Een lawine van economische aanvallen stort zich overal op de arbeidersklasse!

Overal ter wereld laat de bourgeoisie het proletariaat opdraaien voor de kosten van de economische crisis van haar systeem en de uitbreiding van het militarisme door middel van een stortvloed van aanvallen op de arbeiders. Het is deze opeenstapeling van aanvallen die leidt tot een proces van massale verpaupering en die vandaag de dag een steeds grotere woede veroorzaakt onder de bevolking, met name onder de arbeidersklasse, een wil om terug te vechten en de gevraagde offers niet te accepteren.

Nieuwe aanvallen op de arbeiders zijn onvermijdelijk

Om de economische oorlog op het internationale toneel te overleven en de oorlogsvoorbereidingen te financieren, heeft de bourgeoisie echter geen andere keuze dan de arbeidersklasse steeds strengere bezuinigingsmaatregelen op te leggen. Maar in plaats van een oplossing voor de crisis te bieden, verergeren deze maatregelen alleen maar de tegenstellingen van het kapitalistische systeem. Terwijl enerzijds de schulden torenhoog zijn en de bourgeoisie alle sociale uitgaven schrapt, geeft zij anderzijds astronomische bedragen uit aan bewapening. Voor alle mogendheden, van de kleinste tot de grootste, geldt dezelfde logica: een historische oorlogsinspanning leveren die door de arbeidersklasse moet worden betaald! Deze koers wordt al gevolgd in de geïndustrialiseerde landen van Europa en Noord-Amerika. En laten we ons geen illusies maken: een terugkeer naar een vroegere, draaglijkere situatie is uitgesloten, net als de middelen vrijmaken om de gerechtvaardigde woede te sussen. Oordeel zelf! De meest geïndustrialiseerde landen van Europa bevinden zich in het oog van de storm:

In België is de arbeidersklasse sinds begin 2025 in actie gekomen tegen de maatregelen van de federale regering om 26 miljard euro aan bezuinigingen door te voeren om het concurrentievermogen en de winstgevendheid van de nationale economie te vergroten, terwijl tegelijkertijd tientallen miljarden worden uitgegeven aan de aankoop van militair materieel. Dit omvangrijke bezuinigingsprogramma zal een grote impact hebben op de hele arbeidersklasse, terwijl werknemers in de privésector al massaal worden ontslagen, de automatische indexering van lonen en uitkeringen wordt uitgehold, de toeslagen voor overuren en nachtwerk worden verlaagd, de flexibiliteit van het werk wordt vergroot en het recht op werkloosheidsuitkeringen wordt beperkt. Bovendien worden er forse bezuinigingen doorgevoerd op pensioenen en ziektekostenverzekeringen, wordt het totale aantal ambtenaren verminderd, wordt de vaste aanstelling van onderwijzend personeel in gevaar gebracht, enz.1 [1]

Ook in Duitsland is de nieuwe regering van plan om de komende twee jaar miljarden euro’s te besparen op het basisinkomen (Bürgergeld). De uitgaven zouden volgend jaar met 1,5 miljard euro moeten dalen. In 2027 zou deze besparing 3 miljard euro moeten bedragen. Tegelijkertijd gaan er elke maand 10.000 banen in de industrie verloren en zijn Duitse bedrijven van plan nog eens meer dan 125.000 werknemers te ontslaan. Bovendien is het aantal werklozen in augustus de grens van 3 miljoen gepasseerd en stelt een studie van het Institut der deutschen Wirtschaft (IW) voor om de duur van de werkloosheidsuitkeringen voor senioren te verkorten.

En hoewel een land als Spanje zich voordoet als een uitzondering op deze algemene trend met een bbp-groei van 2,5 % waar de buurlanden alleen maar van kunnen dromen, is de realiteit voor het Spaanse proletariaat minder idyllisch: de economische “goede gezondheid” wordt ondersteund door een sterke neerwaartse druk op de lonen, door de massale instroom van onderbetaalde buitenlandse arbeidskrachten die de gemiddelde lonen naar beneden drukken, waardoor deze steeds meer losgekoppeld worden van de stijging van de kosten van levensonderhoud.

