Van 1914 tot de genocide op de Palestijnen in Gaza: een ononderbroken reeks bloedbaden

Al meer dan anderhalf jaar zijn we getuige van de operaties van het Israëlische leger in de Gazastrook. In naam van het ‘recht van Israël om zich te verdedigen’ beweert Netanyahu de moorddadige commando's van Hamas op te sporen in hun tunnels en overal waar de terroristische groep haar toevlucht zou hebben gezocht, of dat nu in ziekenhuizen, scholen of vluchtelingenkampen is, om, zoals hij beweert, de gijzelaars van 7 oktober te ‘'bevrijden' die nog in leven zijn.

Maar de Israëlische regering geeft geen moer om de gijzelaars, die slechts een voorwendsel zijn voor haar smerige imperialistische doelen: Netanyahu en zijn kliek hebben namelijk aangekondigd dat ze de hele Gazastrook voor altijd willen bezetten... volledig gezuiverd van de Arabische bevolking! Om dit te bereiken, spaart de Israëlische bourgeoisie kosten noch moeite. Het leger toont een grenzeloze wreedheid in deze openluchtgevangenis: tussen de stapels lijken leeft de bevolking, heen en weer geslingerd van zone naar zone, de ene dag in het noorden, de volgende dag in het zuiden, in wanhoop en met gebrek aan alles, in voortdurende angst voor de verachtelijke misdaden van de soldaten, voor de bommen, voor honger en ziekte. Tegelijkertijd zijn de aanvallen en het verdrijvingspolitiek op de Westelijke Jordaanoever opgevoerd, waar duizenden Palestijnen worden geterroriseerd en gedwongen te vluchten.

Het uitgesproken doel Netanyahu, en de religieuze fanatici die hem omringen, is de Palestijnen van de aardbodem te verwijderen: wanneer het leger niet bewust op angstige menigten schiet, belemmert het voortdurend de aanvoer van voedsel en basisbenodigdheden, waardoor volwassenen, ouderen en kinderen schaamteloos worden uitgehongerd. Meer dan drie maanden heeft de regering de bevoorrading zelfs volledig geblokkeerd onder voorwendsels die zo absurd waren dat ze op zich al een zoveelste provocatie vormen, een nauwelijks verhulde bekentenis van etnische zuivering. En dit alles met de actieve medewerking van Egypte en Jordanië, die zich officieel ontroerd tonen over het lot van de Palestijnen, terwijl ze hen effectief in een wurggreep houden door hen te verbieden deze hel te verlaten.

Overal ter wereld zien we enorme verontwaardiging en protesten tegen de misdaden die zich voor onze ogen afspelen. In veel steden worden demonstraties gehouden om een einde te maken aan de gevechten, onder het motto “Free Palestine!”.[1] Zelfs de leiders van verschillende Europese landen, die maandenlang hebben getalmd, voelen zich nu genoodzaakt om de wandaden van de IDF in Gaza te veroordelen en zelfs de realiteit van een genocide aan de kaak te stellen, zoals de Spaanse premier Pedro Sánchez, die zich onlangs uitsprak tegen “een catastrofale situatie van genocide”.[2]

Maar achter deze verklaringen schuilt alleen maar schijnheiligheid en leugens. De politiek van systematische vernietiging in Gaza is geen uitzondering. Integendeel! Verre van een ‘vreedzame wereld’ laat de hele geschiedenis van het kapitalisme in verval zien dat de maatschappij onverbiddelijk afglijdt naar een barbarendom en dat geen enkele fractie van de bourgeoisie in staat is dat te stoppen.

