tegenspraak zijn met het doel dat de revolutionairen nastreven en zij base­ren zich noodzakelijkerwijs op een onderlinge solidariteit en een wederzijds vertrou­wen, die erop wijzen dat de organisatie tot de klasse behoort die draagster is van het kommunisme.”

Een dergelijke vereiste vraagt, net als alle andere vereisten waaraan een marxisti­sche orga­nisatie het hoofd moet bieden, om theoretische overdenking:

“In die mate dat de organisatievraagstukken en de kwesties van politiek gedrag van­daag centraal staan in de debatten binnen en buiten de organisatie, zal de discussie van de verschillen­de oriëntatieteksten [die deze onderwerpen behandelen]een centra­le krachtlijn van ons theoretisch werk in de komende twee jaar vormen. Deze vraag­stukken leiden ons naar de wortels van de recente organisatori­sche crises, ze raken de fundamentele ba­sis van ons militante engagement, en vormen cen­trale kwesties van de revolutie in het tijd­perk van de ontbinding. Ze zijn dus geroepen om een cen­trale rol te spelen in de her­nieuwing van de militante overtuiging en in het herwinnen van de smaak voor de theo­rie en voor de marxistische methode, die ieder vraagstuk met een histori­sche en theoretische benaderingswijze behandelt.”

Enthousiasmerende perspectieven

De congressen van de IKS zijn altijd momenten van enthousiasme voor het geheel van haar leden. Hoe zou het ook anders kunnen wanneer militanten uit drie continenten en dertien lan­den, gedreven door dezelfde overtuiging, elkaar ontmoeten om samen te discussiëren over de vooruitzichten van de historische beweging van het proletariaat. Maar het 16e congres was nog meer enthousiasmerend dat de meeste vorige.

Gedurende bijna de helft van de 30 jaar van haar bestaan, beleefde de IKS een terug­val in het bewustzijn van het proletariaat, de verstikking van zijn strijd en de uitdro­ging van de toestroom van nieuwe militante krachten. Gedurende meer dan tien jaar was één van de centrale ordewoorden van onze organisatie ‘standhouden’. Het was een moeilijke be­proeving en een aantal van haar ‘oude’ militanten heeft deze niet doorstaan (met name degenen die de IFIKS gevormd hebben, en zij die de strijd opge­geven hebben tijdens de crises die we in de loop van deze periode hebben gekend).

Vandaag, nu het vooruitzicht opklaart, kunnen we zeggen dat de IKS als geheel de test doorstaan heeft en dat ze er versterkt uit te voorschijn is gekomen. Een politieke verster­king, zoals de lezers van onze pers kunnen vaststellen (die ons een toenemend aantal aan­moedigende brieven sturen). Maar ook een numerieke versterking aangezien het aantal nieuwe toetredingen vandaag het aantal ontslagen dat we met de crisis van 2001 moesten verwerken overtreft. En wat daarbij opmerkelijk is, is dat een aanzien­lijk deel van die nieuwe leden jonge elementen zijn, die niet de misvormingen hebben moeten ondergaan en te boven komen van militantisme in ultralinkse organisaties. Jonge ele­menten wier dynamisme en enthousiasme honderd keer de vermoeide en op­gebruikte ‘militante krachten’ vervangen die ons hebben verlaten.

Het enthousiasme op het 16e congres was een lucide enthousiasme. Het had niets te maken met de bedrieglijke euforie die we meemaakten op an­dere congressen van onze or­ganisatie (een euforie die in het bijzonder werd uitgedragen door degenen die ons onder­tussen verlaten hebben). Na 30 jaar heeft de IKS geleerd (4), soms met smart, dat de weg die naar de revolutie leidt geen snelweg is, maar een bochtige weg, vol klemmen en voetangels, en bezaaid met valstrikken die de heersende klasse gereed houdt om haar doodsvijand, de arbeidersklasse, af te leiden van zijn his­torische doel. De leden van onze organisatie weten van­daag maar al te goed dat militeren geen ge­makkelijke zaak is. Het vraagt niet alleen een stevige overtuiging, maar ook veel zelf­opoffering, volharding en geduld.

Het bewustzijn van de moeilijkheid van onze taak ontmoedigt ons echter niet. Inte­gendeel, het is een factor die ons enthousiasme nog vergroot.

Op dit moment vertoont het aantal deelnemers aan onze openbare bijeenkomsten een aanzienlijke groei, terwijl we een toenemend aantal brieven ontvangen uit Grieken­land, Rusland, Moldavië, Brazilië, Argentinië, Algerije, waarin mensen zich direct kandidaat stellen om lid te worden van onze organisatie, voorstellen om discussies aan te knopen of eenvoudigweg om publicaties vragen, maar altijd in een militant per­spectief. Al deze elementen staan ons toe te hopen op een ontwikkeling van de aanwe­zigheid van kommunistische standpunten in landen waar de IKS nog geen afde­ling heeft, of zelfs op de oprichting van nieuwe afdelingen in die landen. Wij begroe­ten de kamera­den die zich richten op de kommunistische standpunten en op onze or­ganisatie. Wij zeggen hen: “Jullie hebben de juiste keuze gemaakt, de enig mogelijke wanneer je het vooruitzicht hebt je te integreren in de strijd voor de proletarische re­volutie. Maar het is niet de gemakkelijkste keuze: je zult geen snelle successen beha­len, er zal geduld nodig zijn en doorzettingsvermogen, en je moet je niet laten ont­moedigen wan­neer de bereikte resultaten niet beantwoorden aan jullie verwachtin­gen. Maar jullie staan niet alleen: de huidige militanten van de IKS staan aan jullie zijde en zijn zich bewust van de verantwoordelijkheid die jullie toenadering voor hen meebrengt. Hun wil, die zij op het 16e congres tot uitdrukking hebben gebracht, is om opgewassen te zijn tegen deze verantwoordelijkheid.” n

IKS

(1) Een uitvoeriger verslag van het werk van dit congres is verschenen in Internatio­nale Revue, Engels-, Frans- en Spaanstalige uitgave, nr. 122.

(2) De zogenaamde ‘Interne fractie van de IKS’, samengesteld uit militanten die lange tijd deel uitmaakten van onze organisatie, die zich begonnen te gedragen als hysteri­sche fanatiekelingen op zoek naar zondebokken, als boeven en tenslotte als verklik­kers.

(3) Zie in dit verband ons artikel ‘Nucleo Comunista Internacional: een inspanning tot bewustwording van het proletariaat in Argentinië’ in Internationale Revue, Engels-, Frans- en Spaanstalige uitgave, nr. 120.

(4) Of beter gezegd opnieuw geleerd, want het was een les waarvan de kommunistische or­ganisaties in het verleden zich zeer goed bewust waren, in het bij­zonder de Italiaanse fractie van de Kommunistische Linkerzijde, waarop de IKS zich beroept.