Het meest recente en ‘spectaculaire’ voorbeeld van deze situatie betreft Frankrijk, waar het proletariaat ook zeer hard zal worden getroffen. Premier Bayrou heeft op 15 juli een reeks maatregelen aangekondigd om het kolossale overheidstekort van de Franse economie terug te dringen, en die zijn niet mals: afschaffing van twee feestdagen voor alle werknemers, versterkte controle en toezicht met een zoveelste verscherping van de regels voor de uitkering van honderdduizenden werklozen, inkrimping van het personeelsbestand in de openbare dienst (door één op de drie ambtenaren niet te vervangen), bevriezing van pensioenen en sociale uitkeringen, liberalisering van de arbeidsmarkt... Daar komen nog alle maatregelen bij die extra belemmeringen vormen voor de toegang tot gezondheidszorg of tot de uitkering bij ziekte, onder het mom van “sociale rechtvaardigheid” en “bestrijding van misbruik”. De onnoemelijke hypocrisie van hun rechtvaardiging doet niets af aan de gewelddadigheid van deze aankondigingen.

Geen enkel deel van het wereldproletariaat wordt gespaard

In landen als Argentinië2 [2] of de Filippijnen3 [3] drijft de bourgeoisie de uitbuiting van de arbeidersklasse tot het uiterste. In India vormt de ingrijpende “hervorming” van het arbeidsrecht een frontale aanval op de arbeidsomstandigheden door elke vorm van zekerheid of wettelijke rechten, zoals het minimumloon, vaste werktijden en zekerheid van werk en werkplek, af te zwakken of zelfs af te schaffen. Bovendien hebben de stijgende werkloosheid als gevolg van de verhoging van de Amerikaanse invoerrechten en de stijgende inflatie een zware impact op de levensomstandigheden van de arbeidersklasse.

De arbeidersklasse in China blijft niet gespaard. De opeenvolgende faillissementen in de vastgoedsector hebben al geleid tot honderdduizenden ontslagen en aanzienlijke loonsverlagingen in bouwbedrijven, vastgoedbeheer en de toeleveringsketen. Technologiegiganten zoals Alibaba, Tencent en ByteDance kondigen aanzienlijke personeelsinkrimpingen aan. Werknemers krijgen al maandenlang geen loon uitbetaald. Gemeenten met hoge schulden geven voorrang aan het terugbetalen van obligaties boven het uitbetalen van de salarissen van ambtenaren. De jeugdwerkloosheid heeft al een ongekend hoog niveau bereikt: een op de vier jonge Chinese werknemers is werkloos.

De arbeidersklasse in Noord-Amerika is verre van beschermd tegen hevige economische aanvallen en wordt rechtstreeks blootgesteld aan alle gevolgen van de economische oorlog, de toenemende chaos en de explosieve uitbreiding van het militarisme. In het voorjaar werden in de Verenigde Staten bezuinigingen van bijna 1 biljoen dollar doorgevoerd op de sociale begrotingen voor gezondheidszorg (Medicaid). Concreet betekent dit dat bijna 15 miljoen mensen hun ziektekostenverzekering zullen verliezen. Soortgelijke maatregelen werden genomen tegen het voedselhulpprogramma (SNAP), waar bezuinigingen van 186 miljard dollar leiden tot het verlies van een deel of het geheel van de voedselhulp voor 22,3 miljoen mensen. Ook werd aangekondigd dat ongeveer 225.000 federale ambtenaren zullen worden ontslagen, wat ongetwijfeld zal worden gevolgd door tienduizenden ontslagen in het onderwijs als gevolg van een bezuiniging van 7 miljard euro, evenals soortgelijke bezuinigingen op federale studieleningen en pensioenen van federale werknemers.4 [4]

De wereldwijde economische crisis en de oorlogsspanningen in het hart van de aanvallen

Hoe zijn we zover gekomen? Na de bankencrisis van 2007-2008 en de staatsschulden in de eurozone in 2010-2012 had de bourgeoisie grote moeite om haar economisch systeem overeind te houden. Deze kwetsbaarheid kwam tot uiting in haar chaotische aanpak van de COVID-crisis in 2020 en werd nog eens duidelijk bij het uitbreken van de oorlog in Oekraïne en het Midden-Oosten. Deze conflicten leidden tot een enorme toename van de militaire productie, het opzijschuiven van de “groene economie” en de destabilisatie van de grondstoffenmarkten, industriële doelstellingen en handelsroutes. “De kapitalistische economie bevond zich toen al in een recessie, gekenmerkt door toenemende inflatie, groeiende druk op de valuta’s van de grootmachten en toenemende financiële instabiliteit. De oorlog verergert nu de economische crisis op alle niveaus”.5 [5]

Het economische beleid van de regering-Trump 2 is op zijn beurt een belangrijke factor van mondiale economische instabiliteit, met name vanwege zijn protectionistische oriëntatie (gesymboliseerd door zijn douanebeleid), zijn afkeer van multilateralisme en van het beheer van de wereldeconomie via internationale conferenties en instanties (WTO, Wereldbank, GATT-verdrag, enz.) ten gunste van bilaterale onderhandelingen tussen staten. Een dergelijk beleid staat volledig haaks op de behoeften van de mondiale kapitalistische economie.

