Sinds het begin van het jaar is de wereld getuige van een spectaculaire heropleving van demonstraties, vaak politiek gemotiveerd. Deze bewegingen, zoals we ze al lang niet meer gezien hebben, zijn een onmiskenbaar teken van politieke en sociale crises in verschillende landen: Zuid-Korea, Servië, Turkije, Israël en, meer recentelijk, de Verenigde Staten[1] Maar moeten we ons per se verheugen over het feit dat deze gebeurtenissen zich over de hele wereld ontvouwen? Revolutionairen weten dat “niet alles wat beweegt rood is” - en het is belangrijk om te zien wat erachter zit en de echte politieke grondslag van deze bewegingen te analyseren.
In een land met een belangrijke arbeidersklasse en eeg zekere strijdervaring, waar een groepering van het linkskommunisme bestaat, leidde de machtsgreep van president Yoon Suk-yeol op 4 december tot grote demonstraties, waarbij aan de ene kant mensen de staatsgreep van de president verdedigden en mensen aan de andere kant zijn afzetting en arrestatie steunden. Aan het hoofd van de demonstraties verzamelden leden van de belangrijkste partijen in het Koreaanse parlement hun aanhangers, in afwachting van de beslissing van het Constitutionele Hof.
Het is duidelijk dat deze demonstraties niets te maken hebben met de belangen van de arbeidersklasse en dat wat we aan beide kanten zien niets meer is dan manoeuvres om de ene burgerlijke kliek tegen de andere te steunen. Deze situatie is het gevolg van de politieke impasse tussen de burgerlijke klieken in het parlement, die er niet in geslaagd zijn een begroting goed te keuren bij gebrek aan een voldoende meerderheid. Dit leidde tot de couppoging van de president. De daaropvolgende politieke chaos illustreerde duidelijk de situatie van de Koreaanse bourgeoisie, die diep verdeeld en gefragmenteerd is. De “ieder voor zich” houding van alle partijen, wordt geïllustreerd door de moordpoging in januari 2024 op de belangrijkste leider van de oppositiepartij en de staatsgreep van 4 december..
De radicalisering van rechtse groeperingen in de richting van een door Trump geïnspireerde samenzweringsideologie, de groteske episodes die zich afspeelden tijdens de arrestatie van de president door de politie, een episode van presidentiële impeachment die zich sinds 2004 al drie keer heeft voorgedaan, gevolgd door het ontslag van de interim-president vanwege zijn gebrek aan samenwerking met het parlement, laten zien hoe zwaar de ontbinding weegt op de heersende klasse van het land..
“ Samenwerking met de Democratische Partij, een factie van de kapitalistische klasse, zal de strijd van de arbeiders alleen maar begraven. Het voorstellen van een hervorming van het kapitalisme door middel van ‘sociale hervormingen’ zonder het kapitalistische systeem zelf te bestrijden, verdoezelt het feit dat het kapitalistische systeem de oorzaak van de huidige crisis en tragedie is en propageert de illusie van een gezonder kapitalisme” (Internationalist Communist Perspective, ‘Het ontslag van Yoon Seok-yeol is het begin van een klassenstrijd tegen het kapitalistische regime en het kapitalistische systeem!’).” (Internationalist Communist Perspective, “Het ontslag van Yoon Seok-yeol is het begin van een klassenstrijd tegen het kapitalistische regime en het kapitalistische systeem!”, 04.04.2025)[2].
De uitdaging voor de Koreaanse arbeidersklasse is om zich niet te laten meeslepen in de verdediging van het ene of het andere burgerlijke kamp, in een land dat onvermijdelijk zal lijden onder de dreigende recessie na de maatregelen van Trump en zijn kliek, die bijzonder ernstige gevolgen kunnen hebben voor de Zuid-Koreaanse economie.