Een ononderbroken keten van geweld

In de 19e eeuw had Karl Marx al aangetoond dat het kapitalisme tot stand is gekomen door geweld, bloedbaden, vernietiging en plundering, “zwetend van bloed en modder uit alle poriën”: “De ontdekking van de goud- en zilverlanden in Amerika, de uitroeiing en onderdrukking van de inheemse bevolking en haar opsluiting in de mijnen, de beginnende verovering en plundering van Oost-Indië, de verandering van Afrika tot een gebied voor de handelsjacht op de zwarte bevolking vormden de dageraad van het tijdperk der kapitalistische productie. Deze idyllische gebeurtenissen zijn de voornaamste elementen van de oorspronkelijke accumulatie.”[3] Het voor de industriële revolutie nodige primitieve kapitaal kwam niet op wonderlijke wijze uit de lucht vallen; de oorspronkelijk accumulatie ervan kon alleen plaatsvinden door plundering, roof en slavernij. De geschiedenis van de eerste kapitalistische machten is daadwerkelijk een aaneenschakeling van schanddaden, ver verwijderd van de idealen van de Verlichting: sinds de grootschalige genocide op de Amerikaanse indianen (tussen 80 en 100 miljoen slachtoffers!) is de ontwikkeling van het kapitalisme overal gepaard gegaan met bloed. Of het nu gaat om Groot-Brittannië (genocide op de Aboriginals in Australië, en vele anderen), Frankrijk (vanaf 1830 de uitroeiing van een derde van de Algerijnse bevolking), Duitsland (tussen 1904 en 1908 volkerenmoord op de Herero's en Nama's in Namibië), Rusland (tussen 1864 en 18671 à 2 miljoen slachtoffers tijdens de etnische zuivering van de Circassiërs), de Verenigde Staten (bijvoorbeeld tijdens de verovering van het Westen) en zelfs het ‘kleine land’ België (met 10 miljoen doden in Congo!), alle bourgeoisieën hebben zich schuldig gemaakt aan de ergste wreedheden. Dit geweld was ook gericht tegen de boerenbevolking uit de traditionele samenleving, zoals blijkt uit de wreedheden begaan door Groot-Brittannië tegen de Ierse boeren.

Kapitalisme staat synoniem voor structureel en geïnstitutionaliseerd geweld, maar na de Eerste Wereldoorlog nam dit proces een nieuwe kwalitatieve wending. De Kommunistische Internationale had tijdens haar oprichtingscongres in 1919 duidelijk vastgesteld dat het kapitalisme in een periode van verval was beland: “Een nieuw tijdperk is aangebroken! Het tijdperk van de ontbinding van het kapitalisme, van zijn innerlijke ontbinding. Het tijdperk van de kommunistische revolutie van het proletariaat.”[4]Waar de veroveringen van de opkomst de kapitalistische mogendheden in staat hadden gesteld om nieuwe productieverhoudingen te ontwikkelen en te universeel te maken, betekende de Eerste Wereldoorlog daarentegen dat, bij gebrek aan voldoende ruimte en markten, de verovering voortaan niet meer hoofdzakelijk op ‘onontgonnen terrein’ moest plaatsvinden, maar door een dodelijke confrontatie met de andere kapitalistische mogendheden.

Terwijl het geweld van de opkomstperiode van het kapitalisme ten minste de ontwikkeling van de productiekrachten mogelijk had gemaakt, betekende het geweld van het verval een enorme reeks verwoestingen die zich steeds verder uitbreidden en verdiepten: “Geschonden, onteerd, wadend in bloed, druipend van vuil zo staat de burgerlijke maatschappij voor ons, zo is zij! Niet als zij keurig en zedelijk cultuur, filosofie en ethiek, orde, vrede en rechtstaat presenteert maar als verscheurend beest, als heksensabbat van de anarchie, als pestadem voor cultuur en mensheid zo vertoont zij zich in haar ware, naakte gedaante. […] Eén ding is zeker: de wereldoorlog betekent een omkeer in de wereld. Het is een dwaze waan, zich een zodanige voorstelling te maken, dat wij de oorlog alleen maar behoeven te overleven, zoals de haas onder het struikgewas het einde van het onweer afwacht, om daarna monter opnieuw de oude draf te hervatten. De wereldoorlog heeft de voorwaarden van onze strijd veranderd en onszelf het meest.”[5]

Tijdens de Eerste Wereldoorlog begonnen wetenschappelijk geplande massamoorden (zoals gasaanvallen) en grootschalige gewelddadigheden hun intrede te doen, zoals tijdens de genocide op de Pontische Grieken of de Armeniërs, waarbij miljoenen mensen werden vermoord en ontheemd. Daarom had de Kommunistische Internationale heel duidelijk vastgesteld dat, gezien het achterhaalde karakter van het kapitalisme, het alternatief voor de mensheid nu ofwel socialisme ofwel barbarendom is: "De mensheid, waarvan de hele cultuur nu in puin ligt, wordt bedreigd door volledige vernietiging. [...] Het eindresultaat van de kapitalistische productiewijze is chaos. En deze chaos kan alleen worden overwonnen door de grootste, productieve klasse: de arbeidersklasse. "[6]