Wat we nu zien, is “de huidige poging van de Verenigde Staten om de laatste politieke en militaire overblijfselen van de in 1945 ingestelde imperialistische wereldorde te ontmantelen, [die] gepaard gaat met maatregelen die een duidelijke bedreiging vormen voor alle mondiale instellingen die na de Grote Depressie en de Tweede Wereldoorlog zijn opgericht om de wereldhandel te reguleren en de crisis van overproductie in te dammen”. 6 [6] De afschaffing van deze instellingen zal dezelfde gevolgen hebben als het protectionisme dat volgde op de depressie van 1930 en de wereldwijde crisis verergerde.

De steeds heftigere en oncontroleerbare schokken van de economie leggen alleen maar het onoplosbare probleem bloot waarmee de bourgeoisie wordt geconfronteerd: de wereldwijde crisis van algemene overproductie van het decadente kapitalisme, die elk nationaal kapitaal ertoe aanzet de arbeidersklasse harder uit te buiten in een poging concurrerend te blijven op een oververzadigde wereldmarkt. De wereld wordt vandaag de dag inderdaad op algemene en definitieve wijze geconfronteerd met wat Marx in de 19e eeuw “een epidemie die in elk ander tijdperk absurd zou hebben geleken, [die] de samenleving teistert: de epidemie van overproductie” noemde.7 [7]

De overproductie, die in de 19e eeuw cyclisch was, is sinds het begin van het verval van het kapitalisme wereldwijd en permanent geworden.

Er bestaat geen oplossing voor de crisis van het kapitalisme binnen dit decadente en verrotte systeem. Vandaag wordt de arbeidersklasse opgeroepen om de broekriem aan te halen, morgen zal ze worden opgeroepen om zich te laten afslachten in kapitalistische oorlogen, zoals nu al het geval is in verschillende landen. Geconfronteerd met de leugens van de bourgeoisie, die doet geloven dat de crisis het gevolg is van hebzucht, van de “rijken” of van de domheid van deze of gene regering, is het de verantwoordelijkheid van de revolutionaire organisaties om duidelijk de historische uitdagingen en de noodzaak om het kapitalistische systeem als geheel te bestrijden aan te kaarten, evenals de valstrik van de democratische illusies aan te klagen die daarmee gepaard gaan en die het systeem trachten vrij te pleiten, al het hypocriete en verraderlijke gepraat van de bourgeoisie over het noodzakelijke overleg en de mogelijke alternatieven die via democratische vertegenwoordiging moeten worden gerealiseerd, en die op de een of andere manier de sociale beweging naar de stembus leiden. Deze retoriek heeft tot doel verwarring te zaaien, het bewustzijn en het perspectief voor de strijd te ondermijnen. De fundamentele taak waarvoor het proletariaat zich moet voorbereiden, is dus om met een onafhankelijke strijd, op zijn eigen klassengebied, te reageren op de sabotage van de uitbreiding en eenwording van zijn strijd door de vakbonden en op de misleiding van een “volksregering” die wordt gepropageerd door linkse politici, deze valse vrienden van de arbeiders die, achter hun misleidende retoriek, altijd de bezuinigingen voorbereiden door de arbeidersstrijd te ontwapenen n

Stopio/28.08.2025

1 [8] “De strijd is nog maar net begonnen! Hoe kunnen we onze eenheid en solidariteit versterken? [9] [1]”, pamflet over de strijd in België, beschikbaar op de website van de ICC.

2 [10]De inflatie bedraagt daar al 214,4 %, een percentage dat veel hoger ligt dan verwacht toen de regering-Milei in 2023 aan de macht kwam. Sindsdien zijn 3 miljoen mensen in absolute armoede vervallen (de ergste in 20 jaar) en heeft ondervoeding bij kinderen een niveau bereikt dat vandaag de dag alleen nog maar voorkomt in plaatsen als Gaza of Sub-Sahara Afrika.

3 [11]Constante stijging van de prijzen van basisproducten terwijl de lonen stagneren.

4 [12]“Geconfronteerd met de xenofobe aanvallen van Trump op de arbeidersklasse en de roep om ‘verdediging van de democratie’... moet de arbeidersklasse haar strijd op haar eigen terrein ontwikkelen! [13] [2]”, gepubliceerd op de website van de ICC (2025).

5 [14]“Resolutie over de internationale situatie van het 26e congres van de ICC [15] [3]”, Revue internationale nr. 174 (2025)

6 [16]Idem.

7 [17]Marx, Communistisch Manifest (1844)