De arrestatie op 19 maart van Ekrem İmamoğlu, leider van de oppositie tegen de Republikeinse Volkspartij (CHP) van president Erdoğan en tot voor kort burgemeester van Istanboel, is het hoogtepunt van een hardhandig optreden tegen de oppositie in de aanloop naar de volgende presidentsverkiezingen - İmamoğlu was door zijn partij, die lid is van de Socialistische Internationale, genomineerd als kandidaat voor deze verkiezingen. Er kwam onmiddellijk een reactie in de straten met de grootste mobilisatie sinds de poging tot vernietiging van Gezi Park in Istanboel in 2013 om plaats te maken voor vastgoedproject. Maar de leuzen die naar voren werden gebracht laten zien dat de CHP controle heeft over deze demonstraties: ze gaan over “het verdedigen van de Turkse democratie” die wordt bedreigd door een “autoritaire regering” die verkiezingen in scène heeft gezet waarbij president Erdoğan zijn tegenstanders zou kiezen na de uitschakeling van zijn gevaarlijkste rivalen. Het gaat dus om de verdediging van de legitimiteit van het verkiezingsproces. In reactie hierop steunen we de conclusie van Internationalist Voice, een groep uit het proletarische milieu, die een goed gedocumenteerd artikel heeft gepubliceerd over de ontwikkelingen in Turkije: “Alleen door klassenstrijd en vanaf het klassenterrein kunnen we de aanvallen van de bourgeoisie afslaan. We moeten onze strijd onafhankelijk van alle burgerlijke facties en bewegingen uitbreiden en ons rechtstreeks tegen het kapitalisme verzetten. Ons belang ligt niet simpelweg in een verandering binnen de heersende klasse - d.w.z. in het vervangen van Erdoğan door İmamoğlu - maar in de klassenstrijd zelf.» [3].
Ook hier gaat het om een strijd tussen burgerlijke klieken, die volledig vreemd is aan de klassenbelangen van het proletariaat. De catastrofale economische situatie van Turkije sleurt de Turkse arbeidersklasse mee in een spiraal van eindeloze armoede, die naar alle waarschijnlijkheid nog zal worden verergerd door de imperialistische conflicten waarop de hele Turkse bourgeoisie zich voorbereidt: botsingen met Israël in Syrië, met Rusland in de Kaukasus en Centraal-Azië, met de Koerden in Irak en Syrië en met Griekenland in de rivaliteit om de suprematie in de Egeïsche Zee... De oorlogsspiraal in de regio en de afhankelijkheid van de Turkse bourgeoisie van haar strijdkrachten zullen op geen enkele manier veranderen door een democratische verandering van de factie die aan de macht is in Turkije; Kemal Atatürk blijft het grote voorbeeld van de CHP. Vechten voor de ene burgerlijke kliek tegen de andere, terwijl het hele kapitalistische systeem in een diepe crisis verkeert en er een wervelwind van verschijnselen bestaat die verband houden met de ontbinding van de kapitalistische wereldorde, is aan de arbeidersklasse vragen om te vechten om te weten te komen wie haar naar armoede en oorlog zal leiden!
De instorting van het dak van het treinstation van Novi Sad in Servië (met 16 doden) op 1 november, een gevolg van grote structurele gebreken die verband houden met de corruptie die het land in zijn greep houdt, leidde tot een reeks gigantische demonstraties met als motieven “de strijd tegen corruptie”en “leven in een land waar een rechtssysteem is en dat werk”’. Deze enorme demonstraties, zoals die van 15 maart, brachten een grote massa mensen samen, met uiteenlopende politieke beweegredenen variërend van democraten die zich verzetten tegen het autoritaire optreden van de Servische president Vucic tot pro-Russische ultranationalisten. Er liepen zelfs boeren mee met hun tractoren.