Sindsdien blijft het kapitalisme dood en verderf zaaien: een poliiek van verdrijvingen, genocide, etnische zuiveringen en hongersnood zijn gangbare oorlogswapens geworden die door alle oorlogvoerende partijen permanent worden ingezet op een schaal die ongekend is in de geschiedenis van de mensheid. Na de Eerste Wereldoorlog, nog voordat de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog begonnen, zette deze reeks gewelddadigheden zich dus voort. Er werden bijvoorbeeld gruweldaden gepleegd, ditmaal niet tegen een ‘buitenlandse vijand’, maar tegen de Oekraïense boeren (Holodomor) tijdens een door Stalin georganiseerde hongersnood (met tussen 2,6 en 5 miljoen doden), of tegen de Russische bevolking, die met miljoenen omkwam tijdens het werk in de goelags.

Tweede Wereldoorlog: de meedogenloze logica van het kapitalisme in verval

De reeks gewelddadigheden bereikte uiteindelijk een hoger niveau van barbarendom tijdens de Tweede Wereldoorlog, met 60 tot 80 miljoen doden in slechts zes jaar tijd, nog afgezien van de talloze slachtoffers van honger, ziekte of onderdrukking na het einde van de gevechten. Dit conflict volgde van begin tot eind dezelfde logica als dat van 1914-1918, maar op een nog dodelijkere schaal, wat de verdieping van de historische crisis van het systeem weerspiegelde.

De massale wreedheden van het naziregime en zijn bondgenoten zijn uitgebreid gedocumenteerd, maar het is ongetwijfeld de geïndustrialiseerde moord op 3 miljoen mensen, voornamelijk joden, in de vernietigingskampen (op een totaal van 6 miljoen vermoorde joden), die het duidelijkst het toppunt van barbarendom van dit conflict weergeeft. Maar hoewel de nazi's afschuwelijke barbaren waren, toch mogen we niet vergeten dat zij het barbarendom van een systeem in verval uitdrukten, dat in de dodelijke concurrentie tussen alle staten en alle burgerlijke facties tot zijn meest verachtelijke extremen werd gedreven..

Wat daarentegen veel minder in de media komt, zijn de misdaden van de geallieerden tijdens de oorlog, ook tegen de joden. Het staat nu vast dat de geallieerden vanaf het begin in 1942 perfect op de hoogte waren van het bestaan van de vernietigingskampen, evenals van de details van de vernietigingsmethoden en het aantal al reeds en nog te vermoorden slachtoffers.[7] Toch hebben noch de Britse regering, noch die van de Verenigde Staten, noch die van de USSR actie ondernomen om het bloedbad te stoppen of op zijn minst te af te remmen. Er werd zelfs geen spoorweg gebombardeerd! In plaats daarvan hebben ze herhaaldelijk (met verschrikkelijke fosforbrandbommen) talrijke Duitse steden gebombardeerd waar alleen burgers woonden, met name arbeiderswijken, zoals in Leipzig, Hamburg (minstens 45.000 burgerslachtoffers) en vooral Dresden. Dit laatste bombardement heeft onnoemelijke slachtoffers gemaakt. De schattingen lopen sterk uiteen, van 25.000 tot 200.000 doden. We kunnen het aantal slachtoffers niet vaststellen, maar het bombardement op Dresden vertoont een aantal opvallende kenmerken van de wreedheid die de geallieerden aan de dag legden, zowel door de inzet van uitzonderlijke middelen (1.300 bommenwerpers in één nacht en twee dagen) als door het gebruik van ‘verboden’ fosforbommen die de stad in een ware oven veranderden. Al deze middelen krijgen pas echt betekenis als men weet dat Dresden geen belangrijke industriestad was en ook geen echt strategisch belang had. De stad telde daarentegen een enorme vluchtelingenpopulatie die het oostfront was ontvlucht in de veronderstelling dat Dresden niet zou worden gebombardeerd. Het doel van deze uitzonderlijke vernietiging was om de bevolking en met name de arbeidersklasse te terroriseren, om hen elke neiging tot mobilisatie op basis van hun klasse te ontnemen, zoals dat in 1943 al in verschillende Duitse en Italiaanse steden was gebeurd. In een memorandum van 28 maart 1945 aan de Britse generale staf schreef Winston Churchill over deze bombardementen: "Het lijkt mij dat het moment is gekomen om het bombarderen van Duitse steden, dat tot doel heeft de terreur te vergroten, maar onder andere voorwendsels plaatsvindt, in vraag te stellen. Anders zouden we een volledig verwoest land veroveren. We zouden bijvoorbeeld geen bouwmaterialen uit Duitsland kunnen halen voor onze eigen behoeften [...]. De verwoesting van Dresden heeft ernstige twijfels doen rijzen over de politiek van de geallieerden inzake bombardementen." Verbazingwekkend cynisch!

Maar deze misdaden waren uiteindelijk slechts een opmaat voor de immense tragedie die de nucleaire bombardementen op Hiroshima en Nagasaki (ongeveer 200.000 slachtoffers) vormden, die vanuit militair oogpunt volkomen nutteloos waren en alleen bedoeld waren om de ‘Sovjet’-rivaal te intimideren. En met hetzelfde cynisme, met dezelfde onverschilligheid ten opzichte van de slachtoffers, stopten de Russische troepen de gevechten aan de poorten van Warschau om de nazi's de opstand te laten neerslaan (160.000 tot 250.000 gedode burgers). Voor de stalinistische bourgeoisie, die tijdens de wereldoorlog werd achtervolgd door de schim van de revolutionaire golf van 1917, ging het erom elke mogelijkheid van proletarische reactie de kop in te drukken en de handen volledig vrij te hebben om een regering te installeren onder haar controle. In Italië remde Churchill ook de gevechten af om de fascisten in staat te stellen de toenemende stakingen te onderdrukken door ze, in zijn eigen woorden, “in hun eigen sop te laten gaarkoken”.

Het kapitalisme vervalt in algemene barbarij

Sinds 1945 zijn de bloedbaden nooit gestopt: onze planeet heeft nooit een dag zonder militaire conflicten gekend. Nauwelijks was de oorlog voorbij of de confrontatie tussen de twee nieuwe rivaliserende blokken leidde tot de verschrikkingen van de Koude Oorlog: de Koreaanse Oorlog (3 tot 5 miljoen doden), de oorlog in Vietnam (ongeveer 2 miljoen doden), de eerste oorlog in Afghanistan (naar schatting 2 miljoen doden) en talloze uiterst dodelijke oorlogen tussen landen, zoals de oorlog tussen Iran en Irak aan het einde van de jaren 1980, die minstens 1,2 miljoen doden heeft geëist.

Na de Koude Oorlog werden de bloedbaden opnieuw opgevoerd en werd de wereld nog chaotischer en anarchistischer, omdat de logica van de blokken geen discipline meer oplegde aan de verschillende staten of facties. In deze laatste fase van het verval ontstond een nieuwe dynamiek van verrotting, die van ontbinding. De conflicten werden steeds destructiever en werden gekenmerkt door een kortzichtige machtsstrijd zonder rationele strategische doelen, behalve dan het zaaien van chaos onder rivalen.

Ook hier hebben de grote democratieën hun handen vol bloed, zoals blijkt uit de oorlogen in voormalig Joegoslavië (minstens 130.000 doden), die met wapens van de Verenigde Staten, Frankrijk en Duitsland werden gevoed. De houding van de VN-troepen tijdens dit conflict, toen ze in juli 1995 de doodseskaders van Milosevic de bevolking van Srebrenica lieten afslachten (ongeveer 8.000 doden), is ook kenmerkend voor het voortdurende cynisme van de bourgeoisie. We kunnen ook nog het optreden van de Franse troepen onder VN-mandaat tijdens de oorlog in Rwanda in de jaren 1990 noemen, die medeplichtig waren aan de genocide op de Tutsi's (1 miljoen doden). De grootmachten waren ook rechtstreeks betrokken bij grootschalige moordpartijen en het zaaiden van chaos overal waar ze tussenbeide kwamen, met name in Afghanistan (officieel 165.000 doden, waarschijnlijk meer), Irak (1,2 miljoen doden) en vandaag de dag in het Midden-Oosten en Oekraïne, waar het aantal slachtoffers al meer dan een miljoen doden bedraagt. De lijst is eindeloos.