Het heterogene karakter van de deelnemers en de motieven achter deze protesten, evenals de steun van de oppositie voor de partij van de president in de vorm van acties in het parlement (zoals het laten ontploffen van rookbommen in het parlement op 4 maart), maken duidelijk dat het hier niet gaat om de verdediging van de belangen van de arbeidersklasse, die zelf verdronken wordt in een massa demonstranten die in feite de democratie verdedigen en een beter rechtssysteem voor het land eisen. Deze interklassistische beweging staat in haar kern volledig onder controle van burgerlijke klieken die de president tot aftreden willen dwingen en nieuwe verkiezingen willen organiseren. Ze vindt plaats op een terrein dat volledig vreemd en zelfs tegengesteld is aan de strijd van de arbeidersklasse. In een land dat gedestabiliseerd is door een diepe economische crisis en dat het strijdtoneel is van verschillende imperialistische invloeden - de ultranationalisten steunen Rusland, de oppositie wil lid worden van de Europese Unie, terwijl China de nieuwe spoorlijn tussen Belgrado en Boedapest aanlegt - moet de arbeidersklasse meer dan ooit haar eigen belangen verdedigen, onafhankelijk van welke burgerlijke factie dan ook. De arbeidersklasse in Servië zal zich zo snel mogelijk moeten losmaken van deze beweging: want vechten tegen corruptie in het kapitalistische systeem betekent vechten tegen de neveneffecten van zijn bankroet, niet tegen het systeem zelf.
Het proletariaat heeft alleen zijn eenheid en bewustzijn in de strijd tegen de bourgeoisie. Het steunen van één burgerlijke factie die ‘progressiever’ is dan de andere was zeker een strategie die Marx en Engels voorstonden tijdens de revolutie van 1848, maar het doel was toen in de eerste plaats om het nationale project van de bourgeoisie te verwezenlijken zodat de arbeidersklasse zich zou kunnen ontwikkelen en verenigen in een context waarin het kapitalisme zich in zijn opgaande fase bevond, in zijn volle ontwikkeling. Deze visie is nu volledig achterhaald gezien het historische bankroet van het kapitalistische systeem: alle facties van de bourgeoisie zijn nu reactionair en de arbeidersklasse heeft er geen belang bij om een van hen te steunen. tegen de anderen. De arbeidersklasse moet haar politieke autonomie behouden en haar eigen klassenbelangen verdedigen zonder deze te vermengen met die van de burgerlijke facties wier bestaansreden het is om elke ontwikkeling van de klassenstrijd te verhinderen. Hoe dan ook, het is een illusie om corruptie te willen bestrijden of meer “democratie” te eisen in een wereld waar winstmaximalisatie het hoofddoel is en waar de heersende politieke macht overal een klassendictatuur is!
In Zuid-Korea, Turkije, Servië en elders is de uitdaging vandaag onze klassenbelangen te verdedigen tegen de verslechtering van onze levens- en arbeidsomstandigheden, ontslagen, de drang naar herbewapening en de ultieme oorlog van allen tegen allen. Geen enkele burgerlijke factie is in staat om onze belangen te verdedigen! De meest geconcentreerde en ervaren delen van de arbeidersklasse, vooral die in West-Europa en de VS, moeten een voorbeeld stellen door te beslissen over onze eigen strijdmethoden: zich verenigen rond de verdediging van onze levensstandaard en arbeidsomstandigheden; vechten tegen de gevolgen van de economische crisis en het oorlogszuchtige politiek van alle bourgeoisieën; ons organiseren in demonstraties om solidariteit op te bouwen en deelnemen aan zo wijdverspreid mogelijke stakingen om een krachtsverhouding in ons voordeel te ontwikkelen. Alleen dan zullen we in staat zijn om duidelijk te begrijpen wat er echt op het spel staat, wie onze vrienden en vijanden zijn, hoe we de staat en de heersende klasse kunnen terugdringen en welke politieke perspectieven er zijn voor de arbeidersklasse. En zeker is dat we dit duidelijk niet zullen bereiken door de kapitalistische staat en de burgerlijke democratie te verdedigen!
HG (24 april 2025)
[1] Zie ons artikel: De bourgeoisie probeert de arbeidersklasse in de val van het antifascisme te lokken, Internationalisme 382
[2] De groep International Communist Perspective (ICP), https://communistleft.jinbo.net/x [1]
[3] Neither Erdoğan nor İmamoğlu—Class Struggle is the Only Path Forward! Internationalist Voice