Gaza, een illustratie van de toekomst van het kapitalisme

De keten van geweld die de twintigste eeuw heeft gekenmerkt, leidt nu, door de dreiging van een algemene oorlog, atoomrisico's of de vernietiging van het milieu, tot een mogelijk verdwijnen van de beschaving, of zelfs van de hele mensheid. Hoewel de gruwelijke taferelen in Gaza bijzonder weerzinwekkend zijn, leven ook de bevolking van Oekraïne en bepaalde regio's in Rusland al meer dan drie jaar onder bombardementen en een bewuste terreurpolitiek, met de openlijke oorlogszuchtige steun van degenen die zich vandaag verontwaardigd tonen over het lot van de Palestijnen. Tegelijkertijd krijgen de miljoenen mensen die lijden onder de oorlog in Soedan, Congo, Jemen en zoveel andere delen van de wereld nauwelijks aandacht in de media. Alleen al in Soedan hebben 12 miljoen mensen tevergeefs geprobeerd aan de oorlog te ontsnappen, en miljoenen anderen dreigen te verhongeren onder de onverschillige blik van alle ‘democratieën’. De Sahara staat in brand, het Midden-Oosten zinkt meer dan ooit weg in chaos. Azië staat onder grote druk en op het punt van oorlog. In Zuid-Amerika lijken de regio's waar rivaliserende bendes elkaar bevechten verdacht veel op oorlogsgebieden, zoals blijkt uit de rampzalige situatie in Haïti. Zelfs in de Verenigde Staten zijn de eerste tekenen van een mogelijke burgeroorlog merkbaar. Het kapitalisme biedt vandaag een apocalyptisch beeld en het is dan ook opvallend dat de ruïnes, die zo typerend waren voor het einde van de Tweede Wereldoorlog, in enkele weken tijd zijn onttaan in Oekraïne en Gaza.

De oorlogen in het Midden-Oosten passen in dit dodelijke proces. Als symbool van de impasse waarin het kapitalisme terecht is gekomen, lanceerde Israël in mei een nieuw offensief in de Gazastrook, op hetzelfde moment dat Trump een rondreis maakte langs Arabische landen, waar hij een reeks handelsovereenkomsten en investeringsprojecten vierde, waarvan een groot deel natuurlijk betrekking had op de verkoop van wapens (alleen met Saoedi-Arabië al voor 142 miljard dollar!).

De Europese bourgeoisie blijft niet achter op het gebied van cynisme. Terwijl ze zich enigszins laat verontwaardigd toonde over de etnische zuivering van de Palestijnen en (zonder al te veel nadruk) met sancties dreigde, kwam ze tegelijkertijd in Albanië bijeen op de top van de Europese Politieke Gemeenschap om steun te vergaren voor Oekraïne. Haar voornaamste zorg is niet zozeer het helpen van de vluchtelingen, noch de slachtoffers van de genocidale politiek van Israël, noch de miljoenen vluchtelingen die op de vlucht zijn geslagen en wanhopig proberen Europa te bereiken. Hun enige zorg was het mobiliseren van meer wapens en soldaten voor de oorlog tegen Rusland, terwijl ze de wrede maatregelen tegen ‘illegale immigranten’ verscherpten.

Terwijl de Israëlische regering met haar propaganda elke verontwaardiging over de misdaden in Gaza als antisemitisme[8] probeert af te doen door de holocaust op schandelijke wijze te instrumentaliseren, heeft de Joodse staat, die zich profileert als de beschermer van de Joden, de afstammelingen van de nazi-genocide,[9] zichzelf tot vernietiger gemaakt. Dat is niet verwonderlijk: de natiestaat is geen transcendente categorie, boven de geschiedenis verheven, maar de volmaakte vorm van kapitalistische uitbuiting en concurrentie. In een wereld die wordt gedomineerd door de meedogenloze logica van imperialisme en rivaliteit tussen iedereen, is elke staat, zwak of machtig, democratisch of niet, een schakel in de keten van geweld die het kapitalisme de mensheid oplegt. Strijden voor de oprichting van een nieuwe staat, gisteren Israël, vandaag Palestina, betekent strijden voor de institutionalisering van de bewapening van nieuwe oorlogvoerende partijen en het voeden van een nieuw kerkhof. Daarom kiezen alle extreemlinkse groeperingen die oproepen tot steun voor de ‘Palestijnse zaak’ in feite voor een gewapende kant en dragen ze zo bij aan het voortduren van de bloedbaden en niet aan de bevrijding van de mensheid.

EG/13.07.2025